caddîq wobec JHWH na przykładzie wybranych psalmów. Studium teologiczne

• Authors: Grzegorz Boboryk

Title variants

EN

caddîq in Relation to Yahweh on the Grounds of Selected Psalms. The Theological Study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedłożony artykuł jest studium teologicznym na temat postawy caDDîq wobec JHWH na przykładzie wybranych psalmów z Psałterza (Ps 15; 19B; 24; 73; 101; 119). Istotą qyDIc; jest to, że przestrzega przykazań. W ceremoniale „liturgii bramy” Izrael jest zapytywany o swoją sprawiedliwość (Ps 15 i 24), bo tylko sprawiedliwi mają przywilej przebywać na obszarze sanktuarium oraz oczekiwać na Jego zbawcze interwencje w czasie potrzeby. W stosunku do swego bliźniego, sprawiedliwy okazuje swoją wierność, która jest żywotnym elementem sprawiedliwości starotestamentowej. Król jako regent JHWH w swoim życiu prezentuje cechy człowieka sprawiedliwego (Ps 101). Na wzór JHWH wypędza sprzed swojego oblicza bezbożnych, stoi na straży prawidłowego przestrzegania „liturgii bramy”. Otacza się ludźmi sprawiedliwymi, których szanuje oraz broni przed ludźmi złymi. Człowiek sprawiedliwy nie ma nic wspólnego ze sposobem myślenia, mówienia, czynami oraz sposobem życia ludzi niegodziwych (Ps 1; 119). Tora JHWH jest jego największą miłością, obiektem ustawicznej refleksji. Psalm 119 wskazuje na żarliwość tego, który znajduje ustawiczną rozkosz w Jego Torze. Choć sprawiedliwy czasami oburza się i gniewa z powodu pomyślności bezbożnych, to jednak w JHWH znajduje odpowiedź na najbardziej newralgiczne pytania (Ps 73). Pokładanie ufności w JHWH, powierzanie swojej drogi boskiemu kierownictwu, oczekiwanie na Niego, pielęgnowanie bliskiej wspólnoty z Nim daje sprawiedliwemu wewnętrzną równowagę, otwiera oczy na wspaniałość Jego obecności oraz prowadzi do przezwyciężenia najbardziej trudnych kryzysów wiary. Bezbożni budują domy z kart, które ku ich przerażeniu burzy niespodziewany podmuch Bożego gniewu. Sprawiedliwi – pomimo cierpienia – w Nim doświadczają słodyczy Jego obecności oraz zostaną przyjęci do chwały.

EN

The paper offers a theological study on the attitude of caDDîq toward Yahweh on the grounds of selected psalms (Pss 15; 19B; 24; 73; 101; 119) from The Book of Psalms. Keeping of commandments is the notae of caDDîq, the mark of the one who is allowed to enter the Yahweh’s sanctuary. In the ceremony of the «liturgy of the gate» the Israelites are interrogated about their righteousness (Pss 15 and 24), because only the righteous have privilege to sojourn in the holy place and to look forward to His saving intervention in their time of need. In relation to his neighbor, the righteous displays his commitment which is the vital part of the Old Testament view on righteousness. As the representative of Yahweh, in his life the king demonstrates features of a righteous person (Ps 101). Like God himself, the king expels from his life area the wicked and upholds the correct administration of «liturgy of the gate» in the state sanctuary. It is desirable to him to be surrounded by the righteous that He esteems and that He champions respect for their dignity and for their rights. The righteous have nothing in common with the way of thinking, talking, and living of the wicked (Pss 1; 119). The Torah of Yahweh is his biggest love and his object of continual reflection. Psalm 119 enunciates fervidness of those who find constant delight in His Torah. Although the righteous sometimes can express indignation and be angry at prosperity of the wicked, yet in Yahweh he can find the answer to the most pivotal questions (Ps 73). To trust in Yahweh, to commit his way to divine guidance, to look forward to Him, and to nurture intimate community with Him, all of these provide the righteous with inner balance, are opening his eyes on grandeur of Yahweh’s presence, and are leading him to overcoming the most difficult crises of his faith. The wicked build their houses with cards, which will be demolished by an unexpected blast of God’s wrath. Instead of their suffering the righteous experience in Yahweh nearness of His presence and certainty of being taken into glory in the future.

Keywords

PL

sprawiedliwy; bezbożny; sanktuarium; świątynia; liturgia bramy; król; Tora; pomyślność; cierpienie; orientacja; dezorientacja; nowa orientacja; kres; koniec; chwała

EN

righteous; wicked; sanctuary; temple; liturgy of the gate; king; Torah; prosperity; suffering; orientation; disorientation; new orientation; end; final outcome; glory

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
• Journal: Rocznik Teologiczny
• Year: 2014
• Volume: 56
• Issue: 1
• Pages: 5-26

