Struktura szkolnictwa w imperium rosyjskim na początku XIX wieku. Zarys problemu

• Authors: Szmyt Andrzej

Title variants

EN

The structure of education in the Russian Empire at the beginning of the 19th century – outline of the issue

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

Having ascended the throne, Tsar Alexander established for the first time the Ministry of Education in 1802. Then the legal framework for the modern education in the Russian Empire was devised by a document called The Provisional Regulations of Public Enlightenment of the Russian Empire enacted 24th of January 1803, whereby six educational (school) districts were erected. The universities rode herd on schools. Next rescripts determined a.o. relations between schools and their policy. The system lasted until the fourth decade of the 19th century when Tsar started to restrict the autonomy of universities as well as unify their structure and educational system.

Keywords

EN

19th century; The Russian Empire; Alexander I; education; school districts; curators; universities; dependency system

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego
• Journal: Przegląd Wschodnioeuropejski
• Year: 2021
• Volume: 1
• Pages: 21-33

Dates

published

2021-06-30

Contributors

author

Szmyt Andrzej

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• АЛЕШИНЦЕВ, И. A. (1912), История гимназического образования в России (XVIII и XIX вв.). Санкт-Петербург. Google Scholar
• AMBROS, M. (1939), Zarys statystyczny szkół wydziału wileńskiego. W: Ateneum Wileńskie. 14/1, 145-231. Google Scholar
• ANDRUSIEWICZ, A. (2015), Aleksander I. Wielki gracz car Rosji – król Polski. Kraków. Google Scholar
• BALIŃSKI, M. (1862), Dawna Akademia Wileńska. St. Petersburg. Google Scholar
• BARTNICKA, K. (1977), Sprawa przedruku Ustaw Komisji Edukacji Narodowej w Wileńskim Okręgu Szkolnym w początku XIX w. W: Rozprawy z Dziejów Oświaty, 20, 91-105. Google Scholar
• BARTNICKA, K. (red.) (2015), Ustawy Komissyi Edukacji Narodowej dla Stanu Akademickjiego i na szkoły w krajach Rzeczypospolitej przepisane Roku1783. Wydane z oryginału ze zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Pierwsze pełne wydanie z tabelami i wzorami od 1783 roku. Warszawa. Google Scholar
• BAZYLOW, L. (1973), Społeczeństwo rosyjskie w pierwszej połowie XIX w. Wrocław etc. Google Scholar
• BAZYLOW, L. (1986), Historia nowożytnej kultury rosyjskiej. Warszawa. Google Scholar
• BEAUVOIS, D. (1972), Inteligencja bez wyjścia: wiedza a przywileje społeczne w Wileńskim Okręgu Szkolnym (1803-1831). W: Czepulis-Rastenis, R. (red.), Inteligencja polska pod zaborami, Warszawa, 12-64. Google Scholar
• BEAUVOIS, D. (2010), Wilno – polska stolica kulturalna zaboru rosyjskiego 1803–1832. Wrocław. Google Scholar
• BIELIŃSKI, J. (1899), Uniwersytet Wileński (1579-1831), 1. Kraków. Google Scholar
• BUCZEK, K. (2007), Hugo Kołłątaj i edukacja. Warszawa. Google Scholar
• BUWil. (bd.), Vilniaus universiteto biblioteka [Biblioteka Uniwersytecka w Wilnie], 2 – Vilniaus senas universite-to archyvas [Archiwum Uniwersytetu Wileńskiego], KC 645. Google Scholar
• FIODOROW, W. (1993), Aleksander I. W: Iskenderow I. (red.), Dynastia Romanowów. Warszawa. Google Scholar
• KORNILOV, I. [Корнилов, И.] (1897) (1897), Сборник материалов для истории просвещения в России, 2, Санкт Петербург. Google Scholar
• KUKUŁA, A. J. (2009), Hieronim hrabia Stroynowski. Prawnik – ekonomista – fizjokrata. Lublin. Google Scholar
• LPAH (1803-1832), Lietuvos valstybės istorijos archyvas, Vilnius [Litewskie Państwowe Archiwum Historyczne w Wilnie], 721 – Vilniaus universitetas [Uniwersytet Wileński], 1, 9, 13-18v. Google Scholar
• LUBCZYŃSKI, J. (red.) (1930), Ustawy Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły Rze-czypospolitej przepisane. Lwów. Google Scholar
• MIZIA, T. (1972), O Komisji Edukacji Narodowej. Warszawa. Google Scholar
• ROZHDESTVENSKIY, S. V. [Рождественский, С. В.] (сост.) (1902), Исторический обзор деятельности Мини-стерства народного просвещения 1802-1902. Санкт-Петербург. Google Scholar
• SBORNIK (1866), Сборник распоряжений по Министерству Hародного Просвещения (1866), l: 1802-1834. Санкт-Петербург. Google Scholar
• SBORNIK (1897), Сборник материалов для истории просвещения в России извлеченных из Архива Мини-стерства народного просвещения (1897), 2: Учебные заведения в западных губерниях 1802-1804. Санкт-Петербург. Google Scholar
• SBORNIK (1901), Сборник материалов для истории просвещения в России извлеченных из Архива Мини-стерства Hародного Просвещения (1901), 4: Виленский учебный округ 1803-1831. Санкт-Петербург. Google Scholar
• SCHILLER, J. (2008), Universitas Rossica. Koncepcja rosyjskiego uniwersytetu 1863-1917. Warszawa. Google Scholar
• SZMYT, A. (2009), Gimnazjum i Liceum Wołyńskie w Krzemieńcu w systemie szkolnictwa Wileńskiego Okręgu Naukowego w latach 1803-1833. Olsztyn. Google Scholar
• SZMYT, A. (2019), Fenomen czy przypadek miejsca? Publiczne szkoły średnie w Krzemieńcu w latach 1773-1939. Olsztyn. Google Scholar
• TRUCHIM, S. (1960), Współpraca polsko-rosyjska nad organizacją szkolnictwa rosyjskiego w początkach XIX wieku. Łódź. Google Scholar
• UKAZ (1803), Ukaz Aleksandra I, Imperatora do Rządzącego Senatu względem urządzenia nauk i szkół, w państwie rosyjskim [z 24.01.1803 r.]. W: Nowy Pamiętnik Warszawski, 10, 175.185. Google Scholar
• USTAWY (1803), Ustawy czyli ogólne postanowienia Imperatorskiego Uniwersytetu Wileńskiego i Szkół jego wydziału [z 18.05.1803 r.]. W: Nowy Pamiętnik Warszawski, 11, 36-63. Google Scholar
• USTAWY (1807), Ustawy dla Szkół Parafialnych w Guberniach Wołyńskiey, Kijowskiey i Podolskiey. [b.m.w.] (1807), 1-18. Google Scholar

Identifiers

ISSN

2081-1128