Obraz Indian w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza w kontekście publicystyki „Wędrowca”. Cz. II. Sposoby prezentacji społeczności indiańskiej

• Authors: Pietrzak Magdalena

Title variants

EN

The picture of the Indians in Letters from America by Henryk Sienkiewicz in the context of the profile of ‘Wędrowiec’ [‘Wanderer’]. Part 2: The ways to present the Indians community

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest przedstawienie obrazu rdzennych mieszkańców Ameryki Północnej, nakreślonego przez Henryka Sienkiewicza w Listach z podróży do Ameryki. Obraz ten był konfrontowany z obrazem Indian przedstawionym w artykułach „Wędrowca”. Analizy dowiodły, że Sienkiewicz szczególnie chętnie opisywał przedstawicieli społeczności indiańskiej z perspektywy ich wyglądu zewnętrznego, uwarunkowań kulturowych oraz cech psychicznych. W mniejszym stopniu interesował go aspekt społeczny, ekonomiczny i religijny. Punkt widzenia Europejczyka jest dominującym w opisie i ocenie Indian zarówno w Listach z podróży, jak i artykułach „Wędrowca”. Przy czym Sienkiewicz starał się stworzyć w miarę zobiektywizowany obraz społeczności indiańskiej. Indianie ukazani byli jako ci, którym zabiera się wolność, a ich głównym wrogiem jest postęp cywilizacyjny. Z kolei w publicystyce „Wędrowca” dominuje obraz Indian jako wrogów cywilizacji, stanowiących zagrożenie dla białych osadników.

EN

The purpose of the article is to present the picture of the indigenous inhabitants of North America painted by Henryk Sienkiewicz in his Letters from a Journey to America. That picture of the Indians was confronted with the one presented in the articles published in ‘Wędrowiec’ [a Polish weekly]. According to the analyses that have been conducted Sienkiewicz quite often described the representatives of the Indians community from the perspective of their external appearance, cultural conditions and psychological features. He was much less interested in the religious and socio-economic aspect. The point of view of the European is dominant in his description and evaluation of Indians both in the Letters from a Journey and in the articles published in ‘Wędrowiec’. On the other hand, Sienkiewicz did his best to create a relatively objective picture of the Indians community. The Indians were portrayed as the ones who had been taken freedom away from, and their main enemy was the civilisational progress. In turn, in ‘Wędrowiec’ the Indians were depicted as enemies of the civilisation and a threat to the settlers.

Keywords

PL

Henryk Sienkiewicz; reportaż; Indianie

EN

Henryk Sienkiewicz; reportage; Indians

• Publisher: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Journal: Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
• Year: 2018
• Volume: 17
• Pages: 243-259

Contributors

author

Pietrzak Magdalena

• Uniwersytet Łódzki, Wydział Filologiczny, Łódź

References

• Źródła
• Sienkiewicz, Henryk. Listy z podróży do Ameryki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986.
• Sienkiewicz. Henryk. Listy. T. III. Część pierwsza. Listy opracowała, wstępem i przypisami opatrzyła Maria Bokszczanin. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy Instytut Książki, 2007.
• Opracowania
• Bartmiński, Jerzy. „Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata”. W: Językowy obraz świata, red. Jerzy Bartmiński. Lublin: Wydawnictwo UMCS, 1999, 103–120.
• Giełżyński, Witold. Prasa warszawska 1661–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1962.
• Kmiecik, Zenon. Prasa warszawska w okresie pozytywizmu (1864–1885). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971.
• Kowalska, Danuta, Pietrzak, Magdalena. „Przedstawiciele obcych narodowości w oczach Sienkiewicza podróżnika”. „Zielonogórskie Seminaria Językoznawcze”, Wokół dziejów używania polszczyzny – wspólnoty, potrzeby, zachowania komunikacyjne, Zielona Góra, 2017, s. 171–193.
• Najder, Zdzisław. „O «Listach z podróży» do Ameryki Henryka Sienkiewicza”. Pamiętnik Literacki 46/1 (1955), 54–122.
• Niewiara, Aleksandra. Wyobrażenia o narodach w pamiętnikach i dziennikach z XVI–XIX wieku. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2000.
• Pietrzak, Magdalena. „Obraz Indian w Listach z podróży do Ameryki Henryka Sienkiewicza w kontekście publicystyki «Wędrowca». Cz. I. Sposoby nazywania przedstawicieli społeczności indiańskiej” – w druku.
• Rółkowska, Maria. „Między mitem dobrego a złego dzikusa: rdzenni mieszkańcy Ameryki Północnej w XIX-wiecznych relacjach z podróży pisarzy polskich”. Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 5 (2009): 187–197.
• Sandler, Samuel. „Indiańska przygoda Henryka Sienkiewicza: tropy «Sachema»”. Pamiętnik Literacki 57/3 (1966), 39–88.
• Stocka, Anna. „Mit amerykańskiego zachodu na łamach czasopisma «Wędrowiec»” (1863–1906)”. Białostockie Teki Historyczne 13 (2015): 169–189.
• Stocka, Anna. „Zdobywanie «Dzikiego Zachodu» po wojnie secesyjnej w świetle «Wędrowca»”. Białostockie Teki Historyczne 5 (2007): 103–126.

Identifiers

DOI

10.18276/sj.2018.17-15