Imprezy folklorystyczne jako forma folkturystyki/etnoturystyki oraz forma organizacji i zarządzania dziedzictwem niematerialnym. Perspektywa folkorganizatorów i folkturystów

• Authors: Joanna Dziadowiec

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przybliżenie zjawiska, które mimo tego, iż posiada już dość długą tradycję/historię nie doczekało się (przynajmniej w Polsce) kompleksowych badań z perspektywy dziedzictwa i turystyki. Artykuł należy traktować jako wstęp do analizy turystyki folklorystycznej/folkturystyki i etnoturystyki posiadających szczególne miejsce w turystyce kulturowej. Jest to bowiem forma turystyki skoncentrowana przede wszystkim na dziedzictwie niematerialnym (a dokładniej na jego widowiskowych formach). Intencją autorki jest aby propozycje interpretacyjne zawarte w tekście stanowiły punkt wyjścia dla bardziej wnikliwej, interdyscyplinarnej dyskusji w kręgach tak teoretyków, jak i praktyków, akademików, jak i touroperatorów, zarówno tych zajmujących się z różnych perspektyw aspektami dziedzictwa niematerialnego i turystyki, jak i tych, którzy koncentrują się bezpośrednio na widowiskowym ruchu folklorystycznym rozumianym jako: działalność artystyczna (muzyka, taniec, śpiew, sztuka, rękodzieło, etnodizajn i inne formy ekspresji opierające się na szeroko pojętym folklorze), działalność marketingowa (rodzaj atrakcji promocyjnej – produktu regionalnego, etnicznego lub/i narodowego) ale także szerzej jako regionalizm i etnicyzm.

Keywords

PL

dziedzictwo niematerialne; turystyka folklorystyczna; ruch folklorystyczny; widowiska i imprezy folklorystyczne; zarządzanie humanistyczne

• Publisher: KulTour.pl - Organizator Turystyki Kulturowej i Edukacyjnej, Poznań, Polska
• Journal: Turystyka Kulturowa
• Year: 2016
• Issue: 3
• Pages: 91-115

