Zaburzenia mowy u pacjentów onkologicznych regionu głowy i szyi w diagnozie i terapii logopedycznej. Studium przypadku

• Authors: Buczyńska Izabela

Title variants

EN

Speech Disorder of the Head and Neck Regions in Diagnosis and Speech Therapy of Oncological Patients. A Case Study

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Nowotwory regionu głowy i szyi to zmiany chorobowe w obrębie kompleksu ustno-twarzowego. Strukturalne i czynnościowe zaburzenia poszczególnych narządów orogardła powodują trudności w oddychaniu, połykaniu i w wymowie. Celem artykułu jest omówienie zaburzeń mowy u pacjentów onkologicznych regionu głowy i szyi po radykalnych operacjach chirurgiczno-rekonstrukcyjnych. Rodzaj zaburzeń językowych zależy od zaawansowania choroby nowotworowej, zakresu ubytku pooperacyjnego oraz indywidualnych umiejętności kompensacyjnych pacjenta. Największe odchylenia od normy występują w trakcie realizacji głosek [k, g, l, r], natomiast najsłabsze podczas fonacji samogłosek. Nadrzędnym celem logopedycznego postępowania terapeutycznego jest usprawnienie połykania, artykulacji i fonacji oraz umiejętności komunikacyjnych chorego z otoczeniem. Reedukacja czynności prymarnych i sekundarnych pacjenta onkologicznego po przebytym zabiegu rekonstrukcyjnym w obrębie twarzoczaszki sprawia, że współczesna logopedia jest integralną częścią leczenia onkologicznego.

EN

Tumors of the head and neck region are lesions within the orofacial complex. Structural and functional disturbances of individual oropharyngeal structures cause difficulties in breathing, swallowing and pronunciation. The aim of the article is to discuss speech disorders of the head and neck regions in oncological patients after radical reconstructive surgery. The type of a linguistic disorder depends on the severity of the neoplastic disease, the extent of the postoperative loss and individual patient compensation skills. The greatest deviations from the norm occur during the implementation of sounds such as [k, g, l] and the smallest happen during phonation of vowels. The primary aim of speech therapy is to improve such skills as swallowing, articulation, phonation and communication of the patient with the environment. Re-education of the primary and secondary functions in the case of oncological patients after reconstructive surgery in the craniofacial region makes modern speech therapy an integral part of the oncological treatment.

Keywords

PL

zaburzenia mowy; diagnoza i terapia logopedyczna; nowotwory regionu głowy i szyi; leczenie onkologiczne

EN

speech disorders; diagnosis and speech therapy; head and neck tumors; oncological treatment

• Publisher: Polskie Towarzystwo Logopedyczne
• Journal: Logopedia
• Year: 2019
• Volume: 48
• Issue: 1
• Pages: 351-370

Dates

published

2020-08-30

Contributors

author

Buczyńska Izabela

• Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie Państwowy Instytut Badawczy Oddział w Gliwicach I Klinika Radioterapii i Chemioterapii, Klinika Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej, Pracownia Rehabilitacyjna

