Tekstowe funkcje dwukropka – na przykładzie Dziejów w Koronie Polskiej Łukasza Górnickiego

• Authors: Tutak Kinga

Title variants

EN

Textual functions of the colon: using the example of Łukasz Górnicki’s Dzieje w Koronie Polskiej

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

The paper analyses the textual functions of the colon in 1637–1855 editions of Łukasz Górnicki’s Dzieje w Koronie Polskiej. The colon, as an element of rhetoric-intonational punctuation, served to organize and to adequately manage the textual matter. In 19th c. editions of Dzieje…, we observe a snuffing out of textual functions of the colon, in connection with the transition to the syntactic-logical punctuation.

Keywords

EN

17th–19th c. Polish punctuation; Łukasz Górnicki; Dzieje w Koronie Polskiej

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: LingVaria : Półrocznik Wydziału Polonistyki UJ poświęcony zagadnieniom języka i językoznawstwa
• Year: 2017
• Issue: 23
• Pages: 133-149

Contributors

author

Tutak Kinga

References

• Górnicki Ł., 1637, Dzieje w Koronie Polskiej. Z przytoczeniem niektórych postronnych rzeczy: od Roku 1538. aż do roku 1572. Przez J.M.P. Łukasza Górnickiego, Tykocińskiego i Wasiłkowskiego Starostę, spisane. A teraz nowo wydane Przez J.M.X. Łukasza Górnickiego, Kanonika Wileńskiego Warmińskiego I.K.M. Sekretarza, Kraków, sygn. BJ 67123 I.
• Górnicki Ł., 1750, Dzieje W Koronie Polskiej Za Zygmunta I. i Zygmunta II. Augusta Aż do śmierci Jego Z przytoczeniem Niektórych postronnych Rzeczy od roku 1538. aż do Roku 1572. […] A teraz nowo wydane Przez J.Z.R.K., Warszawa, sygn. BJ 18996 I.
• Górnicki Ł., 1754, Dzieje w Koronie Polskiej za Zygmunta I. i Zygmunta Augusta aż do śmierci jego, Z przytoczeniem niektórych postronnych Ciekawości. od Roku 1538. aż do Roku 1572. […] Na żądanie wielu, za Staraniem. Jaśnie Wielmożnego JMci Pana Franciszka Bielińskiego Marszałka Wielkiego Koronnego temi czasy powtórnie przedrukowane, Warszawa, sygn. BJ 390821 I.
• Górnicki Ł., 1805, Dzieje w Koronie Polskiej, z przytoczeniem niektórych postronnych rzeczy, od roku 1538., aż do roku 1572., którego Król Zygmunt August umarł, „Wybór Pisarzów Polskich. Historia”, t. 15, Warszawa, s. 268–482, sygn. BJ 373943 II.
• Górnicki Ł., 1855, Dzieje w Koronie Polskiej od r. 1538 do r. 1572, wyd. K.J. Turowski, Sanok, sygn. BJ 516713 I.
• Górnicki Ł., 1788, Clarissimi Viri Lucae Gornickij […] Actio adversus Demetrium et pro Demetrio, Latine versa […] / Sławnego Męża Łukasza Górnickiego […] Sprawa przeciw Dymitrowi i za Dymitrem po łacinie przełożona a ku pożytkowi młodzi obojej mowy i wymowy uczącej się obu języków kształtem wydana, Wilno, sygn. BJ 22924 II. Mowy wyborne. Po większej części z starożytnych mówców i dziejopisów zebrane ku sławie i pożytkowi narodu wydane, t. 1, Wilno 1784, sygn. BJ 51435 I. Mowy wyborne z różnych polskich krasomówców i dziejopisów wyjęte, a ku sławie i pożytkowi Polaków z przydatkiem listów wydane, Lublin 1759, sygn. BJ 390065 I.
• Arystoteles: Retoryka, [w:] W. Madyda (oprac.), Trzy stylistyki greckie, Wrocław 1953, s. 3–80.
• Bajerowa I., 1986, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1: Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Katowice.
• Barycz H., 2003, Wstęp, [w:] Ł. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej, „Skarby Biblioteki Narodowej”, Wrocław, s. V–LXIV.