Contributors

author

Grzegorz Boboryk

References

• Albertz R., A History of Israelite Religion in the Old Testament Period, t. 1 (From the Beginnings to the End of the Monarchy), seria: The Old Testament Library, red. J.L. Mays, C.A. Newsom, D.L. Petersen, tłum. J. Bowden, Louisville, Kentucky 1994
• Albertz R., A History of Israelite Religion in the Old Testament Period, vol. 2 (From the Exile to the Maccabees), seria: The Old Testament Library, red. J.L. Mays, C.A. Newsom, D.L. Petersen, tłum. J. Bowden, Louisville, Kentucky 1994
• Allen L.C., Psalms 101 – 150, seria: Word Biblical Commentary vol. 21, red. D.A. Hubbard, G.W. Barker, Waco, Texas 1983
• Bellinger W.H., Jr., Psalms. Reading and Studying the Book of Praises, Massachusetts 1990.
• Brueggemann W., The Message of the Psalms. A Theological Commentary, Minneapolis 1984
• Brueggemann W., Theology of the Old Testament. Testimony, Dispute, Advocacy, Minneapolis 1997
• Brzegowy T., Psałterz i Księga Lamentacji, (=Academica, t. 65), Tarnów 2007
• Commentary on the Whole Bible by Matthew Henry. Genesis to Revelation, red. L.F. Church, Grand Rapids, Michigan 1966
• Craigie P. C., Psalms 1 – 50, (=Word Biblical Commentary, vol. 19), Waco, Texas 1983
• Delitzsch F., Psalms, [w:] Commentary On the Old Testament, red. C.F. Keil, F. Delitzsch, tłum. F. Bolton, vol. 5, updated edition, Peabody, Massachusetts 2001
• W. Eichrodt, Theology of the Old Testament, vol. 1, (=The Old Testament Library, red. P. Ackroyd, J. Barr, B.W. Anderson, J.L. Mays), tłum. J.A. Baker, Philadelphia, Pennsylvania 1961
• W. Eichrodt, Theology of the Old Testament, vol. 2, (=The Old Testament Library, red. P. Ackroyd, J. Barr, B.W. Anderson, J.L. Mays), tłum. J.A. Baker, Philadelphia, Pennsylvania 1967
• Gołębiewski M., Idee mesjańskie w Psalmach, Włocławek 1996
• Jüngling H.-W., Księga Pierwsza (Ps 1–41), [w:] Międzynarodowy komentarz do Pisma Świętego. Komentarz katolicki i ekumeniczny na XXI wiek, red. wyd. oryginal. W.R. Farmer, (red. wyd. pol. W. Chrostowski), Warszawa 2000
• Koch K., qdc, [w:] Theological Lexicon of the Old Testament, red. E. Jenni, C. Westermann, vol. 2, tłum. M.E. Biddle, Peabody, Massachusetts 1997
• Kraus H.-J., Psalms 1-59, vol. 1, (=A Continental Commentary), tłum. H.C. Oswald, Minneapolis 1993
• Kraus H.-J., Psalms 60 – 150, vol. 2, (=A Continental Commentary), tłum. H.C. Oswald, Minneapolis 1993
• Kraus H.-J., Theology of the Psalms, seria: A Continental Commentary, tłum. K. Crim, Minneapolis 1992
• Lisowsky G., Konkordanz zum Hebräischen Alten Testament, Stuttgart 1993
• Łach S., Księga Psalmów. Wstęp – Przekład z oryginału – Komentarz – Ekskursy, (=Pismo Święte Starego Testamentu t. VII – 2, red. S. Łach, L. Stachowiak), Poznań 1990
• Mays J.L., Psalms, (=Interpretation. A Bible Commentary for Teaching and Preaching, red. J.L. Mays, P.D. Miller, Jr., P.J. Achtemeier), Louisville, Kentucky 1994
• Miller, Jr., P.D., Interpreting the Psalms, Philadelphia 1986
• Motyer J.A., The Psalms, [w:] New Bible Commentary, red. D.A. Carson, R.T. France, J.A. Motyer, G.J. Wenham, Downers Grove, Illinois 1995
• Poole M., Psalms – Malachi, [w:] A Commentary on the Holy Bible, vol. 2, Edinburgh – Carlisle 1990
• Preuss H. D., Old Testament Theology, t. 1, (=The Old Testament Library, red. J.L. Mays, C.A.Newsom, D.L. Petersen), tłum. L.G. Perdue, Louisville, Kentucky 1995.
• Preuss H. D., Old Testament Theology, t. 2, (=The Old Testament Library, red. J.L. Mays, C.A. Newsom, D.L. Petersen), tłum. L.G. Perdue,, Louisville, Kentucky 1996
• Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, tłum. B. Widła, Warszawa 1986
• Ravasi G., Psalmy. Psalmy 72 – 103 (wybór), t. 3, (=Zgłębiać Biblię), tłum. K. Stopa, Kraków 2008
• Ravasi G., Psalmy. Wprowadzenie i Psalmy 1-19 (wybór), t. 1, (=Zgłębiać Biblię), tłum. P. Mikulska, Kraków 2007
• Reimer D. J., qdc, [w:] The New International Dictionary of Old Testament Theology and Exegesis, red. W.A. VanGemeren, vol. 3, Grand Rapids, Michigan 1997
• Schmidt W.H., Wprowadzenie do Starego Testamentu, tłum. P. Mathäeus, Bielsko-Biała 1997
• Schreiner J., Teologia Starego Testamentu, tłum. B.W. Matysiak, Warszawa 1999
• Tate M.E., Psalms 51 – 100, (=Word Biblical Commentary vol. 20, red. D.A. Hubbard, G.W. Barker), Dallas, Texas 1990
• Spurgeon C.H., The Treasury of David, vol. 2/2, McLean, Virginia 1876
• VanGemeren W.A., Psalms, [w:] The Expositor’s Bible Commentary, red. F.E. Gaebelein, vol. 5 (Psalms – Song of Songs), Grand Rapids, Michigan 1991
• Weiser A., The Psalms. A Commentary, (=The Old Testament Library, red. P. Ackroyd, J. Barr, B.W. Anderson, J.L. Mays), tłum. H. Hartwell, Louisville, Kentucky 1962
• Widła B., U Starszego Brata. Wprowadzenie do chrześcijańskiej lektury Starego Testamentu, Warszawa 2004
• Zimmerli W., Old Testament Theology in Outline, tłum. D.E. Green, Edinburgh 2000