Czasowniki w nowszej leksyce słoweńskiej

• Authors: Zatorska Agnieszka

Title variants

EN

The verbs in the newer Slovene lexicon

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł dotyczy 426 czasowników wybranych ze słownika nowszego słownictwa słoweńskiego Slovar novejšega besedja slovenskega jezika z 2012 roku. Analiza pokazała możliwe modyfikacje zaobserwowane przy porównaniu czasowników z tego słownika z czasownikami, które umieszczono w Slovar slovenskega knjižnega bezika z 1994 roku. Autorka artykułu korzysta z takich pojęć semantyki leksykalnej, jak polisemia, homonimia, modyfikacja znaczeń. Materiał został podzielony ze względu na kategorie semantyczne: kauzatywność, inchoatywność, terminatywność, finitywność etc. Uwzględniono także nacechowanie temporalne, aspektualne badanych jednostek werbalnych. Pokazano prefiksy tworzące analizowane czasowniki i przypisano im funkcje sygnalizowania kategorii semantycznych. W końcowej części artykułu zaprezentowano przykładowe pola znaczeniowe badanego słownictwa. Ta klasyfikacja przynosi pewne informacje na temat nowoczesnego społeczeństwa słoweńskiego. Przeprowadzona analiza udowodniła występowanie takich zjawisk, jak internacjonalizacja i globalizacja w języku słoweńskim i innych językach słowiańskich.

EN

The article is devoted to the presentation of 426 verbs, which are included in the dictionary of the newer Slovene lexicon Slovar novejšega besedja slovenskega jezika [SNBSJ, 2012]. The analysis demonstrates some modifications between the contents of SNBSJ and Slovar slovenskega knjižnega bezika [SSKJ] (the previous Slovene dictionary). The author of the paper uses such terms as homonymy, polysemy, semantic modification. The data are classified. The verbs and the functions of their parts were labeled as inchoative, terminative, finitive, resultative. The special attention was paid to the temporality and to the Slavic category, which is Aspect and to the aspectual division of the analyzed verbs. The set of used prefixes were presented together with their functions. The last part of the paper brings the semantic division of the analyzed data. This classification lets to make some observations about the modern Slovene society. The conclusions inform about such phenomena as the internationalization and globalization shown by the investigation presented in the article.

Keywords

PL

język słoweński; nowsze słownictwo; czasowniki,; semantyka; słowotwórstwo

EN

Slovene; the newer lexicon; verbs; semantics; derivation

• Publisher: Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Stowarzyszenie
• Journal: Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
• Year: 2016
• Volume: LXII
• Pages: 229-239

Dates

published

2016

Contributors

author

Zatorska Agnieszka

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny Katedra Filologii Słowiańskiej

References

• Orel Irena, 2015, Časovno označeno besedje v novem/sodobnem slovarju slovenskega (knjižnega) jezika, w: M. Smolej, red., Obdobja 34, Slovnica in slovar – aktualni jezikovni opis. Grammar and Dictionary – Current language description, FF, Ljubljana, s. 535–541.
• Przybylska Renata, 2006, Schematy wyobrażeniowe a semantyka polskich prefiksów czasownikowych do-, od-, prze-, roz-, u-, Universitas, Kraków.
• Stramljič Breznik Irena, 2008, Prevzete leksemske prvine in njihova besedotvorna zmožnost v slovenščini, „Slavistična revija”, Kongresna št., s. 149–160.
• Štumberger Saška, 2015, Leksikološka opredelitev novejše leksike in terminološka raba v slovenskem jezikoslovju, „Slavistična revija”, 2, s. 249–259.
• Toporišič Jože, 2000, Slovenska slovnica, Obzorja, Maribor.
• Vidovič Muha Ada, 2004, Vprašanje globalizmov ali meje naših svetov, w: E. Kržišnik, red., Obdobja 22, Členitev jezikovne resničnosti, FF, Ljubljana, s.73–81.
• Waszakowa Krystyna, 2005, Przejawy internacjonalizacji w słowotwórstwie współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Zatorska Agnieszka, 2013, Polskie i słoweńskie predykatory kauzatywne z parafrazą przymiotnikową, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
• Zatorska Agnieszka, 2015, Amerikanizacija, balkanizacija, evropeizacija. Przypisywanie wartości w języku słoweńskim, w: E. Golachowska, D. Pazio-Wlazłowska, red. nauk., Konstrukcje i destrukcje tożsamości, t. IV: Wartości w świecie słowiańskim, Instytut Slawistyki PAN Fundacja Slawistyczna, Warszawa, s. 287–299.
• Žele Andreja, 2004, Aktualizicijsko širjenje/oženje pomenja ustaljenega besedja kot odraz besedilne različnofunkcjiskosti, w: E. Kržišnik, red., Obdobja 22, Členitev jezikovne resničnosti, FF, Ljubljana, s. 133–148.
• Žele Andreja, 2009, Enojezični slovarji – sledenje pomenskosti besed oz. kaj in kako pravi raba, w: M. Stabej, red., Obdobja 28, Infrastruktura slovenščine in slovenistike, FF, Ljubljana, s. 457–461.
• Žele Andreja, 2013, Odraz družbenega delovanja jezika v razmerju besedotvorja – besedilotvorje, w: idem, red., Obdobja 32, Družbena funkcijskost jezika (vidiki, merila, opredelitve). The Social Functionality of Language (Aspects, Criteria, Definitions), FF, Ljubljana, s. 503–509.

Identifiers

ISSN

0076-0390