Chrześcijańska metanoia w liturgii Środy Popielcowej

• Authors: Kowalkowsi Marek

Title variants

Christian Metanoia in the Ash Wednesday Liturgy

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Liturgia Środy Popielcowej rozpoczyna czas Wielkiego Postu i zaprasza do wkroczenia na drogę wewnętrznej przemiany. W tym artykule, wychodząc od chrześcijańskiego rozumienia pojęcia nawrócenia, dochodzimy do praktycznych spostrzeżeń, że czas Czterdziestnicy paschalnej, a szczególnie liturgia Popielca wzywa człowieka do reorganizacji swojego życia i skierowania go ku Bogu. W szczególny sposób przypominają o tym słowa Zbawiciela: „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mk 1, 15), które obrzędy Środy Popielcowej wykorzystują podczas posypania głów popiołem. Człowiek przez całe swoje ziemskie życie poddany jest nieustannej walce między dobrem a złem. Z tego też względu każdy akt pokuty jest zawsze niedoskonały i wymaga nieustannego ponawiania. Nadzieją dla chrześcijanina jest to, że kruchość życia i słaba kondycja moralna spotykają się z przebaczeniem i wielkim miłosierdziem Boga.

EN

The Liturgy of Ash Wednesday begins the time of Lent and invites the faithful to enter the path of inner change. In this article, starting from the Christian understanding of the concept of conversion, we come to practical observations that the Paschal time, especially the liturgy of Ash Wednesday, calls man to reorganize his life and direct it to God. This is especially remembered in the words of the Saviour: „Repent and believe in the Gospel” (Mk 1:15), which the rites of Ash Wednesday use when heads are sprinkled with ash. Throughout his entire earthly life, man is subject to a constant struggle between good and evil. For this reason, every act of penance is always imperfect and requires constant renewal. The hope for the Christian is that the fragility of life and the weakness of the human moral condition meet with forgiveness and God’s great mercy.

Keywords

PL

nawrócenie; Wielki Post; Środa Popielcowa; pokuta; miłosierdzie Boże

EN

conversion; Lent; Ash Wednesday; penance; Divine Mercy

• Publisher: Gdańskie Seminarium Duchowne, Kuria Metropolitalna Gdańska
• Journal: Studia Gdańskie
• Year: 2018
• Issue: 43
• Pages: 159-171