Dates

online

2016-06-01

Contributors

author

Joanna Dziadowiec

• Instytut Kultury, Uniwersytet Jagielloński

References

• Adorno T. W., 1990, O tradycji, [w:] tegoż, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, przeł. K. Krzemień-Ojak, wybrał i opatrzył wstępem K. Sauerland, Warszawa
• Bausinger H., 1966, Zur Kritik der Folklorismuskritik, (in) K. Bausinger, Populs revisus. Beiträge zur Erforschung der Gegenwart, Tübingen, s. 61–75
• Bausinger H., 1971, Volkskunde, Darmstadt
• Buczkowska K., 2008, Turystyka kulturowa. Przewodnik metodyczny, Poznań
• Burszta J., 1974, Kultura ludowa – kultura narodowa. Szkice i rozprawy, Warszawa
• Burszta W. J., 1992, Wymiary antropologicznego poznania, Poznań
• Cooley T. J., 2001, Repulsion to Ritual: Interpreting Folk Festivals in the Polish Tatras, „Ethnologies”, 23/1, s. 233-253
• Ćwikła M., 2012, Turystyka eventowa a nowe trendy w kształtowaniu programów artystycznych festiwali i instytucji teatralnych, „Turystyka Kulturowa”, Nr 10, s. 5-17
• Domańska E., 2008, Humanistyka nie-antropocentryczna a studia nad rzeczami, Kultura Współczesna, Nr 3, s. 9-21
• Deleuze G., Guattari F., 1988, Kłącze, przeł. Bogdan Banasik, „Colloquia Communia”, Nr 1-3
• Derrida J., 1992, Struktura, znak i gra w dyskursie nauk humanistycznych, [w:] H. Markiewicz (red.), Współczesna teoria badań literackich za granicą. Antologia, t. IV, cz. 2: Literatura jako produkcja i ideologia. Poststrukturalizm. Badania intertekstualne. Problemy syntezy historycznoliterackiej, Kraków
• Dorson R. M., 1976, Folklore and Fakelore: Essays toward a Discipline of Folk Studies, Cambridge
• Dundes A., 1965, The Study of Folklore, New Jersey
• Dundes A., 1989, Folklore Matters, Knoxville
• Dzięglewski M., Juza M., 2013, Cyfrowe praktyki i strategie upowszechniania i odbioru dziedzictwa kulturowego. Raport metodologiczny, Kraków, s. 4-24
• Goffman E., 1981 i wydania następne, Człowiek w teatrze życia codziennego, oprac. i słowem wstępnym poprzedził J. Szacki, przeł. H. Datner-Śpiewak, P. Śpiewak, Warszawa
• Goodenough W. H., Folklife Study and Social Change, (in) American Folklife, D. Yoder (ed.), Austin 1976, s. 19-26
• Greenwood D. J., 1989, Culture by the Pound: An Anthropological Perspective on Tourism as Cultural Commoditization, (in) V. L. Smith (ed.), Hosts and Guests. The Anthropology of Tourism, Philadelphia: University of Pennsylvania Press, s. 171-185
• Hall E. T., 2001, Poza kulturą, Wyd. PWN, Warszawa
• Jarnecki M., 2012, Wytyczanie granic między turystyką kulturową a innymi formami turystyki, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, „Turystyka kulturowa”, Nr 5, s. 89-92
• Jessa M., Wyszowska I., 2011, Specyfika i znaczenie folkloru łowickiego w turystyce regionalnej, „Turystyka kulturowa” Nr 10, s. 13-45
• Jędrysiak T., 2008, Turystyka kulturowa, Warszawa
• Kowalczyk A., 2008, Współczesna turystyka kulturowa, [w:] Turystyka kulturowa. Spojrzenie geograficzne, „Geografia Turyzmu”, tom 1, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii I Studiów Regionalnych, Warszawa, s. 36-49
• Kowalczyk A., 2011, Czy poprawne jest zastępowanie szeroko rozumianych pojęć "krajoznawstwo" I "turystyka" wąsko brzmiącymi terminami w rodzaju "turystyka kulturowa", "turystyka wypoczynkowa" itd.?, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, „Turystyka Kulturowa”, Nr 10, s. 60-64
• Łuniewska L., Santa Claus przynosi dynie, fragment wywiadu z Waldemarem Kuligowskim, „Newsweek” 1 (2008), s. 93
• MacCannell D., 2005, Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, Warszawa
• Madej T., 2005, Imprezy folklorystyczne jako produkt turystyczny. Doniesienia z badań terenowych na Kurpiach, „Turystyka i Rekreacja”, t. I, s. 265-268
• Maffesoli M., 2008, Czas plemion. Schyłek indywidualizmu w społeczeństwach ponowoczesnych, Warszawa
• Mikos von Rohrscheidt A., 2008, Turystyka kulturowa. Fenomen. Potencjał. Perspektywy. Podręcznik akademicki, GWSHM Milenium, Gniezno
