Spisane nie będą czyny i rozmowy

• Authors: Bartoś Tadeusz

Title variants

EN

Deeds and Conversations Shall Not Be Written Down

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Naturalna biologiczna potrzeba ekspansji, utwierdzania własnego istnienia, czy to poprzez potomstwo, dokonane dzieła, wytwory materialne i duchowe karmi się iluzją niezniszczalności. Iluzją wiecznej pamięci archiwów, w których zapisane zostaną wszystkie czyny i rozmowy. Tymczasem nic nie przetrwa, omnis moriar. Potrzeba iluzji, oszukiwania siebie rozpoznawana jest przez niektórych filozofów (Nietzsche, Cioran) jako istotowa ekspresja życia. Nieistnienie więc, konsekwentnie, nicość, jest spotkaniem z tym, co niefikcyjne, wyjściem ze świata iluzji. Tym, co rzeczywiście jest, jest nicość. Wartościowanie (wszelka aksjologia) uznawanie za cenne, jest biokulturowym motorem podsycającym pragnienia. Te zaś są źródłem cierpienia. Próba myślenia poza wszelką aksjologią to wysiłek Heideggera w polemice z Nietzschem. Istnieje pilna potrzeba krytycznego namysłu nad bezmyślnym wiązaniem oraz kojarzeniem istnienia i dobra. Buddyjskie wygaszenie pragnień, konsekwentnie pomyślane, oznacza rozpoznanie braku wartości. Jeśli nic nie jest cenne – ostatecznie – nic nie zasługuje na pożądanie. Tylko w ten sposób możemy pomyśleć konsekwentnie ową osławioną nirwanę.

EN

The natural biological need for expansion and the confirmation of one’s existence either via offspring, accomplished deeds, or material and spiritual products are nourished by the illusion of indestructibility and the eternal memory of archives, which shall record all deeds and conversations. Meanwhile, nothing survives, omnis moriar. Certain philosophers (Nietzsche, Cioran) recognise the need for illusion and self-deception as an essential expression of life. Non-existence, therefore, and consequently nothingness comprise an encounter with the non-fictitious, a departure from the world of illusion. That, which actually exists, is nothingness. Evaluation (axiology of all sorts) is recognised as valuable and constitutes a bio-cultural motor stoking desires. The latter are a source of suffering. An attempt at thinking outside all axiology is Heidegger’s effort in a polemic with Nietzsche. There exists an urgent need for critical reflection on thoughtlessly linking existence and good. The Buddhist stifling of desires, consistently devised, denotes recognition of the absence of value. If nothing is valuable then, ultimately, nothing deserves to be desired. Only in this way may we consistently conceive that much vaunted nirvana.

Keywords

PL

nieistnienie; nicość; antropologia

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
• Year: 2020
• Volume: 74
• Issue: 1-2 (328-329)
• Pages: 31-35

Contributors

author

Bartoś Tadeusz