Geopolitical concepts of Central Europe and current reality: language perspective

• Authors: Hnízdo Bořivoj

Title variants

Koncepcje geopolityczne Europy Środkowej a współczesna rzeczywistość: perspektywa językowa

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The article presents a critical analysis of the theory of geopolitical understanding of Central Europe, basing on the evaluation of region’s contemporary situation and supported by the empirical data. The main research question is the following: is it possible in recent situation to still speak of Central Europe as a geopolitical region? The article is focused on the three traditional geopolitical concepts of Central Europe considered from the perspective of the current role of Germany as a traditional communication factor in this region. First, the idea of Mitteleuropa is analysed. Then, the perspectives of the Visegrad, concept of Austria-Hungary legacy and finaly CENTROPE are closely viewed. Analysis is mostly based on empirical data available in the official documents published by EU institutions as well as official national statistical data of Central European countries. Adopted research method is a combination of historical, political geography and social linguistics approaches to the topic. The concept of Central Europe with its centre in the German-speaking countries may be currently economically and politically significant, especially from a pan-European perspective, however German linguistic hegemony is not present in any of the neighbouring countries. Furthermore, the Visegrad Group today does not include all regions and states and German is not considered there as the main language of communication.

PL

Artykuł przedstawia krytyczną analizę teorii geopolitycznego rozumienia Europy Środkowej weryfikowaną na podstawie współczesnej sytuacji i popartą danymi empirycznymi. Główne pytanie badawcze brzmi: czy w obecnej sytuacji można nadal mówić o Europie Środkowej jako regionie geopolitycznym? W artykule przyjrzymy się trzem tradycyjnym koncepcjom geopolitycznym Europy Środkowej z perspektywy obecnej roli Niemiec jako tradycyjnego czynnika komunikacyjnego tego regionu. Najpierw przeanalizowano koncepcję Mitteleuropy. Następnie dokonano analizy z perspektywy koncepcji Wyszehradu, spuścizny Austro-Węgier i ostatecznie CENTROPE. Analiza opiera się głównie na danych empirycznych pochodzących z oficjalnych dokumentów publikowanych przez instytucje UE lub przez oficjalne krajowe urzędy statystyczne z państw Europy Środkowej. Przyjęta metoda badawcza to połączenie historycznego, polityczno-geograficznego i społeczno--lingwistycznego podejścia do tematu. Koncepcja Europy Środkowej ze swoim centrum w krajach niemieckojęzycznych może być obecnie bardzo istotna gospodarczo i politycznie z perspektywy paneuropejskiej, ale niemiecka dominacja językowa nie występuje na żadnym obszarze sąsiadującym z tymi krajami. Ponadto Grupa Wyszehradzka nie obejmuje dziś wszystkich regionów i państw, a język niemiecki nie jest uważany za główny język komunikacji.

Keywords

EN

Central Europe; geopolitical region; idea of Mitteleuropa; idea of Visegrad; concept of Austria-Hungary legacy; CENTROPE; political identity; multilingualism

PL

Europa Środkowa; region geopolityczny; koncepcja Mitteleuropy; koncepcja Wyszehradu; spuścizna Austro-Węgier; CENTROPE; tożsamość polityczna; wielojęzyczność

• Publisher: Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski
• Journal: Przegląd Europejski
• Year: 2021
• Issue: 1(59)
• Pages: 13-27

