„The Snow Must Go On” – przestrzenie chłodu w Podróży zimowej Elfriede Jelinek

• Authors: Monika Szczepaniak

Title variants

EN

“The Snow Must Go On”: Spaces of Cold in Winter’s Journey by Elfriede Jelinek

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The present article focuses on analysis of literary constructions of space in one of the latest plays by Elfriede Jelinek Winter’s Journey against the background of the aesthetics of cold, which seems to be specific to the writings of the Nobel Prize laureate. The phenomenology of weather conditions as well as the category of space provide a framework for reflection on atmosphere, which is created by new media and technologies as well as on communication of love in the context of the contemporary emotional culture

PL

Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są konstrukcje przestrzeni w jednym znajnowszych dramatów Elfriede Jelinek Podróż zimowa na tle estetyki chłodu charakterystycznej dla twórczości noblistki. Fenomenologia zjawisk meteorologicznych oraz kulturowa kategoria przestrzeni stanową punkt wyjścia dla refleksji na temat technologiczno-medialnego kreowania atmosfery oraz komunikacji miłosnej w kontekście współczesnej kultury emocjonalnej.

Keywords

EN

drama; Elfriede Jelinek; space; cold

PL

dramat; Elfriede Jelinek; przestrzeń; chłód

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Humanistyczne
• Year: 2014
• Volume: 62
• Issue: 5: Neofilologia
• Pages: 261-278

