Język pism kierowanych przez mieszkańców okolic Zakliczyna nad Dunajcem do instytucji gminnych

• Authors: Piechnik Anna

Title variants

EN

The language of the official papers submitted by the inhabitants of the Zakliczyn region to the municipal institutions

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera omówienie cech językowych pism o charakterze oficjalnym, kierowanych przez mieszkańców gminy Zakliczyn do Urzędu Miasta i Gminy Zakliczyn oraz do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zakliczynie. Materiał badawczy obejmuje 528 dokumentów (podania, wnioski, prośby, skargi). Autorzy pism są słabo wykształceni, zwykle bezrobotni lub pracujący na roli i mają niskie kompetencje językowe, co odzwierciedla się w językowo-stylistycznej stronie ich tekstów. W pismach uwidaczniają się m.in. wpływy fonetyki polszczyzny ogólnej i gwar pogórskich oraz wpływy (głównie leksykalne) polszczyzny potocznej. Teksty utrwalają także karykaturalne cechy stylu urzędowego, który piszący próbują naśladować.

EN

The objective of the article is to identify and discuss the linguistic features recorded in official papers submitted by the inhabitants of the Zakliczyn commune to the Zakliczyn Municipal and Communal Office and to the Local Social Welfare Centre in Zakliczyn. The research material includes 528 documents (applications, requests, complaints). People who wrote those papers are poorly educated, usually unemployed or working as farmers. The linguistic and stylistic dimension of those texts reveals a low level of the authors’ linguistic skills. The texts reflect, inter alia, the influence of the phonetics of Polish standard linguistic code and the phonetic features of the Highland local dialects, as well as the lexis of colloquial Polish. The texts imitate some features of the offices’ style what cause a caricature effect.

Keywords

PL

język mieszkańców wsi; styl pism oficjalnych; gwara Pogórza; dialekt małopolski; gwara w tekście; Zakliczyn

EN

local dialects and culture of the Highlands; a Lesser Poland dialect; local dialects in texts; Zakliczyn

• Publisher: Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk
• Journal: Socjolingwistyka
• Year: 2016
• Issue: 30
• Pages: 101-113

Dates

published

2016

Contributors

author

Piechnik Anna

• Uniwersytet Jagielloński, Kraków

References

• AGP — Dejna K. 1998: Atlas gwar polskich, t. 1: Małopolska, Warszawa: Upowszechnianie Nauki — Oświata „UN-O”.
• Bartmiński J. 1993: Styl potoczny, [w:] Bartmiński J. (red.): Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 115–134.
• Duda H. 2009: Czy wymowa [‘na ka] tłumaczy się „nieregularnym rozwojem fonetycznym spowodowanym frekwencją”?, Kwartalnik Językoznawczy 1 <http://www.kwartjez.amu.edu.pl/teksty/teksty2009_1_0/Duda.pdf> [15.09.2015].
• Krawczyk-Tyrpa A. 2001: Tabu w dialektach polskich, Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej.
• Kucharzyk R.: Miejsce dialektyzmów w języku potocznym (na przykładzie forów internetowych) (w druku).
• Kurek H. 1985: Wymowa typu dugi, gupi itp. w Krakowie, Język Polski LXV, s. 345–349.
• MSGP — Wronicz J. (red.) 2010: Mały słownik gwar polskich, Kraków.
• Okoniowa J. 1987: Polskie przyimki gwarowe. Znaczenie przestrzenne i czasowe, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
• Ożóg K. 1993: Oficjalny i nieoficjalny wariant ustnej odmiany polszczyzny ogólnej, [w:] Bartmiński J. (red.): Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski, Wrocław: Wiedza o Kulturze, 97–99.
• Piechnik A. 2015: Gwara mówiona w pismach o charakterze oficjalnym (na przykładzie korespondencji do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Zakliczynie), Rozprawy Komisji Językowej ŁTN LXI, 175–184.
• Rak M. 2005: Słownik frazeologiczny gwary Dębna w Górach Świętokrzyskich, Kraków: Scriptum.
• SGPKarł — Karłowicz J. 1900, Słownik gwar polskich, t. I, A do E, nakł. Akademii Umiejętności, Kraków.
• SGPg — Wietrzyk A. 2011: Słownik gwary Pogórzan (z okolic Gorlic), red. B. Grabka, R. Kucharzyk, Kraków: Dom Wydawnictw Naukowych.
• SJPXVII–XVIII — Gruszczyński W. (red.) 1996–, Elektroniczny słownik języka polskiego XVII i XVIII wieku PAN <http://xvii-wiek.ijp-pan.krakow.pl/pan_klient/index.php?strona=haslo&id_hasla= 28163&forma= SPADNIENIE#28163> [12.09.2015].
• SJP PWN — Słownik języka polskiego PWN .
• SPP — Markowski A. 2004: Słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (wersja CD).
• SPJS — Sieradzka-Baziur B. (red.) Słownik pojęciowy języka staropolskiego < http://spjs.ijp-pan.krakow.pl/ haslo/index/15599/44612> [10.12.2015].
• Statystyczne Vademecum Samorządowca 2014 — <http://krakow.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_malopolskie/portrety_gmin/powiat_tarnowski/zakliczyn.pdf> [03.09.2015].
• Strutyński J. 2005: Gramatyka polska, Kraków: Wydawnictwo Tomasz Strutyński.

Identifiers

DOI

10.17651/SOCJOLING.30.9