Wskaźnik przedsiębiorczości w jednostkach terytorialnych Polski –zróżnicowanie w czasie i przestrzeni

• Authors: Sołtys Jacek , Dorocki Sławomir

Title variants

EN

Indicator of Entrepreneurship in the Polish Territorial Units – Diversity in Time and Space

• Conference: Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju układów lokalnych
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Przedmiotem artykułu jest analiza zjawiska prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne, mierzonego wskaźnikiem liczby tych osób na 100 osób w wieku produkcyjnym. Wskaźnik ten nazywany jest nieraz wskaźnikiem przedsiębiorczości, mimo że mierzy tylko jeden z jej przejawów. Badania prowadzono w układzie podregionów, powiatów i gmin (według ich rodzaju, z wyodrębnieniem miast w gminach miejsko-wiejskich). Celem badań było poznanie zróżnicowania badanego wskaźnika w czasie, przestrzeni, w zależności od rodzaju jednostki terytorialnej i wielkości miasta (w przypadku miast) oraz uzyskanie odpowiedzi na pytania: Czy można zauważyć i wyjaśnić prawidłowości? Czy można stwierdzić stan nasycenia w niektórych jednostkach? Jako metody stosowano: analizy statystyczne rozkładów wskaźników stanu i dynamiki, wykresy, analizy kartograficzne oraz badanie korelacji wskaźników stanu i dynamiki ze sobą oraz z liczbą ludności miast, bezrobociem, PKB (dla podregionów) i dochodami własnymi gmin. Stwierdzono duże zróżnicowanie wskaźników i następujące prawidłowości: wskaźniki stanu w miastach są wyższe niż na wsi, nie ma korelacji z wielkością miast, najwyższe wskaźniki występują na obszarach turystycznych i metropolitalnych, a najniższe – we wschodniej Polsce. Niewiele jest prawidłowości w dynamice zjawiska. Przedsiębiorczość przejawiająca się w tworzeniu firm w większym stopniu niż czynnikiem rozwoju jest efektem rozwoju wywołanym przez inne czynniki.

EN

The subject of the article is to analyze the phenomenon of economic activity by natural persons, measured by an indicator of the number of these persons to 100 persons at working age. This indicator is sometimes called the indicator of entrepreneurship, although it only measures one of its aspects. The study was conducted on the level of sub-regions, poviats (counties) and gminas (municipalities – according to their kinds, including towns in urban-rural gminas). The objective of the study was to recognize the diversity in the examined indicator in time and space, depending on the kind of a territorial unit and the size of the town (in case of towns) as well as to obtain the answers to the following questions: Can any regularity be noticed and explained? Can the state of saturation be verified in some units? The methods of research included: statistical analysis of indicators of states and dynamics, charts, cartographic analysis, and examining the correlation of indicators of states and dynamics with each other and with the towns’ population, unemployment, GDP (subregions) and the revenue of municipalities. A large diversity of indicators and the following regularity were found: indicators in towns are generally higher than in rural areas, there is no correlation with the size of towns; the highest indicators are in metropolitan and tourist areas, the lowest – in the East of Poland. There are little regularities in the dynamics of the phenomenon. Entrepreneurship as a creation of companies rather than a factor of development is the result of development caused by other factors.

Keywords

PL

działalność gospodarcza; gmina; podmioty osób fizycznych; podregion; Polska; powiat; przedsiębiorczość – wskaźnik

EN

county; economic activity; entities of natural persons; entrepreneurship – indicator; municipality; Poland; sub-region

• Publisher: Instytut Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Przedsiębiorczość - Edukacja
• Year: 2016
• Volume: 12. Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju układów lokalnych
• Pages: 18-35

Contributors

author

Sołtys Jacek

• Politechnika Gdańska Wydział Architektury Katedra Urbanistyki i Planowania Regionalnego, Poland

author

Dorocki Sławomir

• Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej, Poland

References

• Bank Danych Lokalnych. GUS (2015, 10 września). Pozyskano z: www.stat.gov.pl.
• Dorocki, S., Brzegowy, P. (2012). Regionalne zróżnicowanie kształcenia we Francji w aspekcie rozwoju przedsiębiorczości departamentów zamorskich. Przedsiębiorczość – Edukacja, 8, 229–258.
• Dorocki, S., Brzegowy, P. (2014). Uwarunkowania przestrzennego zróżnicowania postaw przedsiębiorczych we Francji. Przedsiębiorczość – Edukacja, 10, 149–163.
• Iwańska, M., Bieńkowska, W. (2010). Zróżnicowanie wartości wskaźnika przedsiębiorczości w gminach wiejskich województwa mazowieckiego w układzie przestrzennym. Acta Sci. Polonorum Oeconomia, 9(3), 119-127.
• Koncepcja przestrzennego zagospodarowana kraju 2030 (2011). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa.
• Krakowiak-Bal, A. (2007). Wpływ infrastruktury na rozwój przedsiębiorczości w gminach wiejskich wybranych powiatów woj. małopolskiego. Inżynieria Rolnicza, 11, 101–108.
• Kudłacz, T., Reśko, D. (2007). Przedsiębiorczość w subregionie nowosądeckim w latach 2001–2004. Zeszyty Naukowe/Akademia Ekonomiczna w Krakowie, 746, 51–66.
• Kurek, S. (2010). Przestrzenne zróżnicowanie poziomu rozwoju regionalnego w Unii Europejskiej w świetle wybranych mierników. Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego, 16, 87–104.
• Makieła, Z. (2007). Przedsiębiorczość w Polsce w układzie regionalnym. Przedsiębiorczość – Edukacja, 3, 18–23.
• Młodak, A. (2012). Statystyka metropolii polskich – problemy i perspektywy. Studia Regionalne i Lokalne, 2(48), 20–38.
• Płaziak, M., Rachwał, T. (2015). „Przedsiębiorczy region” – zarys koncepcji w świetle analizy roli przedsiębiorczości w krajowej strategii rozwoju regionalnego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 37–49.
• Rachwał T., Boguś. M. (2012). Konkurencyjność przedsiębiorstw przemysłowych w Polsce w ujęciu regionalnym na tle innych krajów Unii Europejskiej. W: P. Raźniak (red.) Przekształcenia struktur regionalnych, Krąków: Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne – Oficyna Wydawnicza AFM: na zlecenie Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, 9–36.
• Raport o stanie o stanie sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 2011–2013. PARP(2015, 10 września). Pozyskano z: http://www.parp.gov.pl/files/74/81/626/18355.pdf.
• Rozwój Polski Wschodniej (2015, 10 września). Pozyskano z: http://www.porpw.com.pl/.
• Salamon, J. (2009). Przestrzenne zróżnicowanie wartości wskaźnika przedsiębiorczości na obszarach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 5, 231–239.
• Strojny, J., Kościołek M. (2015). Przedsiębiorczość Polski Wschodniej – ocena potencjału rozwojowego z wykorzystaniem analizy porównawczej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 64–81.
• Strojny, J. (2010). Analiza potencjału przedsiębiorczego województwa podkarpackiego. Przedsiębiorczość –Edukacja, 6, 176–197.