Chrześcijańscy kapelani w więzieniach II Rzeczypospolitej w świetle dokumentów archiwalnych (na przykładzie więzienia w Równem)

• Authors: Razyhrayev Oleh

Title variants

EN

Christian chaplains in prisons of the Second Polish Republic in the light of archival documents (on the example of prison in Rowne (Równe))

DE

Christliche Kapläne in Gefängnissen der Zweiten Polnischen Republik im Lichte von Archivdokumenten (am Beispiel des Gefängnisses in Równe)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł ma charakter źródłowy i jest poświęcony prawnym podstawom pracy duszpasterskiej kapelanów w II Rzeczypospolitej na przykładzie karno-śledczego więzienia w Równem. W tekście zostały opublikowane dwie umowy w sprawie stosunku służbowego zawarte w drugiej połowie lat 30. między naczelnikiem więzienia a kapelanami: rzymskokatolickim – księdzem kanonikiem Ludwikiem Syrewiczem oraz prawosławnym – księdzem mitratem Michałem Jakowlewem (Mychajło Jakowlew). Obaj duszpasterze mieli charakter pracowników kontraktowych pracujących na podstawie odrębnych umów, które faktycznie mało się różniły między sobą (za wyjątkiem wysokości wynagrodzenia). Ustalono, że zgodnie z opublikowanymi umowami kapelani byli zobowiązani odprawiać w więzieniu nabożeństwa, wygłaszać nauki w niedziele i święta, odwiedzać więźniów w celach, wykładać naukę religii w szkole więziennej itd. Wszystko to niewątpliwie miało pozytywny wychowawczy, duchowy oraz kulturalno-oświatowy wpływ na więźniów.

EN

The article is devoted to the legal foundations of pastoral work of chaplains in the Second Polish Republic on the example of the prison in Rowne (Równe). Namely, in the text is published contract of employment that was concluded in the second half of the 1930s between the prison head and chaplains: Roman Catholic – canon priest Ludwik Syrewicz and Orthodox – father mitrat Michał Jakowlew (Mychajło Jakowlew). Both pastors were employees and worked on the basis of separate contracts that actually did not differ much (except for the amount of salary). It was established that, in accordance with published contracts, chaplains were required to perform services in prison, deliver the sermon on Sundays and holidays, visit prisoners in cells, teach religious education in prison school, etc. All this undoubtedly had a positive educational, spiritual and cultural and educational impact on prisoners.

Keywords

PL

więzienie; kapelan; Równe; umowa; działalność; podstawy prawne

EN

prison; chaplain; Rowne (Równe); contract; activity; legal basis

• Publisher: Biblioteka Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Koszalińsko-Kołobrzeskiej
• Journal: Rocznik Skrzatuski
• Year: 2020
• Volume: 8
• Pages: 237-249

Contributors

author

Razyhrayev Oleh

• Wschodnioeuropejski Narodowy Uniwersytet im. Łesi Ukrainki, Łuck, Ukraina (Східноєвропейський національний університет імені Лесі Українки, Луцьк, Україна)

References

• Борщевич, Володимир. Волинський пом’янник. Рівне: б.в., 2004.
• Державний архів Рівненської області, ф. 30, оп. 18, спр. 37; ф. 41, оп. 3, спр. 23.
• Державний архів Івано-Франківської області, ф. 67, оп. 1, спр. 206
• Dekret z dnia 8 lutego 1919 r. w sprawie tymczasowych przepisów więziennych. Dziennik Praw Państwa Polskiego, 1919, nr 15, poz. 202.
• Lietuvos centrinis valstybės archyvas, f. 128, ap.1, ap.v. 27.
• Mędrzecki, Włodzimierz. Kresowy kalejdoskop. Wędrówki przez Ziemie Wschodnie Drugiej Rzeczypospolitej 1918–1939. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018.
• Obwieszczenie Ministra Spraw Wojskowych z dnia 8 marca 1928 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku służby wojskowej. Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polski, 1928, nr 46, poz. 458.
• Pawlak, Karol. Więziennictwo polskie w latach 1918–1939. Kalisz: Centralny Ośrodek Szkolenia Służby Więziennej, 1995.
• Razyhrayev, Oleh. „Działalność kapelanów rzymsko i greckokatolickich w więzieniach Galicji Wschodniej w okresie międzywojennym”. Rocznik Skrzatuski 7 (2019): 211–224.
• Razyhrayev, Oleh. „Życie religijne w łuckim więzieniu w latach 1919–1939”. W: Państwo–religia. Instytucje państwowe i obywatele wobec religii w Europie Środkowo-Wschodniej w XX wieku. T. 1, red. J. Durka, 65–78. Kalisz: Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 2014.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 1931 r. w sprawie regulaminu więziennego. Dz.U. RP, 1931, nr 17, poz. 577.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 kwietnia 1926 r. o zaspakajaniu potrzeb religijnych więźniów i o działalności oświatowej, szkolnej i pozaszkolnej w więzieniach. Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości, 1926, nr 9, poz. 10.
• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 czerwca 1928 r. o wykonaniu rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1928 r. w sprawie organizacji więziennictwa. Dz.U. RP, 1928, nr 64, poz. 591.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 7 marca 1928 r. w sprawie organizacji więziennictwa. Dz.U. RP, 1928, nr 29, poz. 272.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 16 marca 1928 r. o umowie o pracę pracowników umysłowych. Dz.U. RP, 1928, nr 35, poz. 323.
• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 28 października 1933 r. o uposażeniu funkcjonariuszy państwowych. Dz.U. RP, 1933, nr 86, poz. 663.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 lipca 1936 r. w sprawie zmiany rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 marca 1934 r. o należnościach w razie pełnienia czynności służbowych poza zwykłem miejscem służbowym oraz w razie przeniesienia na inne miejsce służbowe. Dz.U. RP, 1936, nr 54, poz. 393.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 marca 1934 r. o należnościach w razie pełnienia czynności służbowych poza zwykłem miejscem służbowym oraz w razie przeniesienia na inne miejsce służbowe. Dz.U. RP, 1934, nr 35, poz. 320.
• „Równe (parafia)”. Dostęp 7.06.2020. http://www.wolhynia.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=98&catid=25&Itemid=101.
• Ustawa z dnia 17 lutego 1922 r. o państwowej służbie cywilnej. Dz.U. RP, 1922, nr 21, poz. 164.
• Ustawa z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku służby wojskowej. Dz.U. RP, 1924, nr 61, poz. 609.