Profilowanie kryminalne jako nowoczesna i skuteczna technika zwalczania przestępczości i sposób poszerzenia kompetencji pracowników zatrudnionych w organach ścigania i w wymiarze sprawiedliwości

• Authors: Łozińska-Piekarska Agnieszka , Dąbrowski Tomasz

Title variants

EN

Criminal profiling as a modern and effective technique for combating crime and a way to expand the competences of employees in law enforcement agencies and the justice system

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Profilowanie kryminalne nabiera w ostatnim czasie coraz większego znaczenia, stając się niezastąpioną częścią świadomości społecznej, w głównej mierze dzięki mediom, które często wykorzystują popularność spraw karnych. Skuteczność profilowania odbiega jednak od wyobrażeń wielu osób, w tym studentów czy absolwentów uczelni wyższych rozpoczynających karierę zawodową. Profilowanie kryminalne wciąż wzbudza liczne kontrowersje, szczególnie w zakresie jego przydatności dla potrzeb organów ścigania czy wymiaru sprawiedliwości. Artykuł ma na celu przedstawienie profilera kryminalnego na trzech płaszczyznach – umiejętności i kwalifikacji niezbędnych dla przygotowywania profilu przestępcy i ofiary, rzeczywistego zapotrzebowania na profilerów kryminalnych na rynku pracy, a także kontrowersji wokół przydatności profilowania. W podsumowaniu przedstawione zostaną postulaty dotyczące ujednolicenia form kształcenia przyszłych profilerów i wprowadzenia regulacji ustawowej obejmującej samo profilowanie kryminalne.

EN

Criminal profiling has recently become increasingly important. It becomes an indispensable part of social awareness, mainly thanks to the fourth power, which very often uses the media nature of criminal cases. However, the reality regarding the effectiveness of profiling differs from the imagination of many members of Polish society, including students or university graduates starting their professional career. Criminal profiling still arouses numerous controversies, in particular in terms of its suitability for the needs of law enforcement or judicial authorities. The article aims to present the person of a criminal profiler on three levels – skills and qualifications necessary to prepare a criminal and victim profile, the real demand for criminal profilers on the labor market, as well as the controversy surrounding the usefulness of profiling. In the summary, postulates regarding the unification of forms of education of future profilers will be presented and the introduction of a statutory regulation covering criminal profiling itself.

Keywords

PL

profiler,; kryminalistyka,; przestępczość,; edukacja,

EN

profiler,; forensics,; crime,; education,

• Publisher: Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Journal: Edukacja Ustawiczna Dorosłych
• Year: 2023
• Issue: 3
• Pages: 123-138

Dates

printed

2023-09-30

Contributors

author

Łozińska-Piekarska Agnieszka

• Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu
• Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Puławskiego w Radomiu,

author

Dąbrowski Tomasz

• Sieć Badawcza Łukasiewicz – Instytut Technologii Eksploatacji, Radom
• Uniwersytet Radomski im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu,

