Rola i zadania pielęgniarki sprawującej opiekę nad pacjentem podczas zabiegu hemodializy

• Authors: Żółtańska Joanna

Title variants

EN

The role and tasks of nurses taking care of patients in hemodialysis

Abstracts

PL

Leczenie nerkozastępcze może odbywać się w formie dializoterapii i transplantacji nerek. Dializoterapia jest przeprowadzana za pomocą dwóch metod: hemodializy i dializy otrzewnowej. Proces hemodializy (HD) jest dynamicznym zabiegiem, w czasie którego osocze krwi pacjenta jest poddawane kilkugodzinnemu oddziaływaniu na nie roztworu leczniczego, jakim jest płyn dializacyjny. Do najważniejszych ostrych powikłań, jakie mogą wystąpić w trakcie zabiegu, należą: hipotonia i hipertonia śróddializacyjna, kurcze mięśni, świąd skóry, odczyny gorączkowe, hipoglikemia. Rzadziej występują zespół pierwszego użycia dializatora, zespół niewyrównania, hiper- i hipokaliemia, zator powietrzny, hemoliza. Ważnym członkiem w zespole terapeutycznym stacji dializ jest pielęgniarka. To właśnie ona jest najbliżej pacjenta, sprawuje bezpośredni nadzór nad prawidłowym przebiegiem zabiegu hemodializy, obserwuje chorego, reaguje natychmiast, kiedy pojawią się powikłania. Odgrywa również znaczącą rolę w edukacji chorych, co skutkuje poprawą jakości życia, lepszym samopoczuciem w okresie międzydializacyjnym oraz zmniejszeniem liczby powikłań.

EN

Renal replacement therapy may take the form of dialysis and kidney transplantation. Dialysis is performed by means of two methods: hemodialysis and peritoneal dialysis. Hemodialysis (HD) is a dynamic procedure during which the patient's blood plasma is exposed for a few hours to a therapeutic solution such as dialysis fluid. The most important acute complications that may occur during the procedure are hypotension and hypertonic muscle cramps, skin pruritus, fever, hypoglycaemia. The less frequently observed complications include the first dialysis use syndrome, decompensation syndrome, hyperand hypocalcaemia, air embolism and hemolysis. A nurse is an important member of the therapeutic dialysis unit. She is in direct control of the normal course of hemodialysis, she observes the patient, reacting immediately whenever complications occur. She plays an important role in the process of educating patients, which results in improved quality of life and improved well-being observed in patients during the interval between dialysis and the reduction in the number of occurring complications.

Keywords

PL

hemodializa; pacjent dializowany; opieka pielęgniarska

EN

hemodialysis; post-hemodialysis complications; nursing care

• Publisher: Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Witelona w Legnicy
• Journal: Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
• Year: 2018
• Issue: 1(26)