Contributors

author

Monika Szczepaniak

References

• Annuß E.: Flache Figuren — Kollektive Körper, w: T. Eder, J. Vogel (red.), Lob der Oberfläche. Zum Werk von Elfriede Jelinek, München 2010, s. 49–69.
• Bachelard G.: Dom rodzinny, dom oniryczny, w: tenże, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tł. H.Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa 1975, s. 301–330.
• Bachelard G.: The poetics of space, transl. by E. Gilson, New York 1964.
• Bachelard G.: Woda i marzenia (Wybór), w: tenże, Wyobraźnia poetycka. Wybór pism, tł. H.Chudak, A. Tatarkiewicz, Warszawa 197, s. 111–178.
• Barthes R.: Fragmenty dyskursu miłosnego, tł. M. Bieńczyk, Warszawa 1999.
• Baudrillard J.: Symulacja i symulakry, tł. S. Królak, Warszawa 2005.
• Böhme G.: Das Wetter und die Gefühle. Für eine Phänomenologie des Wetters, w: K. Andermann, U. Eberlein (red.), Gefühle als Atmosphären. Neue Phänomenologie und philosophische Emotionstheorie, Berlin 2011, s. 153–166.
• Braun Ch. von: Der Preis des Geldes. Eine Kulturgeschichte, Berlin 2012.
• Burger R.: Der böse Blick der Elfriede Jelinek, w: Ch. Gürtler (red.), Gegen den schönen Schein. Texte zu Elfriede Jelinek, Frankfurt a. M. 1990, s. 17–29.
• Caduff C.: Vertrieben aus Zugehörigkeiten. Jelineks „Winterreise”, „Jelinek[Jahr]Buch” 2011, s.25–40.
• Castells M.: Społeczeństwo sieci, tł. K. Pawluś, M. Marody, J. Stawiński, S. Szymański, Warszawa 2007.
• Chiapello È.: Evolution und Kooption. Die „Künstlerkritik“ und der normative Wandel, w: Ch. Menke, J. Rebentisch (red.): Kreation und Depression. Freiheit im gegenwärtigen Kapitalismus, Bern 2010.
• Dortmann A.: Winter Facets. Traces and Tropes of the Cold, Oxford 2007.
• Foucault M.: Inne przestrzenie, tł. A. Rejniak-Majewska, „Teksty Drugie” 6 (2005), s. 117–125.
• Frank M.: Die unendliche Fahrt. Ein Motiv und sein Text, Frankfurt a. M. 1979.
• Frank M.: Kaltes Herz — Unendliche Fahrt — Neue Mythologie. Motiv-Untersuchungen zur Pathogenese der Moderne, Frankfurt a. M. 1999.
• Gürtler Ch.: Der böse Blick der Elfriede Jelinek. Dürfen Frauen so schreiben?, w: B. Mazohl-Wallnig, Ch. Gürtler (red.), Frauenbilder — Frauenrollen — Frauenforschung, Wien—Salzburg 1987, s. 50–62.
• Hayer B.: „Kein Licht mehr, das verlockt den Wandersmann“. Wilhelm Müller und Elfriede Jelinek auf den Pfaden ins Schattenreich, „Wirkendes Wort” 1 (2012), s. 95–105.
• Illouz E.: Gefühle in Zeiten des Kapitalismus, übers. M. Hartmann, Frankfurt a. M. 2007.
• Jelinek E.: Na uboczu. Mowa z okazji otrzymania Nagrody Nobla, tł. M. Szczepaniak, w: taż, Moja sztuka protestu. Eseje i przemówienia, red. A. Jezierska, M. Szczepaniak, Warszawa 2012, s. 82–97.
• Jelinek E.: O Franciszku Schubercie, tł. T. Ososiński, w: taż, Moja sztuka protestu, red. A. Jezierska, M. Szczepaniak, Warszawa 2012, s. 177–181.
• Jelinek E.: Podróż zimowa, w: taż, Babel. Podróż zimowa, tł. K. Bikont. Warszawa 2013, s. 119–209.
• Jelinek E.: Amatorki, tł. A. Majkiewicz, J. Ziemska, Warszawa 2005.
• Jelinek E.: Chcę płytkości, tł. K. Bikont, w: taż, Moja sztuka protestu. Eseje i przemówienia, red. A. Jezierska, M. Szczepaniak, Warszawa 2012, s. 107–111.
• Jelinek E.: Die Kinder der Toten, Reinbek bei Hamburg 1995.
• Jelinek E.: Pianistka, tł. R. Turczyn, Warszawa 2004.
• Jelinek E.: Pożądanie, tł. E. Kalinowska, Warszawa 2007.
• Jelinek E.: Sens nieważny. Ciało zbędne, tł. K. Bikont, w: taż, Moja sztuka protestu. Eseje i przemówienia, red. A. Jezierska, M. Szczepaniak, Warszawa 2012, s. 112–118.
• Kerckhove D. de: The Skin of Culture, Somerville Press 1995.
• Knecht M. R.: Mit der Sprache zum Schweigen hin. Elfriede Jelineks Annäherung an ihren Vater, „Jelinek[Jahr]Buch” 2011, s. 41–57.
• Kundera M.: Powolność, tł. M. Bieńczyk,Warszawa 1997.
• Lethen H.: Verhaltenslehren der Kälte. Lebensversuche zwischen den Kriegen, Frankfurt a. M. 1994.
• Löffler S.: Spezialistin für den Haß. Elfriede Jelinek, „Die Zeit” Nr 45 z 4.11.1983.
• Paz O.: Podwójny płomień. Miłość i erotyzm, tł. P. Fornelski, Kraków 1996.
• Röggla K.: wir schlafen nicht, Frankfurt a. M. 2004.
• Safranski R.: Der erkaltete Eros, w: M. Baßler, E. van der Knaap (red.), Die (k)alte Sachlichkeit. Herkunft und Wirkungen eines Konzepts, Würzburg 2004, s. 9–17.
• Sauter J.-H.: Interviews mit österreichischen Autoren, „Weimarer Beiträge” 6 (1981), s. 109–117.
• Sontag S.: Das Leiden anderer betrachten, übers. R. Kaiser, München 2003.
• Stephan I.: Kalte Weiblichkeit. Zu einem Topos in der Literatur des 19. Jahrhunderts, mit einem Ausblick auf Leni Riefenstahl im 20. Jahrhundert, „Colloquia Germanica” 43 (2013), nr (1/2), Themenheft: Cold fronts. Kältewahrnehmungen in der Literatur und Kultur vom 18. bis 20. Jahrhundert. Redakcja gościnna: I. Stephan, M. Szczepaniak, s. 49–61.
• Szczepaniak M.: Dramaturgia znikania, w: E. Jelinek, Babel. Podróż zimowa, tł. K. Bikont, Warszawa 2013, s. 5–14.
• Szczepaniak M.: Elfriede Jelinek und Kathrin Röggla „in Mediengewittern“, w: J. Drynda, M.Wimmer (red.), Neue Stimmen aus Österreich. 11 Einblicke in die Literatur der Jahrtausendwende, Frankfurt a. M. 2013, s. 25–35.
• Szczepaniak M.: Marsjasz w Falludży. Elfriede Jelinek o pornografii i moralności w stanie wyjątkowym, „Nowa Krytyka” 26/27 (2011), s. 221–237.
• Vedder U.: Kältelehren der „Winterreise”, „Colloquia Germanica” 43 (2013), H. 1/2, Sonderband: Cold fronts. Kältewahrnehmungen in Literatur und Kultur vom 18. Bis 20. Jahrhundert, s. 131–145.
• Vogel J.: „Keine Leere der Unterbrechung“ — „Die Kinder der Toten“ oder der Schrecken der Falte, „Modern Austrian Literature” 3/4 (2006), s. 15–26.
• Wilke S.: „Ich bin eine Frau mit einer männlichen Anmaßung“: Eine Analyse des „bösen Blicks“ in Elfriede Jelineks Die Klavierspielerin, „Modern Austrian Literature” 1 (1993), s. 115–144.