Geograficzne uwarunkowania turystyki aktywnej w Polsce

• Authors: Tomik Rajmund , Kosmala Gerard

Title variants

EN

Geographical conditions for active tourism in Poland: an outline

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Cel badań. Celem pracy jest próba zarysowania geograficznych uwarunkowań uprawiania turystyki aktywnej w Polsce z uwzględnieniem stanu atmosfery, pogody i klimatu, ukształtowania terenu, warunków hydrograficznych oraz roślinności i zwierząt. Materiał i metoda. Źródłem analizy badawczej były dotychczasowe wyniki badań naukowych dotyczących głównych cech środowiska przyrodniczego Polski, takich jak: ukształtowanie terenu, klimat, jakość powietrza, sieć hydrograficzna, fauna i flora. Istotne w opracowaniu było również doświadczenie własne autorów – aktywnych turystów i organizatorów tego typu imprez w różnych miejscach Polski. Wyniki. Przegląd uwarunkowań geograficznych, czyli terenów atrakcyjnych do podejmowania turystyki aktywnej pozwolił wykazać potencjał, jaki posiada Polska w tym zakresie. Wydaje się, że jest on obecnie tylko w części wykorzystywany. W wielu regionach naszego kraju można znaleźć obszary rzadko penetrowane przez człowieka, które mają walory środowiskowe sprzyjające uprawianiu różnych rodzajów turystyki aktywnej. Wnioski. Analizując geograficzne uwarunkowania turystyki aktywnej w Polsce, należy zauważyć bardzo sprzyjające cechy środowiska naturalnego dla większości jej rodzajów. Istnieje też wieloletnia tradycja podejmowania aktywności fizycznej w plenerze z wykorzystaniem walorów turystycznych specjalistycznych. Szczególnie sprzyjające warunki dotyczą uprawiania turystyki pieszej (nizinnej i górskiej), jazdy na rowerze, żeglarstwa jachtowego śródlądowego oraz kajakarstwa.

EN

Background. The aim of the study was to analyse the influence of the natural geographical environment variables and motivational forces on the phenomenon of active sport tourism in Poland. Method. The study was based on bibliography referring to geography of Poland and the authors’ own experiences. Results. Active sport tourists travel to participate in sport: being physically active is the main purpose of their travels. While defining this type of tourism, several authors emphasize that active sport tourists are individuals who participate in sports activities while on holiday. Tourist attractions are of the major importance for active sports tourism as for all other kinds of tourism. Conclusions. The analysis of the environmental determinants of active sports tourism in Poland, such as terrain, climate, the hydrographic network, and air quality, allowed to conclude that the conditions are conducive to different types of active sports tourism, especially hiking (both lowland and mountain), biking, inland waterway sailing, and canoeing.

Keywords

PL

Polska; turystyka aktywna; geografia

EN

Poland; active sports tourism; geography

• Publisher: Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Journal: Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
• Year: 2018
• Volume: 60
• Pages: 3-14

