Ciemna strona Polski? „Neo-noir” i kino policyjne w twórczości Patryka Vegi

• Authors: Magdalena Kempna-Pieniążek

Title variants

EN

The Dark Side of Poland? Neo-Noir and Police Cinema in the Work of Patryk Vega

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wśród najistotniejszych cech nowego kina czarnego (neo-noir) szczególną rolę pełni transkulturowy charakter tego fenomenu. We współczesnej popkulturze neo-noir stał się jedną z dominujących tendencji, łatwo adaptując się do lokalnych uwarunkowań kinematografii narodowych. Artykuł jest poświęcony jednej z polskich realizacji wpisujących się w tę estetykę. Filmowa i serialowa twórczość Patryka Vegi nawiązuje do neo-noiru oraz do konwencji amerykańskiego kina policyjnego. Abstrahując od rozważań o charakterze genologicznym, autorka przygląda się specyfice tych powiązań. Czy kino policyjne w neo-noirowym wariancie stanowi w dorobku Vegi zaledwie inspirację czy też podlega ono reinterpretacji, będąc próbą zaadaptowania konwencji hollywoodzkich? A może należałoby spoglądać na twórczość reżysera jak na rodzaj imitacji modnej estetyki? Wątpliwości te autorka próbuje rozstrzygnąć, przyglądając się wybranym realizacjom Vegi, zarówno kinowym („PitBull”, „Służby specjalne”), jak i telewizyjnym (m.in. „Instynkt”, „Ciemna strona miasta”).

EN

The transcultural aspect is an important feature of the new cinema noir (neo-noir). In contemporary pop culture neo-noir has become one of the dominant trends, easily adapting to the local conditions of national cinematography. The article is devoted to one of the Polish films that fall into this category. Films and TV series by Patryk Vega refer to neo-noir and the convention of American police films. Genologic considerations aside, the author looks at the nature of the connections between Polish neo-noir and American film. Is police film of the neo-noir variety merely an inspiration for Vega, or does it undergo reinterpretation and an attempt at adaptation of Hollywood conventions? Or perhaps we should look at the work of the director as a kind of imitation of fashionable aesthetics? The author tries to settle these doubts by analysing selected works by Vega, including those made for the cinema (“Pitbull”, “Special Forces”) and those made for television (among others: “Instinct”, “Dark Side of the City”).

Keywords

EN

Vega Patryk; neo-noir; police cinema; criminal Cinema; Polish cinema

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2016
• Issue: 95 Transnarodowość kina polskiego
• Pages: 152-160

Contributors

author

Magdalena Kempna-Pieniążek

• Zakład Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach, Uniwersytet Śląski

References

• Durys E.: Amerykańskie popularne kino policyjne w latach 1970-2000. Łódź 2013.
• Haltof M.: „Amerykańskie kino polskie”: „Psy”, pozytywna wtórność i polityczny przekaz. W: Polskie kino popularne. Red. P. Zwierzchowski, D. Mazur, Bydgoszcz 2011.
• Kempna-Pieniążek M.: Neo-noir. Ciemnie zwierciadło czasów kryzysu. Katowice 2015.
• Kempna-Pieniążek M.: Polskie adaptacje estetyki noir i neo-noir – rekonesans historyczny. „Biblioteka Postscriptum Polonistycznego” 2015, nr 5: Adaptacje II: Transfery kulturowe.
• Lee H.: The Shadow of Outlaws in Asian Noir: Hiroshima, Hong Kong and Seoul. W: Neo-noir. Red. M. Bould, K. Glitre, G. Tuck. New York 2010.
• Lipińska U.: Szczegóły tworzą realizm. „Magazyn Filmowy SFP” 2014, nr 38.
• Melosik Z.: Kryzys męskości w kulturze współczesnej. Kraków 2006.
• Nieracka A.: Wokół kategorii filmowego remake’u. „Kwartalnik Filmowy” 2014, nr 85.
• Nurczyńska-Fidelska E.: „Czarny realizm”. O stylu i jego funkcji w filmach nurtu współczesnego. W: „Szkoła polska” – powroty. Red. E. Nurczyńska-Fidelska, B. Stolarska. Łódź 1998.
• Pietrasik Z.: Broń się. Najbardziej lubimy oglądać amerykańskie filmy polskie. „Polityka” 1997, nr 15.
• Przylipiak M., Szyłak J.: Kino najnowsze. Gdańsk 1999.
• Sikora K.: Patryk Vega nakręcił dwugodzinny spot wyborczy PiS-u, http://natemat.pl/116193,patryk-vega-nakrecil-dwugodzinny-spot-wyborczy-pis-u-sluzby-specjalne-to-zbior-wszystkich-teorii-spiskowych-prawicy.
• Skwara A.: Film Stars Do Not Shine in the Sky Over Poland: The Absence of Popular Cinema in Poland. W: Popular European Cinema. Red. R. Dyer, G. Vincendeau. London 1992.
• Wager J.B.: Neo-noir/Retro-noir. The Encyclopedia. Eds. A. Silver, E. Ward, J. Ursini, R. Porfirio, New York–London 2010.
• Zając K.: Ideologia i ikonografia w filmach retro-noir, „Studia Filmoznawcze” 2010, nr 31: Film noir.