Geneza republikańskiej głowy państwa w Polsce

• Authors: Balicki Ryszard

Title variants

EN

Genesis of the republican Head of the State in Poland

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Artykuł przedstawia genezę republikańskiej głowy państwa w Polsce po I wojnie światowej (do uchwalenia Konstytucji marcowej). Był to szczególnie istotny moment, w którym dokonał się wybór formy ustrojowej odbudowywanego państwa polskiego. Autor zwraca uwagę na istotny związek dziejących się w czasie I wojny światowej wydarzeń historycznych, w tym zwłaszcza zmian ustrojowych zachodzących w państwach zaborczych na decyzję o wyborze republikańskiej drogi ustrojowej.

EN

The article presents the genesis of the republican Head of State in Poland after the First World War (until the adoption of the March Constitution). It was a particularly im- portant moment when the election of the form of government of the Polish State being rebuilt took place. The Author draws attention to the significant relationship between historical events taking place during the First World War, including especially political changes happening in the partitioning states influencing the decision for choosing the republican path.

Keywords

PL

monarchia; republika; ustrój; II RP; prezydent; głowa państwa

EN

monarchy; republic; form of government; 2nd Polish Republic; president; Head of State

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2016
• Issue: 5 (33)
• Pages: 11-22

Dates

published

2016-10-31

Contributors

author

Balicki Ryszard

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Adamczyk M., Pastuszka S., Konstytucje polskie w rozwoju dziejowym 1791–1982, Warszawa 1985.
• Ajnenkiel A., Polskie konstytucje, Warszawa 1991.
• Balicki R., Ławniczak A., Głowa państwa w Polsce i na Litwie, [w:] Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat. Prace ofiarowane Profesorowi Tadeuszowi Mołdawie z okazji siedemdziesięciolecia urodzin, red. S. Sulowski, J. Szymanek, Warszawa 2013.
• Bardach J., Leśnodorski B., Pietrzak M., Historia państwa i prawa polskiego, Warszawa 1987.
• Baszkiewicz J., Władza, Wrocław 1999.
• Chołoniewski A., Duch dziejów Polski, Kraków 1918.
• Dmowski R., Przewrót, Warszawa 1934. Goclon J., Gabinet Jana Kucharzewskiego – pierwszy rząd Królestwa Polskiego 1917–1918.
• Ustrój, skład osobowy i działalność, „Studia Prawnoustrojowe” 2013, nr 22. Grodziski S., Porównawcza historia ustrojów państwowych, Kraków 2008.
• Hoppe H-H, Demokracja – bóg, który zawiódł. Ekonomia i polityka demokracji, monarchii i ładu naturalnego, Warszawa 2010.
• Kallas M., Historia ustroju Polski X-XX wiek, Warszawa 1996.
• Kolasa J., Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 r., w świetle prawa międzynaro- dowego, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 5. Komarnicki W., O zmianie Konstytucji polskiej, Wilno 1927. Komarnicki W., Ustrój państwowy Polski współczesnej. Geneza i system, Wilno 1937 (re- print Kraków 2006).
• Konstytucje Polski, t. II, red. M. Kallas, Warszawa 1990. Krukowski S.,
• Mała konstytucja z 1919 r., [w:] Konstytucje Polski, t. II, red. M. Kallas, Warszawa 1990. Kukiel M., Dzieje Polski porozbiorowej 1795–1921, Paryż 1984.
• Kulig A., Dwie prowizoryczne Konstytucje lutowe z 1919 roku: polska i niemiecka, [w:] Ustroje. Historia i współczesność. Polska – Europa – Ameryka Łacińska. Księga ju- bileuszowa dedykowana profesorowi Jackowi Czajowskiemu, red. M. Grzybowski, G. Kuca, P. Mikuli, Kraków 2013.
• Kutrzeba S., Konstytucja a tradycja polska, [w:] Nasza Konstytucja, Kraków 1922. Mackiewicz (Cat) S., Historia Polski od 11 listopada 118 r. do 5 lipca 1945 r., Londyn 1993.
• Maksimaitis M., Lietuvos Prezidento konstitucinio statuso raida 1918–1940 m., [w:] Pre- zidentas valstybinės valdžios institucijų sistemoje, red. G. Mesonis, Vilnius 2011.
• Mitterrand F., Podcięte skrzydła: upadek dynastii Habsburgów, Hohenzollernów i Roma- nowów, Poznań 1999 Pajewski J., Odbudowa państwa polskiego, Warszawa 1985. Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. IV, Warszawa 1937.
• Piłsudski J., Pisma zbiorowe, t. V, Warszawa 1937. Pipes R., Rewolucja rosyjska, Warszawa 2006. Pobóg-Malinowski W., Najnowsza historia polityczna Polski 1864–1945, t. I, Paryż 1953– –Warszawa 1990.
• Prezidentas valstybinės valdžios institucijų sistemoje, red. G. Mesonis, Vilnius 2011. Romeyko M., Przed i po maju, Warszawa 1967.
• Ryba M., Przełomowe wydarzenia polityczne w Lublinie w czasie I wojny światowej. Na dro- dze do niepodległości, Annales UMC-S 2013, Sectio F, vol. LXVIII. Sarnecki P., Zasady ustrojowe odradzającej się Rzeczypospolitej, „Przegląd Sejmowy” 1998, nr 2. Suleja W., Próba budowy zrębów państwowości polskiej w okresie istnienia Tymczasowej Rady Stanu, Wrocław 1981.
• Suleja W., Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998. Szubarczyk P., Naczelnik, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2008, nr 5–6. Ustroje. Historia i współczesność. Polska – Europa – Ameryka Łacińska. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Jackowi Czajowskiemu, red. M. Grzybowski, G. Kuca, P. Mikuli, Kraków 2013.
• Ustrój polityczny państwa. Polska, Europa, świat. Prace ofiarowane Profesorowi Tadeuszowi Mołdawie z okazji siedemdziesięciolecia urodzin, red. S. Sulowski, J. Szymanek, Warszawa 2013. Wawrzyniak J., Zarys historii instytucji ustrojowych i konstytucyjnych w Polsce, Warszawa 1996.
• Winnicki Z., Rada Regencyjna Królestwa Polskiego (1917–1918), Wrocław 1991. Wiszowaty M.M., W poszukiwaniu optymalnej formy państwa u progu niepodległości. Królestwo Finlandii i Królestwo Litwy z 1918 r., „Studia Iuridica Toruniensia” 2012, t. XI.
• Woronicz J., Rzecz o monarchii i dynastii w Polsce, Paryż 1839.

Identifiers

DOI

DOI 10.15804/ppk.2016.05.01