Dates

published

2018-03-28

Contributors

author

Tomik Rajmund

• Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach

author

Kosmala Gerard

• Akademia Wychowania Fizycznego im. J. Kukuczki w Katowicach

References

• Adamczyk, J. (2011). Od turystyki aktywnej do ekstremalnej – miejsce turystyki kwalifikowanej na współczesnym rynku. W: I. Ozimek (red.), Funkcjonowanie i rozwój współczesnej turystyki – wybrane zagadnienia (s. 63–88). Warszawa: SGGW.
• Baker, E., Brennan, L., Brownson, R., Houseman, R. (2000). Measuring the determinants of physical activity in the community: current and future directions. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71, 146–158.
• Bernat, S. (2010). Strefy ciszy w krajobrazie rekreacyjnym. W: A. Richling (red.), Kraj­obrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja. Problemy Ekologii Krajobrazu, 27, 35–42.
• Błażejczyk, K. (2004). Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Prace Geograficzne IGiPZ PAN, 192.
• Bończak, B. (2013). Aktywne formy turystyki – problemy terminologiczne. W: R. Wiluś, J. Wojciechowska (red.), Nowe-stare formy turystyki w przestrzeni. Warsztaty z Geografii Turyzmu (s. 49–62). Łódź: Wydawnictwo UŁ.
• Brzezińska-Wójcik, T., Świeca, A. (2010). Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju turystyki w wybranych gminach Wyniosłości Giełczewskiej (środkowowschodnia Polska). W: A. Richling (red.), Krajobrazy rekreacyjne – kształtowanie, wykorzystanie, transformacja. Problemy Ekologii Krajobrazu, 27, 65–72.
• Cetner, J., Dyguś, K. (2011). Środowiskowe uwarunkowania rekreacji w gminach powiatów wałeckiego, drawskiego i choszczeńskiego. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 690, Ekonomiczne Problemy Usług, 79, 525–537.
• Czarnecki, A., Lewandowska-Czarnecka, A. (2008). Uwarunkowania środowiskowe dla uprawiania turystyki na małych jachtach morskich na wodach wewnętrznych i śródlądowych w północno-wschodniej Polsce. W: Uwarunkowania rozwoju turystyki zagranicznej w Europie Środkowo-Wschodniej. Tom 10: Turystyka w środowisku geograficznym (s. 31–40). Wrocław: UWr, Instytut Geograficzny, Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki.
• De Knop, P. (1990). Sport for all and active tourism. World Leisure and Recreation, 32, 30–36.
• Doroz-Tomasik, H. (2016). Waloryzacja województwa śląskiego dla turystyki konne. Acta Geographica Silesiana, 21, 25–34.
• Duda-Seifert, M., Widawski, K., Wyrzykowski, J. (2012). Geography of tourism of Poland. W: J. Wyrzykowski, K. Widawski (red.), Geography of tourism of Central and Eastern Europe countries (s. 233–276). Wrocław: UWr, Institute of Geography and Regional Development, Department of Regional Geography and Tourism.
• Durywidka, M. (2006). Turystyka aktywna a turystyka kwalifikowana. Dylematy terminologiczne. W: A. Świeca, K. Kałamucki (red.), Turystyka aktywna i jej rozwój na roztoczu – regionie pogranicza (s. 21–27). Lublin: Kartpol.
• Ferguson, N. (2007). Imperium. Jak Wielka Brytania zbudowała nowoczesny świat. War­szawa: Sprawy Polityczne.
• Gibson, H. (1998). Sport tourism: a critical analysis of research. Sport Management Review, 1, 45–76.
• Gibson, H., Attle, S., Yiannakis, A. (1998). Segmenting the sport tourist market: A lifespan perspective. Journal of Vacation Marketing, 4, 52–64.
• Hall, C. (1992). Adventure, Sport and health tourism. W: B. Weiler, C. Hall (red.), Special interest tourism (s.141–158). London, Belhaven.
• Hinch, T., Higham J. (2011). Sport Tourism Development. Bristol, Bufflo, Toronto: Channel View Publications.
• Hodaň, B., Dohnal, T. (2005). Rekreologie. Olomouc: Hanex.
• Jankowski, G. (2008). Turystyka jeździecka jako atrakcja dla turystyki międzynarodowej na przykładzie południowej Polski. W: Uwarunkowania rozwoju turystyki zagranicznej w Europie Środkowo-Wschodniej, Tom 10: Turystyka w środowisku geograficznym (s. 69–76). Wrocław: UWr, Instytut Geograficzny, Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki.
• Jethon, Z. (1994). Ekologia człowieka w wychowaniu fizycznym i sporcie. Wrocław: AWF.
• Jędrzejczyk, I., Mynarski W. (2008). Trendy rozwojowe w światowej i krajowej turystyce. W: W. Mynarski (red.), Teoretyczne i empiryczne zagadnienia rekreacji i turystyki (s. 32–59), Katowice: AWF.
• Józefczyk, M. (2014). Perspektywy rozwoju turystyki jeździeckiej w Polsce. Rozprawy Naukowe AWF we Wrocławiu, 45, 138–145.
• Kierunki rozwoju turystyki do 2015 roku (2008). Warszawa: Ministerstwo Sportu i Turystyki.
• Kondracki, J. (1988). Geografia fizyczna Polski. Warszawa: PWN.
• Koźmiński, C. (2012). Początek i koniec oraz długość okresów z usłonecznieniem rzeczywistym 2, 4 i 6 godzin dziennie w Polsce. Przegląd Geograficzny, 84(1), 93–104.
