Kierkegaard wobec problemu ukrycia Boga

• Authors: Dobrzeniecki Marek

Title variants

EN

Kierkegaard and the divine hiddenness problem

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Wielu współczesnych analitycznych filozofów religii próbowało odpowiedzieć na ateistyczny argument z ukrycia, który został przedstawiony przez Johna L. Schellenberga w 1993 r. W niniejszym artykule autor koncentruje się na zarzutach, jakie wysuwał Søren Kierkegaard względem koncepcji wiary, jaką można spotkać m.in. w tekstach Schellenberga. Myśl autora żyjącego 150 lat przed sformułowaniem argumentu z ukrycia pozwala nam wychwycić te jego założenia, które zazwyczaj są przemilczane. Można np. przypuszczać, że Kierkegaard podałby w wątpliwość twierdzenie Schellenberga, że najlepszym świadectwem umożliwiającym rozwój wzajemnej relacji między Bogiem a człowiekiem jest przeżycie akceptującej obecności Boga w ludzkiej świadomości. Kierkegaard argumentował w swych pracach, że wyłącznie ukrycie Boga gwarantuje wolną i bezinteresowną relację między Bogiem a ludźmi. Pokazuje to, stosując język metafor, w których porównuje wiarę do miłości małżeńskiej, życie człowieka do egzaminu oraz relację między Bogiem a człowiekiem do relacji między królem a sługą. Ten sposób rozumowania ujawnia wagę roli obrazów Boga w refleksji filozofów parających się argumentem z ukrycia.

EN

More than a few contemporary analytical philosophers of religion have tried to answer the atheistic argument from hiddenness presented in 1993 by John L. Schellenberg. In the paper the author focuses on the objections raised by Søren Kierkegaard with respect to the concept of faith that is displayed in Schellenberg’s philosophy of religion. The insight from the author living 150 years before the current debate allows us to notice the premises of the hiddenness argument that are commonly overlooked. One can, i.e. suppose that Kierkegaard would cast doubt on Schellenberg’s claim that the best evidence allowing the development of a mutual relationship between God and the human being is an experience of an accepting presence of God in human consciousness. Kierkegaard argues in his works that only the hiddenness of God guarantees a free and a selfless relationship between men and God. He shows this in a colourful language of metaphors in which he compares faith to conjugal love; a human life to an exam and a relationship between God and the human being to a relationship between a king and a female servant. This way of reasoning reveals the importance of the role of the images of God in the reflections of philosophers tackling the hiddenness argument.

Keywords

PL

Kierkegaard; Schellenberg; argument z Bożego ukrycia; analityczna filozofia religii; fideizm; racjonalna niewiara; transcendencja Boga; obrazy Boga

EN

Kierkegaard; Schellenberg; divine hiddenness argument; analytical philosophy of religion; fideism; rational nonbelief; transcendence of God; images of God

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Filozoficzne
• Year: 2019
• Volume: 67
• Issue: 1
• Pages: 65-82

Dates

published

2019-03-30

Contributors

author

Dobrzeniecki Marek

References

• FERREIRA, Jamie. 2002. „A Kierkegaardian View of Divine Hiddenness”. W: Paul MOSER i Daniel HOWARD-SNYDER (eds.). Divine Hiddenness. New Essays, 164–180. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• GRECO, John 2015. „No-fault atheism”. W: Adam GREEN i Eleonore STUMP (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 109–125. Cambridge: Cambridge University Press.
• KIERKEGAARD, Søren. 2002. Wprawki do chrześcijaństwa. Przełożył Antoni Szwed. Kęty: Antyk.
• KIERKEGAARD, Søren. 2011. Nienaukowe zamykające „post scriptum”. Przełożył Karol Toeplitz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• KIERKEGAARD, Søren. 2011. O chrześcijaństwie. Przełożył Antoni Szwed. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• KIERKEGAARD, Søren. 2011. Okruchy filozoficzne. Chwila. Przełożył Karol Toeplitz. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• MOSER, Paul. 2004. „Divine Hiddenness Does Not Justifies Atheism”. W: Michael Peterson i Raymond VanArragon (eds.). Contemporary Debates in Philosophy of Religion, 42–54. Oxford: Blackwell.
• REA, Michael. 2015. „Hiddenness and transcendence”. w: Adam GREEN i Eleonore STUMP (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 210–225. Cambridge: Cambridge University Press.
• SCHELLENBERG, John. 1993. Divine hiddenness and human reason. Ithaca: Cornell University Press.
• SCHELLENBERG, John. 2002. „What the Hiddenness of God Reveals: A Collaborative Discussion”. W: Paul MOSER i Daniel HOWARD-SNYDER (eds.). Divine Hiddenness. New Essays, 33–61. Cambridge, New York: Cambridge University Press.
• SCHELLENBERG, John. 2004. „Divine Hiddenness Justifies Atheism”. W: W: Michael PETERSON i Raymond VAN ARRAGON (eds.). Contemporary Debates in Philosophy of Religion, 30–41. Oxford: Blackwell.
• SCHELLENBERG, John. 2005. Prolegomena to a Philosophy of Religion. Ithaca: Cornell University Press.
• SCHELLENBERG, John. 2015a. „Divine hiddenness and human philosophy”. Adam GREEN i Eleonore STUMP (eds.). Hidden Divinity and Religious Belief. New Perspectives, 13–32. Cambridge: Cambridge University Press.
• SCHELLENBERG, John. 2015b. The Hiddenness Argument. Philosophy’s New Challenge to Belief in God. Oxford: Oxford University Press.
• SZWED, Antoni. 2011. Rozum wobec chrześcijańskiego Objawienia. Kant, Hegel, Kierkegaard. Kęty: Wydawnictwo Marek Derewiecki.
• TOEPLITZ, Karol. 1966. „Konflikt Abrahama, próba egzystencjalizacji religii prawa”. Gdańskie Zeszyty Humanistyczne 2: 29–71.
• VAN INWAGEN, Peter. 2014. Problem zła. Przełożył Ryszard Mordarski. Bydgoszcz: Wydaw¬ni¬ctwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.