Contributors

author

Kowalkowsi Marek

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

References

• Adrian, P., Wielki Post w „Mowach” Leona Wielkiego, „Anamnesis” 41/2 (2005), s. 130-134.
• Andrzejewski, R., Pokuta w nauczaniu Ojców Kościoła, „Ateneum Kapłańskie” 411/1 (1977), s. 33-46.
• Bakalarczyk, J.-M., W trosce o właściwe rozumienie chrześcijańskiej „metanoi”, „Collectanea theologica” 69/2 (1999), s. 61-69.
• Bergamini, A., Chrystus – świętem Kościoła. Rok liturgiczny. Historia, celebracja, teologia, duchowość, duszpasterstwo, tł. K. Kubis, Kraków 2003.
• Brzeziński, D., „Chrystus wczoraj i dziś i na wieki”. Anamnetyczny wymiar roku liturgicznego, Toruń 20152.
• Brzeziński, D., Katechumenalny i mistagogiczny charakter roku liturgicznego. Historia i teraźniejszość, „Studia Theologica Varsaviensia” 47/1 (2009), s. 27-47.
• Cyryl Jerozolimski, Katecheza 2: o pokucie i odpuszczeniu grzechów, w: Cyryl Jerozolimski, Katechezy, tł. W. Kania, opr. M.A. Bogucki, Warszawa 1973, s. 37-47.
• Listy do Koryntian, Wstęp – Przekład z oryginału – Komentarz, opr. E. Dąbrowski (Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, t. 7), Poznań 1965.
• Dudek, W. – Hanc, W., Istotne elementy pokuty, „Ateneum Kapłańskie” 412/2 (1977), s. 178-191.
• Fausti, S., Rozważaj i głoś Ewangelię. Katecheza narracyjna Ewangelii według św. Marka, tł. B.A. Gancarz, Kraków 2003.
• Granat, W., Miłosierdzie jako przymiot Boga, w: Ewangelia miłosierdzia, red. W. Granat, Poznań – Warszawa 1970, s. 9-47.
• Haręzga, S., Jezus i Jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, Lublin 2006.
• Hołda, K., Pokuta w świetle ostatnich dokumentów Kościoła, „Ateneum Kapłańskie” 411/1 (1977), s. 75-91.
• Jan Paweł II, Adhortacja apostolska o pojednaniu i pokucie w dzisiejszym posłannictwie Kościoła „Reconciliatio et paenitentia”, Wrocław 1999.
• Jan Paweł II, Encyklika o Bożym Miłosierdziu „Dives in misericordia”, Poznań 2002.
• Jan Paweł II, List apostolski w związku z przygotowaniem jubileuszu roku 2000 „Tertio Millennio adveniente”, Poznań 1994.
• Katechizm Kościoła Katolickiego, wyd. 2. popr., Poznań 2002.
• Konecki, K., Rok liturgiczny i Kalendarz w reformie Soboru Watykańskiego II. Kwestie redakcyjne, Toruń 2010.
• Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii. Zasady i wskazania, tł. J. Sroka, Poznań 2003.
• Konstytucja o liturgii świętej „Sacrosanctum Concilium”, w: Konstytucje. Deklaracje. Dekrety, Poznań 2002, s. 48-78.
• Kotecki, D., Aby lepiej zrozumieć Ewangelię wg św. Marka. Wewnętrzne klucze hermeneutyczne drugiej Ewangelii, w: „Miłość wytrwa do końca”. Księga pamiątkowa dla Księdza Profesora Stanisława Pisarka w 50. rocznicę święceń kapłańskich i 75. rocznicę urodzin, red. W. Chrostowski, Warszawa 2004, s. 191-209.
• Kotecki, D., Rozwój kerygmatu w Ewangelii wg św. Marka, „Theologica Thoruniensia” 3 (2002), s. 41-58.
• Krakowiak, C., Wielki Post w liturgii Kościoła i pobożności ludowej, Sandomierz 2006.
• Lekcjonarz Mszalny, t. 2: Okres Wielkiego Postu. Okres Wielkanocny, Poznań 2015.
• Leon Wielki, Mowa 39 (Na Wielki Post /1/), w: Leon Wielki, Mowy, tł. i opr. K. Tomczak, Poznań – Warszawa – Lublin, 1958, s. 169-174.
• Leon Wielki, Mowa 40 (Na Wielki Post /2/), w: Leon Wielki, Mowy, tł. i opr. K. Tomczak, Poznań – Warszawa – Lublin, 1958, s. 174-179.
• Leon Wielki, Mowa 49 (Na Wielki Post /11/), w: Leon Wielki, Mowy, tł. i opr. K. Tomczak, Poznań – Warszawa – Lublin, 1958, s. 219-225.
• List ogólny Kongregacji Kultu Bożego o przygotowaniu i obchodzeniu Świąt Paschalnych „Paschalis sollemnitatis”, tł. S. Czerwik, w: „Anamnesis” 26/3 (2001), s. 9-27.
• Liturgia Godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego, t. 2: Wielki Post. Okres Wielkanocny, Poznań 1984.
• Metanoeite. Nawracajcie się, red. B. Mokrzycki, Kraków 1976.
• Mszał Rzymski dla diecezji polskich, Poznań 2013.
• Nadolski, B., „Sacramentum quadragesimale” – czas nawrócenia i pojednania, „Liturgia Sacra” 2/1-2 (1996), s. 41-45.
• Obrzędy chrześcijańskiego wtajemniczenia dorosłych dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Katowice 1988.
• Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, red. A. Paciorek, Pierwszy i drugi list do Koryntian, tł. H. Langkammer, Lublin 1998.
• Paweł VI, Konstytucja apostolska w sprawie pewnych zmian w karności kościelnej, dotyczącej pokuty „Paenitemini”, „Wiadomości Archidiecezjalne Warszawskie” 56/4 (1966), s. 145-152.
• Pezzini, D., Czas odkupiony. Wędrówki po roku liturgicznym. Wielki Post – Wielkanoc, tł. A. Kownacka, Kraków 2003.
• Ryan, V., Wielki Post i Święte Triduum, tł. T. Lubowiecka, Kraków 2003.
• Rybczyk, J., Duch pokuty źródłem odnowy dyscypliny postnej, „Studia Płockie” 1 (1973), s. 139-152.
• Szoplik, B., L’attualità della teologia del Mercoledì delle Ceneri nel contenuto della celebrazione e dei testi, „Warszawskie Studia Teologiczne” 26/1 (2013), s. 95-112.
• Szoplik, B., La continuità e discontinuità della liturgia del Mercoledì delle Ceneri nel rito romano. Studio teologico-liturgico, mps, Romae 2012.
• Witczyk, H., Nawrócenie. W Biblii, w: Encyklopedia Katolicka, t. 13, red. E. Gigilewicz, Lublin 2009, kol. 852-854.
• Znak, A.-J., Droga ku szczytowi – okres przygotowania paschalnego, w: Rok liturgiczny, red. A.-J. Znak, Wrocław 1991, s. 40-63.
• Żądło, A., Chrzcielny charakter pokuty wielkopostnej, w: Wezwani do nawrócenia. Z teologii pokuty i pojednania. Księga pamiątkowa dedykowana Księdzu profesorowi Helmutowi Sobeczce z okazji 70. rocznicy urodzin i 45-lecia pracy naukowo-dydaktycznej, red. E. Mateja – R. Pierskała, Opole 2009, s. 259-268.