Dates

published

2021

Contributors

author

Hnízdo Bořivoj

• Metropolitan University Prague

References

• BRUCKMÜLLER Ernst (1996), Die Entwicklung des Österreich Bewusstseins, Wien. https://doi.org/10.7767/boehlau.9783205119968
• BRUCKMÜLLER Ernst, SANDGRUBER Roman (2003), Concepts of Economic Integration in Austria during the Twentieth Century, in: Alice Teichova, Herbert Matis (eds.), Nation, State and the Economy in History, Cambridge. https://doi.org/10.1017/CBO9780511497575.009
• CABADA Ladislav (2018), The Visegrad Cooperation in the Context of other Central European Cooperation Formats, "Politics in Central Europe", vol. 14, no. 2. https://doi.org/10.2478/pce-2018-0014
• CENTROPE (WWW), Grenzüberschreitender Lebens- und Wirtschaftsraum in Zentraleuropa, https://www.wien.gv.at/stadtentwicklung/projekte/international/centrope/ (19.09.2020)
• de SWAAN Abram (2001), Words of the World, Cambridge.
• EUROPEANS AND THEIR LANGUAGES (2006), Special Eurobarometer 243, ec.europa.eu.
• EUROPEANS AND THEIR LANGUAGES (2014), Special Eurobarometer 386, https://data.europa.eu/euodp/pl/data/dataset/S1049_77_1_EBS386 (08.12.2014)
• FIALOVÁ Ludmila et al. (1998), Dějiny obyvatelstva českých zemí, Praha.
• FOREIGNERS IN THE CZECH REPUBLIC (2019), Czech Statistical Office, https://www.czso.cz/csu/czso/foreigners-in-the-czech-republic-uvmo2pjmg2 (11.12.2019)
• HNÍZDO Bořivoj (2006), From Lingua Franca to Language of Trans-Border Communication: The Changing Role of German Language in the Czech Republic, in: Bořivoj Hnízdo, Věra Kotábová, Běla Plechanovova (eds.), Instruments of European Integration, Prague.
• HNÍZDO Bořivoj (2008), The Types of the European Plurilingualism: Gateways to Creation of Transnational Identities?, "The Annual of Language and Politics and Politics of Identity", vol.2.
• HNÍZDO Bořivoj (2016), State Language Policies and Behaviour of Czechs in 20th Century, "Central Europeans Papers", vol. 4, no.1. https://doi.org/10.25142/cep.2016.003
• HODŽA Milan (1997), Federácia v strednej Európe a iné štúdie, Bratislava.
• HUNGARIAN CENTRAL STATISTICAL OFFICE KSH (WWW), http://www.ksh.hu/
• KAMUSELLA Tomasz (2003), Dual Citizenship in Opole Silesia in the Context of European Integration, Facta Universitatis, Opole University, Series Philosophy, Sociology, Psychology, vol. 2, no.10.
• KIEVAL Hillel J. (1988), The Making of Czech Jewry.National Conflict and Jewish Society in Bohemia 1870-1918, Oxford.
• MAGOCSI Paul Robert (2002), Historical Atlas of Central Europe, Seattle.
• MASARYK Tomáš Garrigue (1920), Nová Evropa. Stanovisko Slovanské, Praha.
• MOSKALEWICZ Marcin, PRZYBYLSKI Wojciech (eds.) (2017), Understanding Central Europe, London. https://doi.org/10.4324/9781315157733
• NATIONAL INSTITUT OF STATISTIC (WWW), http://www.recensamantromania.ro/en/census/NAUMANN Friedrich (1915), Mitteleuropa, Berlin.
• OKEY Robin F.C. (1992), Central Europe / Eastern Europe: Behind the definitions, "Past and Present", vol. 136, no. 1. https://doi.org/10.1093/past/137.1.102
• PĚKNÝ Tomáš (1993), Historie Židů v Čechách a na Moravě, Praha.
• POPULATION AND MIGRATION, Population since World War I (WWW), The YIVO Encyclopedia of Jews in Eastern Europe, Institute for Jewish Research, https://yivoencyclopedia.org/article.aspx/Population_and_Migration/Population_since_World_War_I (19.09.2020)
• POPULATION AND HOUSING CENSUS (WWW), Statistical Office of the Slovak Republik, https://slovak.statistics.sk/wps/portal/ext/themes/demography/census (19.09.2020)
• RUPNIK Jacques (2019), Central Europe or Mitteleuropa?, in: Stephen R. Graubard (ed.), Eastern Europe... Central Europe... Europe, New York. https://doi.org/10.4324/9780429033865-9
• SPOLSKY Bernard (2004), Language Policy,Cambridge.
• STATISTIC AUSTRIA (2011), Census 2011, Bundesanstalt Statistik Österreich, Wien.
• STATISTIKA A MY (2016), Měsíčník ČSÚ, Czech Statistical Office, https://www.czso.cz/csu/czso/statistika_-_my (31.12.2016)
• STATISTISCHES JAHRBUCH FÜR SÜDTIROL 2014 (2015), Bolzano.
• SZUL Roman (2009), Język, Naród, Państwo,Warszawa.
• THE GERMAN-SPEAKING COMMUNITY (2007), Ostbelgien.