Wspólnota Wyobraźni Jako Dyssensus. VIII Spotkanie Artystów i Teoretyków Sztuki Świdwin/Osieki (1970)

• Authors: Nader Luiza

Title variants

EN

A Community of Imagination as Dissensus. The 8th Artists and Art Theoreticians Meeting in Świdwin/Osieki (1970)

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Celem tekstu jest refleksja nad znaczeniami wypowiedzi artystycznych, które przedstawiono na VIII Spotkaniu Artystów i Teoretyków Sztuki w Świdwinie i Osiekach w 1970 roku, wobec horyzontu wydarzeń roku 1968 w Polsce. Szczególnie skupię się na pierwszym wykładzie Jerzego Ludwińskiego „Epoka postartystyczna” oraz na kilku pracach artystów i artystek (m.in. Jana Chwałczyka, Wandy Gołkowskiej, Jerzego Fedorowicza, Jarosława Kozłowskiego, Natalii LL) odpowiadających i wchodzących w relację z wykładem krytyka. Przywołam również kontekst wybranych zjawisk i procesów społecznych i kulturowych około roku 1968, które plener poprzedzały, i które mu towarzyszyły. Zaproponuję, aby czas od czerwca 1967 do grudnia 1970 pojmować jako szczególny mikro-okres w historii sztuki w Polsce, charakteryzujący się z jednej strony strukturą długiego trwania, z drugiej zaś dystynktywnymi zasadami. Zastanowię się w końcu nad wyłaniającymi się z pleneru w Osiekach w 1970 roku ideami, szczególnie nad kategorią wyobraźni. Twierdzę, że posiadały one nie tyle charakter krytyki czy kontestacji, lecz raczej powinny być pojmowane jako inna, mało rozpoznana w historii sztuki w Polsce forma dyskursu oporu - dyssensus. Dyssensus w przypadku pleneru osieckiego w 1970 roku rozpatruję jako dyskursywne rozłączenie wobec obowiązującego wówczas „podziału postrzegalnego”, jako różnego rodzaju drobne, lecz znaczące konstelacje taktyk zaznaczania różnicy wobec po-marcowego świata. W przypadku prac artystów w Osiekach dyssensus ów nie osadzał się na negacji, ale na geście odbudowywania, pracy z wyobraźnią, która została znacznie osłabiona lub wręcz zniszczona, na skutek wydarzeń między czerwcem 1967 a sierpniem 1970 roku.

Keywords

PL

Dyssensus; epoka postartystyczna; konceptualizm; Jerzy Ludwiński; Marzec 1968; plenery osieckie; sztuka w Polsce po 1945 roku; wyobraźnia

EN

Dissensus; postartistic era; conceptualism; Jerzy Ludwiński; March 1968; Osieki Plain Air; Polish art after 1945; imagination

• Publisher: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
• Journal: Sztuka i Dokumentacja
• Year: 2018
• Issue: 18
• Pages: 47-56

Contributors

author

Nader Luiza

• Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, Wydział Zarządzania Kulturą Wizualną

References

• Awangarda w plenerze: Osieki i Łazy 1963-1981, oprac. Ryszard Ziarkiewicz. Koszalin: Muzeum w Koszalinie, 2008.
• Castoriadis, Cornelius. Philosophy, politics, autonomy. Essays in political philosophy, red. David Ames Curtis. New York – Oxford: Oxford University Press, 1991.
• Dauksza, Agnieszka. „Wspólnoty emocjonalne. W stronę interpretacji relacyjnej.” W Afektywny modernizm. Nowoczesna literatura polska w interpretacji relacyjnej, red. Agnieszka Dauksza, 352-378. Warszawa: Wydawnictwo IBL PAN, 2017.
• Falkowski, Andrzej, Tomasz Maruszewski i Edward Nęcka. Roz. 6 „Procesy poznawcze.” W Psychologia. Podręcznik akademicki, red. Jan Strelau i Dariusz Doliński, t.1, 398-509. Gdańsk: GWP, 2008.
• Jakimczyk, Jarosław. Najweselszy barak w obozie. Tajna policja komunistyczna jako krytyk artystyczny i kurator sztuki w PRL. Warszawa: Akces, 2015.
• Kowalska, Małgorzata. „Autonomia czy alternomia? Pytania o moralne podstawy demokratycznej równości (wokół De Tocqueville'a, Castoriadisa i Levinasa).” Zoon Politikon nr 2 (2011): 54-70.
• LaCapra, Dominick. „Psychoanaliza, pamięć i zwrot etyczny.” W Pamięć, etyka i historia: angloamerykańska teoria historiografii lat dziewięćdziesiątych, red. Ewa Domańska, 127-162. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2006.
• List pisany przez całe życie. - Układ otwarty - Wandy Gołkowskiej, red. Jolanta Studzińska, 21.Wrocław: Fundacja dla sztuki niezidentyfikowanej, 2017.
• Jerzy Ludwiński. Epoka błękitu, red. Jerzy Hanusek, 156-167, 201, 205. Kraków: Otwarta Pracownia, 2003.
• Łukaszewski, Wiesław. „Wyobraźnia i działanie.” Nauka nr 1 (2006): 113-120.
• Nader, Luiza. Konceptualizm w PRL. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego - Fundacja Galerii Foksal 2009.
• Nader, Luiza. „Konceptualizm materialistyczny Jarosława Kozłowskiego.” W Jarosław Kozłowski. Doznania rzeczywistości i praktyki konceptualne 1965-1980, 9-20. Toruń: Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu, 2015.
• Piotrowski, Piotr. Znaczenia modernizmu. W stronę historii sztuki polskiej po 1945 roku. Poznań: Rebis, 1999.
• Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenie dyskursu 1965-1975, red. Paweł Polit, Piotr Woźniakiewicz, 63. Warszawa: CSW Zamek Ujazdowski, 2000.
• Osęka, Piotr. Marzec ’68. Kraków: Znak, 2008.
• Starego, Karolina. „Sensus communis jako wspólnota równych. Teoretyczne podstawy animacji jako procesu demokratyzacji.” Zoon Politikon nr 3 (2012): 163-187.
• Zdankiewicz-Ścigała, Elżbieta i Tomasz Maruszewski. Roz. 21 „Wyobrażenia jako pierwsza forma doświadczenia generowanego przez jednostkę.” W Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna, red. Jan Strelau, t. 2, 183-203. Gdańsk: GWP, 2006.