Scenarzysta w czasach kultury przemysłowej. Międzywojenna publicystyka filmowa Anatola Sterna

• Authors: Wójtowicz Aleksander

Title variants

EN

Screenwriter in the Times of Industrial Culture. Anatol Stern’s Interwar Film Journalism

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Międzywojenna publicystyka filmowa Anatola Sterna pozwala prześledzić, jak kształtowała się świadomość twórcy działającego w sferze nowoczesnej „kultury przemysłowej” (określenie Harra Segeberga). Autor opisuje konsekwencje przejścia z pola literatury do branży kinematograficznej oraz ambiwalencję, jaka towarzyszyła twórcy, który przeistaczał się z pisarza obdarzonego autorytetem społecznym w „dostawcę tekstów”. Pokazuje również, w jaki sposób funkcjonowanie w ramach instytucji literatury wpłynęło na jego sposób myślenia o związkach literatury i filmu, istocie twórczości scenopisarskiej oraz prawach autorskich.

EN

Anatol Stern’s interwar film journalism makes it possible to trace how the consciousness of the artist working in the sphere of modern “industrial culture” was shaped (Harro Segeberg’s term). The author describes the consequences of the transition from the field of literature to the cinematographic industry and the ambivalence that accompanied the artist who transformed himself from a writer with social authority to a “provider of texts”. The author also shows how Stern’s functioning within a literary institution influenced his way of thinking about the relationships between literature and film, the essence of writing and about copyright.

Keywords

PL

Anatol Stern; publicystyka filmowa; scenariopisarstwo; okres międzywojenny; kultura przemysłowa

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Kwartalnik Filmowy
• Year: 2019
• Issue: 108 Produkcja i dystrybucja filmowa
• Pages: 284-292

Contributors

author

Wójtowicz Aleksander

References

• Benjamin, Walter. Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, transl. J. Sikorski, in: Twórca jako wytwórca. Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1975.
• Biskupski, Łukasz. Kinofilia zaangażowana. Stowarzyszenie Miłośników Filmu Artystycznego „Start” i upowszechnianie kultury filmowej w latach 30. XX w. Wydawnictwo Przypis, Łódź 2017.
• Giżycki, Maciej. Awangarda wobec kina. Film w kręgu polskiej awangardy artystycznej dwu-dziestolecia międzywojennego. Wydawnictwo Małe, Warszawa 1996.
• Giżycki, Maciej. Walka o film artystyczny w międzywojennej Polsce. PWN, Warszawa 1989.
• Hagener, Malte. Moving Forward, Looking Back. The European Avant-Garde and the Inven-tion of Film Culture, 1919-1939. Amsterdam University Press, Amsterdam 2007.
• Kowalski, Alfred. U twórców polskiego filmu. Rozmowa z Anatolem Sternem.„Świat Filmu” 1937.
• Radkiewicz, Małgorzata. Modernistki o kinie. Kobiety w polskiej krytyce i publicystyce filmowej 1918-1939, Korporacja Ha!art, Kraków 2006.
• Segeberg, Harro. Literatura w kulturze przemysłowej. transl. B. Balicki, „Teksty Drugie” 2012, no 6.
• Słonimski, Antoni. Kronika tygodniowa. „Wiadomości Literackie” 1931, no 18.
• Solomon, Stefan. William Faulkner In Hollywood: Screenwriting for the Studios. University of Georgia Press, Georgia 2017.
• Stern, Anatol. Cztery filmy. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 2.
• Stern, Anatol. „Gwiazdy” na gwiazdkę. „X Muza” 1937, no 24.
• Stern, Anatol. Nie chcemy kataryniarzy!... „X Muza” 1937, no 21.
• Stern, Anatol. Nieproszeni goście. „X Muza” 1937, no 9.
• Stern, Anatol. O właściwe miejsce dla filmu. „X Muza” 1937, no 1.
• Stern, Anatol. Prawa scenarzysty a uświęcone bezprawie. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 22.
• Stern, Anatol. Scenariusz. „X Muza” 1938, no 5.
• Stern, Anatol. Scenariusz i jego realizacja. „Wiadomości Filmowe” 1934, no 21.
• Stern, Anatol. Stawiamy na autora. „Wiadomości Filmowe” 1936, no 18.
• Stern, Anatol. Teatr i film. Dwaj wrogowie. „Wiadomości Filmowe” 1935, no 24.
• Stern, Anatol. W obronie własnej. „Kino” 1931, no 19.
• Stern, Anatol. Wspomnienia z Atlantydy. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1959.
• Stillinger, Jack. Multiple Authorship and the Myth of Solitary Genius. Oxford University Press, Oxford 1991.
• Stradomski, Wiesław. Drugi oddech polskiego kina, in: Historia filmu polskiego, vol. 2: 1930-1939. Polskie Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1988.
• Twórca piętnastu scenariuszy. „Wiadomości Filmowe” 1935, no 18.
• Williams, Alan. Historical and Theoretical Issues in the Coming of Recorded Sound to the Cin-ema, in: Sound Theory, Sound Practice. Ed. by Robert B. Altman, New York: Routlege 1992.
• Wójtowicz, Aleksander. „Cogito” i „sejsmograf podświadomości”. Proza Pierwszej Awan-gardy. Wydawnictwo UMCS, Lublin 2010.
• Zahorska, Stefania. Rozbój filmowy. „Wiadomości Literackie” 1936, no 50.
• Zajiček, Edward. Poza ekranem. Kinematografia polska 1918-1991. Filmoteka Narodowa, Warszawa 1992.