• Mokras-Grabowska J., 2009a, Możliwości rozwoju turystyki kulturowej obszarów wiejskich w Polsce, „Turystyka kulturowa”, Nr 1, s. 14-31
• Mokras-Grabowska J., 2009b, Wykorzystanie kultury ludowej w turystyce – nieuchronna komercjalizacja czy „ostatnia deska ratunku”?,[w:] Andrzej Stasiak (red.), Kultura i turystyka: razem, ale jak?, Łódź, s. 139-162
• Mokras-Grabowska J., 2013, Zasoby kultury ludowej jako komponent przestrzeni turystycznej, „Turyzm”, 23/2, s. 47-53
• Mokras-Grabowska J., 2014, Komercjalizacja kultury ludowej pod wpływem turystyki. Wybrane przykłady w Polsce, „Warsztaty z Geografii Turyzmu”, s. 207-223
• Nahodil O., 1991, Tradycja jako definiens kultury, „Lud” t. 74, , s. 5-21
• Newall V. J., 1987, The Adaptation of Folklore and Tradition (Folklorismus), „Folklore” 2, s. 131-151
• Nieroba E., Czerner A., Szczepański M. S., 2009, Między nostalgią a nadzieją. Dziedzictwo kulturowe jako dyskursywny obszar rzeczywistości społecznej, [w:] E. Nieroba, A. Czerner, M. S. Szczepański (red.), Między nostalgią a nadzieją. Dziedzictwo kulturowe w ujęciu interdyscyplinarnym, Opole, s. 17-36
• Ossowski S., 1966, Więź społeczna i dziedzictwo krwi, [w:] Tenże, Dzieła, t. II, Warszawa
• Pomian K., 2010, Narodziny i przemiany dziedzictwa europejskiego, [w:] N. Dołowy­Rybińska, A. Gronowska, A. Karpowicz, I. Piotrowski, P. Rodak (red.), Sploty kultury, Warszawa, s. 38
• Ratkowska P., 2010, O festiwalu w kontekście turystyki kulturowej, czyli turystyka eventowa raz jeszcze, „Turystyka Kulturowa” Nr 6, s. 26-46
• Ratkowska P., 2011, Jak daleko możemy się posunąć w wyszczególnianiu poszczególnych form czy typów turystyki kulturowej?, Gnieźnieńskie Forum Ekspertów Turystyki Kulturowej, „Turystyka kulturowa”, Nr 3, s. 43-47
• Schechner R., 2006, Performatyka. Wstęp, przeł. T. Kubikowski, red. przekł. M. Rochowski, Wrocław
• Sumner W.G., 1906, Folkways: A Study of the Sociological Importance of Usages, Manners, Customs, Mores and Morals, Boston
• Wieczorkiewicz A. 2008, Apetyt turysty. O doświadczaniu świata w podróży, Universitas, Kraków
• Bloch N., Etniczna turystyka – czyli witamy w teatrze „Kultura”, „Post-turysta”, http://post- turysta.pl/artykul/Etniczna-turystyka-czyli-witamy [12.04.2016]
• Fatyga B., Homo ludens rusticalis. Krótka refleksja o współczesnych festiwalach i spotkaniach twórców ludowych z postacią turysty w tle, http://www.antropologia.isns.uw.edu.pl/?page_id=145 [20.04.2016]
• Handoo J., Folklore. An Introduction, http://www.ciil-ebooks.net/html/folkintro/ch1.htm [28.01.2016]
• http://www.unesco.org/culture/ich/en/state/croatia-HR[01.05.2016]
• http://www.unesco.org/culture/ich/en/state/poland-PL [01.05.2016]
• Konwencja UNESCO w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego, www.unesco.pl/fileadmin/user_upload/pdf/Konwencja_o_ochronie_dz._niemater_2003.pdf [10.04.2016]
• Krajowa Lista Dziedzictwa Niematerialnego, http://niematerialne.nid.pl/Dziedzictwo_niematerialne/Krajowa_inwentaryzacja/Krajowa_lista _NDK [22.04.2016]
• Światowa Lista Dziedzictwa Niematerialnego UNESCO, http://www.unesco.org/culture/ich/en/lists [22.04.2016]
• The „Oskar” Folklore Award & World's Folklore Stars, http://www.igfunion.eu/news.php?id=14 [15.04.2016]
• The CIOFF Festivals Commission, Guidelines for Folklore Groups, CIOFF International Center – Dissemination and Documentation, Montreal 2005, s. 15–16, http://www.cioff.org/doc.cfm/en/9/Guidelines_for_Groups.pdf [21.04.2016]
• The CIOFF Festivals Commission, Guidelines for International Festivals, CIOFF International Center – Dissemination and Documentation, Montreal 2005, s. 4-5,17, http://www.cioff.org/doc.cfm/en/8/Guidelines_for_Festivals.pdf [21.04.2016]
• The Culture of Peace, broszura Culture of Peace Co-ordination of the Bureau of Strategic Planning UNESCO, Paris 2002, http://www3.unesco.org/iycp/fr/fr_sum_cp.htm [10.03.2016]
• World Ranking List for Folklore – WRLF, http://waff.org/ranklist [15.04.2016]