• Kożuchowski, K. (2005). Walory przyrodnicze w turystyce i rekreacji. Poznań: Kurpisz.
• Krąż, E., Balon, J. (2012). Wpływ warunków naturalnych na występowanie wypadków w polskich Tatrach. Prace Geograficzne, 128, 97–107, doi: 10.4467/20833113PG.12.008.0357.
• Kurek, W. (red.), (2008). Turystyka. Warszawa: PWN.
• Lijewski, T., Mikułowski, B., Wyrzykowski, J. (2008). Geografia turystyki Polski. Warszawa: PWE.
• Marcus, B.H., Forsyth, L.H. (2003). Motivating people to be physically active. Champaign: Human Kinetics.
• Marek, A., Lewandowski, W. (2011). Możliwości rozwoju turystyki kwalifikowanej w Polsce na przykładzie wspinaczki. Słupskie Prace Geograficzne, 8, 47–56.
• Mazurek, C., Oszczypała, A., Rosicka, E., Zdyb, T. (1984). Środowiskowe podstawy rozwoju turystyki specjalistycznej na Dolnym Śląsku. Acta Universitatis Wratislaviensis, 644, Prace Instytutu Geograficznego Seria B, Geografia społeczna i ekonomiczna, 4, 23–33.
• Merski, J., Warecka, J. (2009). Turystyka kwalifikowana. Turystyka aktywna. Warszawa: DrukTur.
• Miszuk, B., Otop, I., Owczarek, M. (2012). Warunki bioklimatyczne jako czynnik kształtujący potencjał rekreacyjny Sudetów. Przegląd Geograficzny, 84(3), 437–446.
• Mokras-Grabowska, J. (2015). Turystyka aktywna – zagadnienia terminologiczne i klasyfikacje. W: A. Stasiak, J. Śledzińska, B. Włodarczyk (red.), Wczoraj, dziś i jutro turystyki aktywnej i specjalistycznej (s. 11–25). Warszawa: PTTK.
• Nogawa, H., Yamguchi, Y., Hagi, Y. (1996). An empirical research study on Japanese sport tourism in Sport-for-All Events: Case studies of a single-night event and a multiple-night event. Journal of Travel Research, 35, 46–54.
• Obrębska-Starklowa, B., Olecki, Z., Kowanetz, L. (1991). Klimat i bioklimat gminy Dobczyce w aspekcie potrzeb rekreacji ruchowej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, CMLXXX, Prace Geograficzne, 84, 119–164.
• Ochrona środowiska (2016). GUS, Warszawa. Pobrano z: http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/srodowisko-energia/srodowisko/ochrona-srodowiska-2016,1,17.html [dostęp: 20.09.2017].
• Pańczyk, W. (1999). Biologiczno-zdrowotne i wychowawcze efekty lekcji wychowania fizycznego w terenie i w sali. Zamość: ODN.
• Pedersen, P.M., Parks, J.B., Quarterman, J., Thi­bault, L. (2010). Contemporary Sport Manage­ment. Champaign: Human Kinetics.
• Pelech, S. (2012). Charakterystyka warunków śniegowych do uprawiania narciarstwa na Pogórzu Wielickim. Prace Geograficzne, 128, 17–27, doi: 10.4467/20833113PG.12.002.0351.
• Rinke, Z. (1984). Ocena warunków naturalnych środowiska geograficznego mikroregionu Stary Gerałtów – Nowy Gierałtów – Bielice dla potrzeb turystyki. Acta Universitatis Wratislaviensis, 644, Prace Instytutu Geograficznego Seria B, Geografia społeczna i ekonomiczna, 4, 77–86.
• Sallis, J.F., Cervero, R.B., Ascher, W., Henderson, K.A., Kraft, M,K., Kerr, J. (2006). An ecological approach to creating active living communities. Annual Review of Public Health, 27, 297–322.
• Sieńko-Awierianów, E. (2011). Klasyfikacja wód powierzchniowych oraz stref przywodnych na terenie gminy Ińsko dla celów programowania rozwoju turystyczno-rekreacyjnego regionu. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeńskiego, 690, Ekonomiczne Problemy Usług, 79, 539–554.
• Toczek-Werner, S. (2005). Podstawy rekreacji i turystyki. Wrocław: AWF.
• Tomik, R., Hadzik, A., Cholewa, J. (2012). Turystyka aktywna w materiałach promocyjnych województw w Polsce. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 259. W: A. Rapacz (red.), Wyzwania współczesnej polityki turystycznej. Problemy funkcjonowania rynku turystycznego (s. 15–23). Wrocław: Wydawnictwo UE.
• Uchwała nr 143/2015 Rady Ministrów z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie przyjęcia „Programu Rozwoju Turystyki do 2020 roku”. Pobrano z: https://bip.msit.gov.pl/bip/projekty-aktow-prawnyc/zakonczony-proces-legi/inne/1599,Program-Rozwoju-Turys­tyki-do-2020-roku.html [dostęp: 12.01.2018].
• Warda, M., Stamirowska-Krzaczek, E. (2009). Ocena przydatności wybranych zbiorowisk trawiastych w nadwieprzańskim parku kraj­obrazowym do celów rekreacji i turystyki. Nauka Przyroda Technologie, 3(1), 1–5.
• Wyrzykowski, J. (1986). Geograficzne uwarunkowania rozwoju urlopowej turystyki wypoczynkowej w Polsce. Acta Universitatis Wratislaviensis, 935, Studia Geograficzne, 44.
• Wyrzykowski, J. (red.). (1991). Ocena krajobrazu Polski w aspekcie fizjonomicznym na potrzeby turystyki. Wrocław: UWr, Instytut Geograficzny, Zakład Geografii Regionalnej i Turystyki.
• Zaręba, R. (1981). Puszcze, bory i lasy Polski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne.