Geneza brytyjskiej docusoap i polskiej telenoweli dokumentalnej w kontekście produkcyjno-nadawczym

• Authors: Kosińska-Krippner Beata

Title variants

EN

The Genesis of the British Docusoap and the Polish Documentary Soap Opera in a Production and Broadcast Context

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Pod koniec XX w. europejskie publiczne stacje telewizyjne musiały zawalczyć o publiczność z coraz liczniejszymi stacjami komercyjnymi. Rozwiązaniem miały być prawdziwe historie z życia ludzi, które zapożyczały styl i środki dramaturgiczne od seriali fikcyjnych, jak np. docusoap – telewizyjny gatunek hybrydowy łączący właściwości dokumentalizmu obserwacyjnego z cechami opery mydlanej. Realizatorzy docusoap wykorzystali warunki, jakie pojawiły się w produkcji i strukturę ramówki tak, by nowy gatunek dostarczał stacjom jak największej liczby widzów, czyli odpowiednich wskaźników oglądalności i wysokich ocen, od których zależało zainteresowanie reklamodawców kupowaniem czasu antenowego. W europejskich stacjach telewizyjnych nastąpiła moda na docusoap, która nie ominęła także Polski. Autorka opisuje okoliczności powstania, rozkwit oraz kres docusoap w Wielkiej Brytanii i Niemczech oraz telenoweli dokumentalnej w Polsce. Porównuje sytuację produkcyjno-nadawczą, znaczenie i rolę tych gatunków oraz wskazuje narodowe różnice w tym zakresie.

EN

At the end of the 20th century, European public television stations had to fight for an audience with a growing number of commercial stations. The solution was to be found in true stories from the lives of people, which borrow style and dramaturgy from fictional series, such as docusoap – a hybrid television genre that combines the properties of observational documentalism with the features of the soap opera. The makers of docusoap took advantage of the conditions that appeared in television production and the structure of the TV schedule, so that the new genre would provide stations with the largest number of viewers, i.e. appropriate viewership rates and high ratings, which determined advertisers’ interest in buying airtime. In European television stations there was a fashion for docusoap, which did not bypass Poland. The author describes the circumstances of the creation, the flourishing and the end of docusoap in Great Britain and Germany and documentary soap opera in Poland. She compares the production and broadcasting situation, as well as the significance and role of docusoap and docu-drama, pointing to national differences in this area.

Keywords

PL

docusoap; telenowela dokumentalna; Telewizja Polska; BBC; ramówka telewizyjna

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2019
• Issue: 108 Produkcja i dystrybucja filmowa
• Pages: 293-314

