Intensiwa typu orobić się w potocznej polszczyźnie regionalnej

• Authors: Kucharzyk Renata

Title variants

EN

Intensives of the type orobić się in colloquial regional Polish

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu są czasowniki z prefiksem o- i postfiksem się, np. orobić się ‘napracować się’, oczekać się ‘naczekać się’, w warstwie semantycznej wskazujące na intensywność działania. W analizie uwzględniono aspekt formalny, semantyczny i funkcjonalny. Omówione zostały także przyczyny częstego występowania takich derywatów w polszczyźnie potocznej.

EN

The subject of the article are the verbs with the prefix o- and the postfix się, e.g. orobić się ‘to work very hard, toil’, oczekać się ‘to wait a long time’, which semantically indicate the intensity of action. The analysis takes into account formal, semantic and functional aspects. The reasons for the frequent occurrence of such derivatives in colloquial Polish are also discussed.

Keywords

PL

słowotwórstwo; intensiwa; polszczyzna potoczna; odmiana regionalna; gwara

EN

word formation; intensives; colloquial Polish; regional variety; dialect

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2022
• Volume: 102
• Issue: 1
• Pages: 81-92

Contributors

author

Kucharzyk Renata

• Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków

References

• Cyran W. 1977: Tendencje słowotwórcze w gwarach polskich, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Łódź.
• Ejsmunt-Wieczorek I. 2016: Tautologia przedrostków werbalnych w gwarach, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LXIII, s. 5–16.
• Fijałkowska W. 2016: Czy derywaty prefiksalne wymienne wyrażają intensywność?, „LingVaria”, nr 2(22), s. 71–82.
• Kąś J. 2018: Ilustrowany leksykon gwary i kultury podhalańskiej, t. 7, Małopolskie Centrum Kultury SOKÓŁ, Nowy Sącz.
• Krupianka A. 1969: Formacje czasownikowe z przedrostkiem o-(ob-) w języku polskim, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Toruń.
• KSGP: Kartoteka Słownika gwar polskich PAN.
• Kucharzyk R. 2016: Miejsce dialektyzmów w języku potocznym (na przykładzie forów internetowych), „Język Polski” XCVI, z. 3, s. 15–26.
• Kurek H. 2017: Funkcja gwary w tekście, „Rozprawy Komisji Językowej Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” LXIV, s. 137–146.
• NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego (online: www.nkjp.pl, dostęp: styczeń 2020).
• Ostromęcka-Frączak B. 1983: Czasowniki polskie z formantem rozdzielonym, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
• Ostromęcka-Frączak B. 1995: Mechanizmy analogii słowotwórczej (na materiale czasowników), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, t. 34, s. 77–84.
• Piwowar J. 2001: O sposobach opisu funkcji prefiksów o- i ob(e)- we współczesnej praktyce leksykograficznej, „Prace Językoznawcze” III, s. 93–106.
• Puzynina J. 2001–2002: O pojęciu intensyfikacji, „Roczniki Humanistyczne” XLIX–L, z. 6, s. 321–327.
• SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 5: Nie–Ó, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1963.
• Szewczyk Z.P. 2014: Słownik gwary Lachów Sądeckich (Podegrodzkich), Biblioteka Gminna w Podegrodziu, Podegrodzie.
• Śmiech W. 1977: Intensiwa z prefiksem na- w języku polskim, „Rozprawy Łódzkiego Towarzystwa Naukowego” XXII, s. 129–134.
• Śmiech W. 1986: Derywacja prefiksalna czasowników polskich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
• Wróbel H. 1984: Słowotwórstwo czasownika, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 467–512.
• Wyderka B. 2005: Odmiany regionalne czy regiony językowe?, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXI, s. 57–66.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.31286/JP.01006