Elementy teatrologii w homiletyce polskiej

• Authors: Adam Kalbarczyk

Title variants

EN

Elements of Theatre Studies in Polish Homiletics

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W bibliografii współczesnej homiletyki polskiej można znaleźć zaledwie kilka prac podejmujących w całości problematykę teatru. Poświęcone są one zasadniczo refleksji teoretycznej, którą ogólnie można ująć w hasło „teatr a przepowiadanie”, oraz pokazywaniu możliwości posługiwania się teatrem w praktyce głoszenia słowa Bożego i w dydaktyce kaznodziejstwa. We wszystkich publikacjach tego nurtu można znaleźć zarówno odniesienia do osiągnięć obcych teologów, np. homiletyka dramaturgiczna, jak też zupełnie nowy, rodzimy materiał badawczy, np. teatr ewangelizacyjny czy teatr animacji jako medium słowa Bożego. Cenne jest w nich przede wszystkim ukazanie wartości i potwierdzenie przydatności form teatralnych w przekazie Ewangelii, ustalenie czytelnych kryteriów ich stosowania, jak też zwrócenie uwagi na pewne niebezpieczeństwa związane z ich wykorzystaniem (np. sprowadzenie posługi słowa do poziomu świeckiego widowiska). Wszystkie te prace są przejawem poszukiwań skutecznego i atrakcyjnego sposobu wyrazu prawdy objawionej w jakże potrzebnym dziś dialogu ze współczesną kulturą i sztuką.

EN

Reference sources of the current Polish homiletics contain only a few publications which deal with the issues of the theatre. They focus mainly on the theoretical reflections which can be classified as “theatre and preaching”, as well as on demonstrating the capabilities of the theatre to be used in preaching the Good News and teaching preaching. In all the publications of this kind you can find references to both the achievements of foreign theologians, namely to drama homiletics, and to brand new, local research materials, i.e., evangelistic theatrical productions and the animation theatre as a medium of preaching. The advantage of those publications is that they present values, confirm the usefulness of theatrical forms in preaching the Goods News and establish clear criteria of their applicability. In addition, they rivet attention to a range of threats using theatrical forms may pose, e.g. limiting preaching services to a secular spectacle. All those works illustrate a search for an effective and appealing way of expressing the Revealed Truth, which seems to be indispensible today in a dialogue with the contemporary culture and art.

Keywords

PL

teatrologia; homiletyka polska; przepowiadanie; publikacje

EN

theatre studies; polish homiletics; preaching; publications

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2018
• Volume: 65
• Issue: 12: Homiletyka
• Pages: 59-73

Contributors

author

Adam Kalbarczyk

• Wydział Teologiczny, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

References

• Balthasar H. U. von, Teodramatyka. I Prolegomena, Wydawnictwo M, Kraków 2005.
• Bańkowski T., Teatr jako forma przepowiadania. Z doświadczeń teatru amatorskiego diecezji tarnowskiej, w: Popularny dramat i teatr religijny w Polsce, red. I. Sławińska, M.B. Stykowa, TN KUL, Lublin 1990, s. 131-147.
• Chaim W., Rozmowa w przekazie kaznodziejskim. Homilie i kazania dialogowane, w: Retoryka na ambonie, red. P. Urbański, Wydawnictwo M, Kraków 2003, s. 291-325.
• Chaim W., Dramaturgiczna koncepcja homilii i homiletyki, „Przegląd Homiletyczny” 17(2013), s. 7-27.
• Draguła A., Narracja czy inscenizacja? O naturze języka religijnego, w: Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), red. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, Wydawnictwo Poznańskich Studiów Polonistycznych, Poznań 2009, s. 255-262.
• Gierasimczyk T., Formy teatralne w przepowiadaniu homilijnym, praca magisterska, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, Poznań 2001.
• Grzegorski Z., Inscenizacja religijna jako środek wychowania w wierze, „Katecheta” 3(1980), s. 121-125.
• Grzegorski Z., Homiletyka kontekstualna, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, Poznań 1999.
• Jan Paweł II, List do artystów, Watykan 1999.
• Kaczmarek W., Istota teatru, „Roczniki Kulturoznawcze” 2(2011), s. 89-106.
• Kalbarczyk A., Teatr animacji jako narzędzie przepowiadania, „Przegląd Homiletyczny” 17(2013), s. 117-132.
• Kalbarczyk A., Teatr animacji jako medium słowa Bożego. Studium teatrologiczno-homiletyczne, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza. Wydział Teologiczny, Poznań 2013.
• Kosiński D., Teatr i teatrologia, w: Słownik wiedzy o teatrze, Wydawnictwo Park Edukacja, Bielsko-Biała 2005.
• Kopciński J., Teologia w działaniu, „Teatr” 7-8(2008), s. 21-27.
• Lach M., Teatr w przepowiadaniu. Refleksje teoretyczno-praktyczne, „Przegląd Homiletyczny” 17(2013), s. 133-145.
• Nicol M., Einander ins Bild setzen. Dramaturgische Homiletik, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2005.
• Piotrowski E., Teodramat: dramatyczna soteriologia Hansa Ursa von Balthasara, Wydawnictwo WAM, Kraków 1999.
• Piotrowski E., Teatr w teologicznej wizji Hansa Ursa von Balthasara, „Ethos” 1-2(2007), s. 89-109.
• Polska Bibliografia Homiletyczna 1945-2005, opr. W. Przyczyna, L. Szewczyk, Wydawnictwo M, Kraków 2007.
• Sławiński H., rec: ks. A. Kalbarczyk, Teatr animacji jako medium słowa Bożego. Studium teatrologiczno-homiletyczne, Poznań 2013, „Przegląd Homiletyczny” 17(2013), s. 177-179.
• Strzelecki R., Teatr seminaryjny w Polsce po roku 1978, w: Wokół współczesnego dramatu i teatru religijnego w Polsce (1979-1989), red. I. Sławińska, W. Kaczmarek, Wydawnictwo Wiedza o Kulturze, Wrocław 1993, s. 217-272.
• Strzelecki R., Droga teatru. Działalność sceniczna w wyższych seminariach duchownych w Polsce 1948-1988, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1997.
• Wilk W., Teatr a przepowiadanie (Wrażenia i refleksje po Przeglądzie Teatrów Seminaryjnych w Poznaniu w dniach 25-29 II 1984), „Homo Dei” 53/3(1984), s. 212-217.
• Wilk W., rec: I. Sławińska, M.B. Stykowa, Popularny dramat i teatr religijny w Polsce, TN KUL, Lublin 1990, „Homo Dei” 60/4(1991), s. 97-98; „Ateneum Kapłańskie” 118/1(1992), s. 162-163.

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2018.65.12-4