Contributors

author

Kosińska-Krippner Beata

References

• Bente, Gary, Fromm, Bettina. Affektfernsehen. Motive, Angebotsweisen und Wirkungen. Opladen: Leske+Budrich, 1997.
• Bethell, Andrew. “A job, some stars and a big row”. Sight and Sound: Mediawatch' 99, 9/1999.
• Brenton, Sam, Cohen, Reuben. Polowanie na ludzi. Za kulisami realisty TV. Warszawa: Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza S.A, 2004.
• Bruzzi, Stella. “Docusoap”. In The Television Genre Book, edited by Glen Creeber, London: British Film Institute, 2004.
• Coles, Gail. “Docusoap: Actuality and the serial Format”. In Frames and Fictions on Television: the Politics of Identity within Drama, edited by Margaret Llewellyn-Jones and Bruce Carson, 27-40. Chicago: Intellect Books, 2002.
• Coward, Ros. “Too many flies on the wall, all wanting a story”. Guardian, Dezember 11, 1996.
• Graef, R. “A tricky business”. Television. S. 15. April 1999.
• Hachmeister, Lutz. „Im Supermarkt der Wirklichkeit. Zur Ökonomie des Dokumentarfernsehens“. Funkkorrespondenz, 45 (1998).
• Hibberd, Matthew; Kilborn, Richard; McNair, Brian; Marriot, Stephanie; Schlesinger, Philip. Consenting Adults?. London: Broadcasting Standards Commission, 2000.
• Hobson, Dorothy. Soap Opera, Cambridge: Polity Press, 2003.
• http://www.screeningthepast.com/2014/12/the-primrose-path-faking-uk-television-documentary-docuglitz-and-docusoap/
• jb. „Geburtsstation ist Ort für Fernsehserie. Arte zeigt "Docu-Soap" über Rudolf-Virchow-Klinikum“, Berliner Zeitung, 4.03.1999, Lokales.
• Keppler, Angela. Wirklicher als die Wirklichkeit? Das neue Realitätsprinzip der Fernsehunterhaltung, Frankfurt a. M.: Fischer, 1994.
• Kilborn Richard. Staging the real. Factual TV programming in the age of Big Brother. Manchester: Manchester University Press, 2003.
• Kobus, Justyna. „Big Górnik”, Wprost, 28.10.2001.
• Kosińska-Krippner, Beata. „Mock-documentary a dokumentalne fałszerstwa”. Kwartalnik Filmowy. no 54-55 (2006),.
• Lünenborg, Margreth. “Journalism as popular Culture. Docu-Soap: A new genre crossing the Border of Fact and Fiction”. Paper presented at the IAMCR-Conference 2002 in Barcelona. http://www.portalcomunicacion.com/bcn2002/n_eng/programme/prog_ind/papers/l/pdf/l006_lunen.pdf
• Macdonald, Kevin; Cousins, Mark. Imaging reality. London: Faber&Faber, 1996.
• Morrow, Frank. “The slippery slope”, Time Out 17-24 June 1998.
• Mulholland, John. “What's up docs?” Guardian (Part 2), 26 January 1998.
• Pikulski, Tadeusz. Prywatna historia telewizji publicznej. Warszawa: Muza S.A., 2002.
• Piwowar, M. „Coraz mniej zahamowani”, Rzeczpospolita, no 72, 26.03.2006.
• Przylipiak, Mirosław. „Najnowsze tendencje dokumentalizmu tv”, Zeszyty telewizyjne 2003 no 1.
• Przylipiak, Mirosław. Poetyka kina dokumentalnego. Gdańsk-Słupsk:Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku, 2004.
• Ruoff, Jeffrey K. “A Bastard Union of Several Forms’: Style and Narrative in ‘An American Family’”. In Documeting the Documentary, edited by Barry Keith Grant and Jeannette Sloniowski, 289-299. Detroit: Wayne State University Press, 1998.
• Ruoff, Jeffrey. An American Family. A Televised Life. Minneapolis/London: University of Minnesota Press, 2002
• Uszyński, Jerzy. „Dwa warianty doku-noweli”, Zeszyty telewizyjne, 2004, no 4.
• Watson, Paul. “I am like a poacher” (Paul Watson interviewed by F. Verster), DOX (Documentary Film Magazine), no 31/2000.
• Webster, R. “Planes and boats in train”, Observer, 27 August 2000.
• Willis, John. “Breaking the Boundaries”. In From Grierson to the Docu-soap. Breaking the Boundaries, edited by John Izod and Richard Kilborn and Matthew Hibberd, 97-102. Luton: University of Luton Press, 2000.
• Winston, Brian. Lies, damn lies and documentaries. London: British Film Institute, 2000.
• Wolf, Fritz. “Plot, Plot und wieder Plot”. in: epd medien, Nr. 22/1999, Frankfurt/Main 1999, S. 4, Online im WWW unter URL: http://www.mediaculture online.de/fileadmin/bibliothek/wolf_plot/wolf_plot.pdf.
• Wolf, Fritz. Alles Doku – oder was? Über die Ausdifferenzierung des Dokumentarischen im Fernsehen. Bd 25. Düsseldorf: LfM-Dokumentation, 2003.
• Wrzesień Anna, Katarzyna T. Nowak. „Człowiek się rodzi”, Przekrój, 1999 no 51-51.
• Zöllner, Martina. „Neue Wege im dokumentarischen Genre – die DokuSerie”. In: Kultur-dokumentationen im SWR. Formate und ihre Entwicklung. Baden-Baden: SWR Hauptabteilung Kultur – Fernsehen, 2003.
• Zwiefka, Agnieszka. „Transmisja z życia”, Wprost no 17, 23.04.2000.