References

• Gawęcki W., Szyfter K., Szyfter W., 2007, Rola czynników egzogennych i epidemiologicznych w etiologii raków płaskonabłonkowych głowy i szyi u młodych dorosłych, „Otolaryngologia Polska”, 51, s. 52–57.
• Golusiński W., 2012, Doświadczenia własne w zastosowaniu wolnych płatów udowych w rekonstrukcji ubytków po rozległych operacjach nowotworów złośliwych głowy i szyi, „Otolaryngologia Polska”, 4: 4, s. 1–9.
• Gustaw K., Mirecka U., 2001, Dyzartria jako objaw kliniczny boreliozy – studium przypadku, „Logopedia”, 29, s. 134–137.
• Grabias S., 2000, Mowa i jej znaczenie, „Logopedia”, 28, s. 8–35.
• Halczy-Kowalik L., 2006, Strukturalno-czynnościowe uwarunkowania tworzenia mowy po wycięciu nowotworu jamy ustnej, „Logopedia”, 35, s. 143–167.
• Hamerlińska-Latecka A., 2015, Onkologopedia-nowa specjalność logopedyczna, [w:] A. Hamerlińska-Latecka, Onkologopedia, Logopedia wobec chorób nowotworowych, Wydawnictwo UKW, Bydgoszcz, s. 50–68.
• Kawecki M., 2015, Nowotwory narządów głowy i szyi, [w:] Onkologia kliniczna, M. Krzakowski, Gdańsk, s. 493–523.
• Kiprian D., 2015, Nowoczesne techniki napromieniania w leczeniu nowotworów głowy i szyi, „Polski Przegląd Otolaryngologiczny”, 4: 4, s. 1–10.
• Kozłowska J., Łaczmańska I., 2010, Niestabilność genetyczna – jej znaczenie w procesie powstawania nowotworów oraz diagnostyka laboratoryjna, „Nowotwory. Journal of Oncology”, 60, s. 548–553.
• Mackiewicz B., 2001, Odwzorowanie czynności pokarmowych w ruchach artykulacyjnych, „Logopedia”, 29, s. 87–92.
• Nwizu T.M.D., Grazia M. Ghi, Ezra E.W., Cohen, M.D., Adriano Paccagnella M.D., 2012, Rola chemioterapii w leczeniu chorych na miejscowo zaawansowanego raka płaskonabłonkowego narządów głowy i szyi, „Onkologia po Dyplomie”, 9: 5, s. 16–27.
• Ostapiuk B., Konopska L., Stecewicz M., 2008, Preambuła terminologiczna do standardów logopedycznego postępowania w przypadku wadliwej wymowy – dyslalia czy dysglosja, „Logopedia”, 37, s. 127–131.
• Pazdrowski J., Synowiec T., Golusiński P., Pieńkowski P., Łuczewski Ł., Chęciński P., 2012, Doświadczenia własne w zastosowaniu wolnych płatów udowych w rekonstrukcji ubytków w rozległych operacjach nowotworów złośliwych głowy i szyi, „Otolaryngologia Polska”, 66: 1, s. 51–55.
• Pluta-Wojciechowska D., 2009, Połykanie jako jedyna z niewerbalnych czynności kompleksu ustno-twarzowego, „Logopedia”, 38, s. 119–147.
• Rosenbek J.C., Robbins J.A., Roecker E.B., Coyle J.I., Wood J.L.,1996, A Penetration-aspiration scale, „Dysphagia”, 11, s. 93–98.
• Serkies K., 2016, Choroby nowotworowe głowy i szyi a zaburzenia mowy, [w:] Biomedyczne podstawy logopedii, S. Milewski, J. Kuczkowski, K. Kaczorowska-Bray, Gdańsk, s. 212–226.
• Składowski K., 2001, Zbadanie skuteczności i tolerancji metody ciągłego napromieniania przez 7 dni w tygodniu (CAIR) u chorego na raka jamy ustnej, gardła i krtani (kontrolne badanie kliniczne), rozprawa habilitacyjna, (Biblioteka Naukowa CO-I, Oddział w Gliwicach), Katowice, s. 63–76.
• Stecewicz M., Halczy-Kowalik L., 2006, Dźwiękowa realizacja fonemów spółgłoskowych u osób po wycięciu zespołu językowo-bródkowo-gnykowego, „Logopedia”, s. 169–179.
• Stecewicz M., Halczy-Kowalik L., 2008, Standard postępowania logopedycznego w przypadku osób po usunięciu nowotworu złośliwego jamy ustnej, „Logopedia” 37, s. 167–173.
• Szybiak B., Korski K., Golusiński W., 2015, Rola poszerzonego badania histopatologicznego w ocenie wznowy miejscowej nowotworów jamy ustnej, „Otolaryngologia Polska”, 69: 1, s. 18.
• Weymuller E.A., Alsarraf R., Yueh B., Deleyiannis F.W., Coltrera M.D., 2001, Analysis of the performance characteristics of the University of Washington Quality of Life instrument and its modification (UW-QOL-R), „Arch Otolaryngol Head Neck Surg.”, 127 (5), s. 489–493.
• Wojtukiewicz M., Sierko E., 2000, Alkohol a nowotwory, „Nowotwory”, 1, s. 39–47.