• Bentkowski F., 1830, O znakach przecinkowych w pismie czyli o znakach pisarskich, Warszawa.
• DDP: J. Pirożyński (red.), Drukarze dawnej Polski od XV do XVIII wieku, t. 1: Małopolska, cz. 2: Wiek XVII–XVIII, Kraków 2000.
• Ducrot O., 1989, Zarys polifonicznej teorii wypowiadania, „Pamiętnik Literacki” LXXX, s. 257–303.
• Foremniak K., 2014, O sztuce przestankowania w Polsce i we Włoszech. Rozwój normy interpunkcyjnej od XVI wieku do współczesności, Warszawa.
• Godyń J., 2009, Retoryka w pieśni pasyjnej Władysława z Gielniowa, Psałterzu floriańskim i Kazaniach tzw. świętokrzyskich (funkcje średniowiecznej interpunkcji), [w:] idem, Studia historycznojęzykowe, edytorskie, kulturalnojęzykowe, „Biblioteka LingVariów”, t. 4, Kraków, s. 217–231.
• Górny W., 1966, Składnia przytoczenia w języku polskim, [w:] A. Wierzbicka, System składniowo- stylistyczny prozy polskiego renesansu, W. Górny, Składnia przytoczenia w języku polskim, „Historia i Teoria Literatury. Studia, Teoria Literatury”, nr 5, Warszawa, s. 283–405.
• Górski K., 1978, Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa.
• Jędrzejko E., 1987, Semantyka i składnia polskich czasowników deontycznych, „Prace Instytutu Języka Polskiego”, 65 [i.e. 64], Wrocław.
• Juda m., 2001, Pismo drukowane w Polsce XV–XVIII wieku, Lublin.
• Kaczmarek M., 1966, Wstęp, [w:] R. Pollak (red.), Antologia pamiętników polskich XVI wieku, Wrocław, s. V–LXXXV.
• Kalicki T., 1965, Z zagadnień składni retorycznej, „Zeszyty Naukowe UJ” „Prace Językoznawcze” nr 15, s. 211–254.
• Киселева К., Пайар Д. (red.), 1998, Дискурсивные слова русского языка: опыт контекстно- семантического описания, Мocквa.
• Lichański J.Z., 1998, Łukasz Górnicki. Sarmacki Castiglione, Warszawa.
• Małecki A., 2010, Łukasz Górnicki – autor Dziejów w Koronie Polskiej, [w:] Ł. Górnicki, Dzieje w Koronie Polskiej, Wrocław, s. V–XI.
• Pollak R., 1961, Wstęp, [w:] Ł. Górnicki, Pisma, oprac. R. Pollak, t. 1, s. 5–45.
• Pollak R., 1984, Dzieje w Koronie Polskiej, [w:] J. Krzyżanowski (red.), Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, t. 1, Warszawa, s. 226.
• PTSS: Polonia typographica saeculi sedecimi. Zbiór podobizn zasobu drukarskiego tłoczni polskich XVI stulecia, oprac. A. Kawecka-Gryczowa. I: Kasper Hochfeder. 1503–1505, oprac. K. Piekarski, Warszawa 1936; II: Jan Haller. 1505–1525, oprac. K. Piekarski, Warszawa 1937; III: Pierwsza drukarnia Floriana Unglera. 1510–1516, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1959; IV: an Haller. 1505–1525, oprac. H. Kapełuś, Wrocław 1962; V: Druga drukarnia Floriana Unglera. 1521–1536, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1964; VI: Druga drukarnia Floriana Unglera. 1521–1536, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1966; VII: Druga drukarnia Floriana Unglera 1521–1536, oprac. H. Bułhak, Wrocław 1970.
• Rospond S., 1961, Język i artyzm językowy Jana Kochanowskiego, „Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Seria A”, nr 68, Wrocław.
• Tutak K., 2003, Leksykalne nieczasownikowe wykładniki modalności epistemicznej w autobiografiach, Kraków.
• Tutak K., 2013, O dedykacjach w drukach polskich XVI i XVII wieku (grafia i interpunkcja), „Biblioteka LingVariów”, t. 16, Kraków.
• Wierzbicka A., 1966, System składniowo-stylistyczny prozy polskiego renesansu, „Historia i Teoria Literatury. Studia, Teoria Literatury”, nr 5, Warszawa, s. 7–278.

Identifiers

DOI

10.12797/LV.12.2017.23.09