References

• Alison L., Smith M.D., Morgan K. (2003). Interpreting the Accuracy of Offender Profiles. Psychology, Crime & Law, 9 (2), 185–195.
• Brzeziński J. (1984). Badanie testu psychometrycznego metodą analizy wariancji. W: Wybrane zagadnienia z psychometrii i diagnostyki psychologicznej. Red. J. Brzeziński. Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
• Cur U. (2011). Znaczenie śladu psychologicznego w procesie wykrywania sprawców zabójstw, W: Profilowanie kryminalne, Red. J. Konieczny, M. Szostak, Warszawa.
• Dudek I., Zachowanie podpisowe jako element profilu psychologicznego sprawcy przestępstwa. Kortowski Przegląd Prawniczy.
• Gawenda A. (2013). Profilowanie psychologiczne seryjnych zabójców. Przegląd Prawa i Administracji, XCIV (3542), 92–109.
• Gierowski J.K., Jaśkiewicz-Obydzińska T. (2002). Zabójcy i ich ofiary. Psychologiczne podstawy profilowania nieznanych sprawców zabójstw. Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków 2003.
• Godlewska S. (2022). Analiza kryminalna w postępowaniu karnym (cz. II). Prokuratura i Prawo, 3, 55–72.
• Gołębiowski J., Grochowska K. (2014). Profilowanie kryminalne na potrzeby sądu. Kontrowersje wokół przydatności. W: Innowacyjne metody wykrywania sprawców przestępstw. Materiały z konferencji. Red. M. Szostak, I. Dembowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. dostęp: https://repozytorium.uni.wroc.pl/Content/58887/PDF/10_Jan_ Golebiowski_Kamila_Grochowska.pdf (2.08.2023).
• Hicks S., Sale B. (2015). Profilowanie kryminalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2015.
• Kagan K. (2001). Miejsce zdarzenia jako źródło informacji w procesie tworzenia profilu kryminalnego nieznanego sprawcy zabójstwa. Studia Iuridica Lublinensia, XXIX (5), 81–102.
• Kocsis R.N. (2006). Criminal Profiling. Principles and Practice. Humana Press, Totowa, New Jersey.
• Konieczny J., Szostak M. (2011). Metodologiczne problemy profilowania kryminalnego. Problemy Współczesnej Kryminalistyki, 274 (4), 81–107.
• Kopaliński W. (1991). Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kowanetz M. (2002). Przydatność opinii typologicznych. W: Zabójcy i ich ofiary. Psychologiczne podstawy profilowania nieznanych sprawców zabójstw. Red. J.K. Gierowski, T. Jaśkiewicz-Obydzińska. Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych, Kraków.
• Lach B. (2014). Profilowanie kryminalistyczne. Wolters Kluwer, Warszawa.
• Lebiedowicz A. (2021). Profilowanie nieznanych sprawców zabójstw. Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, 2 (42), 81–107.
• Mańka E. (2011). Wybrane zagadnienia psychologii śledczej. Kwartalnik Prawno-Kryminalistyczny Szkoły Policji w Pile, 3–4 (8–9), 57–72.
• Niewińska M. (2014). Profilowanie nieznanych sprawców zabójstw na podstawie modus operandi. W: Innowacyjne metody wykrywania sprawców przestępstw. Materiały z konferencji. Red. M. Szostak, I. Dembowska. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław. dostęp: www.bibliotekacyfrowa.pl/content/58889/12_Magdalena_Nowinska.pdf (19.07.2023).
• Olszak-Häußler K. (2014). Czy profilowanie kryminalne ma podstawy naukowe, Wojskowy Przegląd Prawniczy, 3.
• Olszak-Häußler K. (2016). Rozumienie pojęcia „ślad” w ujęciu profilowania kryminalnego. Problemy Kryminalistyki, 291 (1), 7–11.
• Pinizzotto A.J. (1984). Forensic psychology: criminal personality profiling. Journal of Police Science and Administration, 12 (1), 32–40.
• Piotrowicz D. (2011). Wybrane problemy metodyki profilowania nieznanych sprawców przestępstw. W: Profilowanie kryminalne. Red. J. Konieczny, M. Szostak. Wolters Kluwer, Warszawa.
• Piwowarczyk M. (2010). Kontrowersje wokół seryjnych morderców na przykładzie Zdzisława Marchwickiego. Prometeusz, Wrocław.
• Szlachetka P. (2011). Profilowanie geograficzne. W: Profilowanie kryminalne. Red. J. Konieczny, M. Szostak. Wolters Kluwer, Warszawa.
• Turvey B. (1999). Criminal Profiling: An Introduction to Behavioral Evidence Analysis. Academic Press, San Diego.
• Waltoś S. (2008). Proces karny. Zarys systemu. Wolters Kluwer, Warszawa 2008.
• Witkin G. (1996). How the FBI Paints Portraits of the Nation’s Most Wanted. U.S. News & World Report.
• Woskett J., Coyle I.R., Lincoln R. (2007). The probity of profiling: Opinions of Australian lawyers on the utility of criminal profiling in court. Psychiatry, Psychology and Law, 14 (2), 306–314.
• Wroński Ł. (2016). Seryjni i wielokrotni mordercy. Profilowanie psychologiczne i psychogeograficzne. Centrum Psychologii Kryminalnej, Łomianki.

Identifiers

ISSN

1507-6563

EISSN

2391-8020