Ślady produkcyjne na kaflu licowym z Brudnowa, stan. 1, gm. Waganiec, pow. aleksandrowski, woj. kujawsko – pomorskie

• Authors: Andrzej Sikorski , Zbigniew Woźniak , Daniel Żychliński

Title variants

EN

Manufacturing Marks on malar tile from Brudnowo, site 1, Waganiec commune, Aleksandrów Kujawski county, Kujawsko-Pomorskie voivodship

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Ułamek kafla został znaleziony na terenie przyfolwarcznym, zlokalizowanym około 150 m na zachód od drogi nr 1 łączącej Włocławek i Toruń, na północ od zabudowań wsi Brudnowo. Omawiany kafel z odciskiem tkaniny pochodził z warstwy doczyszczania wykopu badawczego, co zdecydowało o ogólnym datowaniu w przedziale XVI i XVII w. Na wewnętrznej, nierównej powierzchni wewnętrznej lica kafla (o grubości 0,6 – 0,9 cm), z zagłębieniami palcowymi i częściowo zagładzonymi śladami dłoni - zachowały się odciski grubej tkaniny. Wymiary próbki: 53 x 80 mm. Budowa tkaniny: splot płócienny 1/1, typ 1 (J. Maik 1988, s. 29, 62-65), gatunek IV. Negatyw płytki, przędza częściowo rozwłókniona (?); kafel bez wyraźnych śladów użytkowania? Wilgotna – jak wolno przypuszczać - szmatka ułatwiła właściwe rozmieszczenie i dopchanie masy ceramicznej do matrycy, dzięki czemu uzyskano głęboki i wyrazisty relief roślinny. Niewiele, a właściwie nic nie wiadomo o surowcu, acz ostre krawędzie pojedynczych włókien stanowią przesłankę wykorzystania tutaj raczej surowca roślinnego, może lnu. Z cienkich włókien (0,016 mm) przygotowano przędzę prawoskrętną w obydwóch systemach nici (ZZ), tzn. osnowowych (O) i wątkowych (W). Na obecnym etapie badań, w żaden sposób odciski tkanin - obok innych „śladów produkcyjnych” - nie mogą być diagnostycznym elementem datowania kafli, acz wnoszą nowe dane do włókienniczej bazy źródłowej.

EN

The tile fragment was found on a near-grange area, located ca 150m west of National motorway No. 1 connecting Toruń and Włocławek, north of Brudnowo village housings. The described tile (Fig. 1) with textil mark was found in clearing layer of research trench, which made it dated for the period of the 16th-17th century. On rough interior surface of malar tile (of 0,6- 0,9cm thickness), together with finger grooves and partially smoothened hand signs there remained the marks of a thick textil. The dimensions of the sample are 53 x 80mm. the fabric structure: fabric weave 1/1, type 1, quality IV. Tile negative, yarn partially deplied; tile without visible signs of use. Wet – as one can suppose – cloth facilitated proper location and pushing ceramic stuff to the template, thanks to which a deep and vivid floral sculpture was obtained. Not much, or actually noting is known about the stuff the textil is made of, although sharp edges of single fibres may give us a hint that rather floral material was used, probably linen. Thin fibre (0,016mm) were used to prepare dextrogyrate yarn in both thread systems (ZZ), which are warp (O) and weft (W). On present stage of research the fabric marks – and other “manufacturing signs” – can in no way be a diagnosis element for dating the tiles, although they bring new data into textile source basis.

Keywords

PL

Brudnowo, Kujawy, kafel płytowy, odcisk tkaniny, okres nowożytny (XVI-XVII w.)

EN

Brudnowo, Kujawy, plate tile, textil mark, modern period (16th-17th century)

• Publisher: Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich, Oddział w Poznaniu
• Journal: Wielkopolskie Sprawozdania Archeologiczne
• Year: 2012
• Volume: 13
• Pages: 181-185

Dates

published

2012

Contributors

author

Andrzej Sikorski

• Instytut Prahistorii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Św. Marcin 78, 61-809 Poznań, Poland

author

Zbigniew Woźniak

author

Daniel Żychliński

• Archeologiczna Pracownia Badawcza „THOR”, ul. Długa 35A, 62-220 Niechanowo, Poland