Dates

published

2018-03-01

Contributors

author

Żółtańska Joanna

References

• Barwina M., Chodorowski Z., Sein Anand J., Ostre zatrucia [w:] Leczenie nerkozastępcze
• w praktyce pielęgniarskiej, red. B. Rutkowski, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk
• 2009, s. 71 – 74.
• Białobrzeska B., Dębska-Ślizień A., Pielęgniarstwo nefrologiczne, Wydawnictwo Lekarskie
• PZWL, Warszawa 2013.
• Białobrzeska B., Kawecka A., Kliś A., Rodzaje dostępu naczyniowego do hemodializy
• [w:] Jak dbać o dostęp naczyniowy do hemodializy, red. B. Białobrzeska, A. Kliś,
• Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2009, s. 18 – 28.
• Białobrzeska B., Urbaniak M., Charakterystyka przewlekłej choroby nerek [w:] Jak dbać
• o dostęp naczyniowy do hemodializy, red. B. Białobrzeska, A. Kliś, Wydawnictwo Via
• Medica, Gdańsk 2009, s. 2 – 11.
• Bielawska J., Kompetencje zawodowe pielęgniarki, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej
• Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy 2012, nr 8/ , s. 5 – 17.
• Bielawska J., Pacjent z niepełnosprawnością w oddziale szpitalnym. Wybrane zagadnienia
• [w:] Interdyscyplinarny wymiar zdrowia, red. J. Żółtańska, M. Bujnowska, Wydawnictwo
• Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy, Legnica 2016, s. 7 – 14.
• Bujnowska M., Zarys anatomii człowieka, Wydawnictwo Edicon, Poznań 2014.
• Bujnowska M., Zarys fizjologii człowieka, Wydawnictwo Edicon, Poznań 2017.
• Durlik M., Ciancira J., Rutkowski B., Zalecenia postępowania profilaktycznego i leczniczego
• w zakażeniach wirusami zapalenia wątroby typu B i C u pacjentów z przewlekłymi
• chorobami nerek, Nefrologia i Dializoterapia Polska 2007, nr 11, s. 141–145.
• 30 A. Mierzwa, H. Suder, Opieka pacjenta nad przetoką tętniczo-żylną, Dializa i Ty 2011, nr 4 (15),
• s. 19.
• Rola i zadania pielęgniarki sprawującej opiekę nad pacjentem podczas zabiegu…
• 70
• Dutkowska D., Rumianowski B., Grochans E., Beata Karakiewicz i wsp., Porównanie
• jakości życia pacjentów hemodializowanych i dializowanych otrzewnowo, Problemy
• Higieny i Epidemiologii 2012, nr 93 (3), s. 529 – 535.
• Kaczkan M., Małgorzewicz S., Zasady żywienia u pacjentów leczonych metodami nerkozastępczymi
• [w:] Leczenie nerkozastępcze w praktyce pielęgniarskiej, red. B. Rutkowski,
• Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2009, s. 462 – 472.
• Kalinowski M., Trusewicz W., Ostre powikłania hemodializ [w:] Leczenie nerkozastępcze
• w praktyce pielęgniarskiej, red. B. Rutkowski, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk,
• s. 147 – 156.
• Książek A., Załuska W., Hemodializa [w:] Nefrologia, red. A. Książek, B. Rutkowski,
• Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004.
• Lange J., Wojtaszek E., Program edukacji pacjentów z przewlekłą chorobą nerek, Forum
• Nefrologiczne, tom 4, nr 1, 2011, s. 47 – 50.
• Leczenie nerkozastępcze w praktyce pielęgniarskiej, red. B. Rutkowski, Wydawnictwo Via
• Medica, Gdańsk 2008.
• Liber M.,, Rola pielęgniarki w trakcie zabiegu hemodializy [w:] Leczenie nerkozastępcze
• w praktyce pielęgniarskiej, red. Rutkowski B., Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk
• 2009, s. 131 – 146.
• Michalik K., Jak przekonać pacjentów do stosowania diety w przewlekłej niewydolności
• nerek, Dializa i Ty 2012, nr 2 (17), s. 15 – 16.
• Mierzwa A., Suder H., Opieka pacjenta nad przetoką tętniczo-żylną, Dializa i Ty 2011,
• nr 4 (15), s. 19.
• Mucha A., Najczęstsze ostre powikłania hemodializ, Dializa i Ty 2012, nr 3 (18), s. 16 – 17.
• Pietrzyk J. i wsp., Żywienie chorych z niewydolnością nerek, Wydawnictwo Prosperius,
• Koszalin 2010, s. 19 – 22.
• Podręcznik dializoterapii, red. A. Książek, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2009.
• Rodak S., Co na naszym stole? Zalecenia dietetyczne dla pacjentów hemodializowanych,
• Dializa i Ty 2013, nr 1(19), s. 19 – 21.
• Rutkowski B. i Król E., Przewlekła choroba nerek [w:] Leczenie nerkozastępcze – poradnik
• dla pacjentów i ich rodzin, red. B. Rutkowski, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk
• 2010, s. 28 – 38.
• Rutkowski B., Rutkowski P., Leksykon chorób nerek i terapii nerkozastępczej, Termedia,
• Poznań 2010, s. 73.
• Rutkowski B., Zdrojewski Z., Ostra niewydolność nerek [w:] Leczenie nerkozastępcze
• w praktyce pielęgniarskiej, red. B. Rutkowski, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk
• 2009, s. 34 – 46.
• Smith F. G., Yeung J., Intensywna terapia. Najważniejsze zagadnienia, PZWL. Warszawa
• 2014.
• Weyde W., Krajewska M., Klinger M., Dostęp naczyniowy do hemodializy, Forum Nefrologiczne
• 2008, tom 1, nr 3, s. 119 –126.

Identifiers

ISSN

1896-8333