„Terrae Sanctae et urbis Hierusalem descriptio” brata Anzelma Polaka. Niektóre walory literackie utworu

• Authors: Zawadzki Robert K.

Title variants

EN

“Terrae Sanctae et urbis Hierusalem descriptio”. Some Literary Values of the Work

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł stanowi studium nad wybranymi walorami literackimi relacji brata Anzelma Polaka z pobytu w Ziemi Świętej, którą odwiedził pod koniec 1507 roku. Relacja ta jest w istocie pierwszym, drukowanym polskim przewodnikiem turystycznym przedstawiającym nie tylko miejsca związane z życiem i działalnością Chrystusa, lecz także zabytki i artefakty stanowiące przedmiot czci chrześcijan. Z problematyką opisów miejsc i budowli połączono w artykule ważną u Anzelma sprawę tzw. realiów – tła historycznego, politycznego i społecznego, które pisarz portretuje uwzględniając także wzajemne związki i zależności między chrześcijanami a okupującymi te tereny Saracenami. W artykule scharakteryzowano ponadto niektóre fantastyczne opowieści przewijające się przez utwór, pełniące w nim głównie funkcje parenetyczne. Analizie poddano również słownictwo i konstrukcje stylistyczne, które, choć niekiedy odbiegają od norm klasycznej gramatyki i składni, utrzymują się na ogół w rygorach poprawności. Przedstawienie różnych wymiarów dzieła ma służyć podkreśleniu jego walorów literackich nie zauważanych przez badaczy.

EN

The article proposes an overview of some literary aspects of the rich narrative material present in Anselm Polak’s account of the visit to the Holy Land undertaken in autumn 1507. As a factual guidebook giving information about Palestine, Anselm’s work offers a comprehensive description of both: the places where Christ lived, and historic monuments the Christians worshipped. As for the artifacts analyzed, the Palestinian historical, political and social context was described. This perspective was expanded through a special coexistence of Christians and Saracens. Among others, the article examines the fanciful tales recurring in Anselm’s work, such as stories about a snake and the Blessed Virgin. The characteristic style of the writer, both Latin vocabulary and syntax alongside to their deviation from the classical Latin grammar, are also discussed. This presentation of such diverse dimensions of the work aims to highlight the values of Anselm’s writing unnoticed by other scholars.

Keywords

EN

Anselm's "Terrae Sanctae et urbis Hierusalem descriptio"; Palestine; Anselm Polak

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2018
• Volume: 109
• Issue: 4
• Pages: 23-38

Dates

published

2018-12-31

Contributors

author

Zawadzki Robert K.

Identifiers

DOI

10.18318/pl.2018.4.2