Miejsce wiejskich szkół elementarnych i ich nauczycieli w życiu społeczności chłopskich w Galicji

• Authors: Pelczar Roman
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Tytułowy problem staram się omówić, odwołując się do literatury pamiętnikarskiej pochodzącej głównie z drugiej połowy XIX i początku XX w. Dlatego moje rozważania naukowe odnoszą się zasadniczo do tego okresu. W artykule najpierw ukazuję stosunek chłopów do oświaty elementarnej i tworzenia w ich wsiach szkół. Trzeba zaznaczyć, że w poszczególnych miejscowościach istniały w tym względzie znaczne różnice. Podkreśliłem przy tym, że stopień oddziaływania szkół elementarnych na poziom edukacji ludności wiejskiej nie był zbyt duży. Drugim wątkiem artykułu jest ocena pozycji społecznej nauczycieli wiejskich. Także w tym przypadku należy uznać, że nie była ona jednolita. Zależała od konkretnej społeczności chłopskiej oraz osoby nauczyciela.

EN

I am attempting to discuss the title issue on the basis of memoirs literature mainly from the second half of the 19th century and the beginning of the 20th century. That is why my scientific deliberations refer basically to this period. In this article I first show the peasants’ attitude towards elementary education and establishing schools in their villages. It should be noted that it was different depending on the village. I also emphasized that the impact of elementary schools on the level of education of rural communities was rather low. The second element of the article was the evaluation of the social position of rural teachers. Also in this respect one should conclude that it was not great. It depended on a specific peasant community and the personal qualities of the teacher.

Keywords

PL

Galicja; szkoły ludowe; oświata i edukacja

EN

Galicia; folk schools; education

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Galicja. Studia i materiały
• Year: 2015
• Issue: 1
• Pages: 114-133

Dates

published

2015-12-20

Contributors

author

Pelczar Roman

• KUL

References

• Bojko Jakub. 1959. Ze wspomnień. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Brodziński Kazimierz. 1955. Lata szkolne poety 1797-1809. [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Chałasiński Józef. 1984. Młode pokolenie chłopów, t. 1. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Czuła M. 1955 Niedola szkolna małorolnego chłopa 1895-1900, [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Dolata Elżbieta. 2012. Dzieciństwo galicyjskie na początku XX wieku w świetle chłopskiej literatury pamiętnikarskiej. Przegląd Pedagogiczny, nr 1, s. 207.
• Fołta Władysław. 1987. Życie z własnego nadania. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Gaj-Piotrowski Wilhelm. 1975. Stan szkolnictwa i oświaty w rejonie Rozwadowa w latach 1772-1874. Rocznik Województwa Rzeszowskiego, R. 8, 55.
• Horbowski Adam. 1955. Drogi edukacyjne dziecka wsi galicyjskiej, [w:] Szmyd Kazimierz, Dybiec Julian (red.). Historia wychowania. Misja i edukacja. Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
• Jakóbiec Jan. 1955. Szkolna droga syna chłopskiego 1882-1896. [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Józefczyk Andrzej. 1955. W szkołach małego miasteczka i w gimnazjum tarnowskim (1821-1830). [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Kunysz Walenty. 1973. Wścibski i wrazicki. Pamiętnik chłopa galicyjskiego. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Kuraś Ferdynand. 1925. Przez ciernie żywota, t. Częstochowa: druk A. Gmachowski.
• Łaknęliśmy wiedzy jak chleba. Pamiętniki samouków. 1968. Oprac. Landy-Tołwińska Joanna, Ligocki Hieronim, Kasperowicz Helena. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Madejczyk Jan. 1955. Dwa lata w szkółce wiejskiej 1889-1891, [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Magryś Franciszek. 1932. Żywot chłopa-działacza. Lwów: skł. gł. w Druk. Naukowej.
• Nawrot-Borowska Monika. 2011. Zabawy dzieci na wsi polskiej w II połowie XIX i na początku XX wieku w świetle literatury pamiętnikarskiej. Przegląd Pedagogiczny, nr 2, 40-41.
• Pigoń Stanisław. 1983. Z Komborni w świat. Wspomnienia młodości. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Słomka Jan. 1983. Pamiętniki włościanina. Warszawa: Wydawnictwo Minerva.
• Stryczek Jan. 1984. Chłopskim piórem. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Turek Roman. 1973. Moja mama, ja i reszta. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.
• Wiącek W. 1955. Wiejska szkoła zimowa 1878-1883. [w:] Galicyjskie wspomnienia szkolne. Oprac. Knot Antonii. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Witos Wincenty. 1998. Moje wspomnienia, cz. 1. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Identifiers

ISSN

2450-5854