"Solidarność" i opozycja demokratyczna w PRL w latach 1982-1988 a problem realizmu politycznego

• Authors: Olaszek Jan

Title variants

EN

"Solidarity" and the democratic opposition in the Polish People's Republic in 1982-1988 and the problem of political realism

• Languages of publication: PL

Abstracts

EN

How a realist oppositionist could keep being during the martial law? He could not accept the actions of the authorities, because it would mean giving up their ideological identity. The political realism of oppositionist must lead to demands of cancellation of martial law and stop the repression. “Solidarity” during the martial law sustained idealistic goals: program of “Autonomous Republic” and in the future democratic and independent state. Realism method consisted of choosing forms of action that can be used with success. It can be said that a realistic attitude was Lech Walesa in internment, which relied on government inducements to support the martial law, and while there he didn’t give radical slogans and tried to make a realistic political action. Similarly, you can define the actions of leaders of underground “Solidarity”. They are generally approached from a distance to the ideas of a general strike, considering it is not unrealistic, but rather a legitimate considering the concept of the underground society and the long march. In terms of the discussion on political realism, you can also look at the main debate within the “Solidarity” in the second half of the 80th: for making public action and the pursuit of compromise. In conclusion we can say that all the time since martial law opposition was balanced between idealism and realism.

Keywords

EN

the opposition in the Polish People’s Republic; the underground “Solidarity”; political realism

• Publisher: Księgarnia Akademicka
• Journal: Politeja : Pismo Wydziału Studiów Miedzynarodowych i Politycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego
• Year: 2013
• Issue: 3(25)
• Pages: 159-168

Contributors

author

Olaszek Jan

• Instytut Pamięci Narodowej w Warszawie
• Polska Akademia Nauk w Warszawie

References

• Archiwum Akt Nowych, Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, sygn. 2014, Dyrektywa nr 4, 14 I 1982 r.
• Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, sygn. 0608/351, t. 1‑3. Dokumenty władz NSZZ „Solidarność” 1981‑1989, wstęp, wybór i oprac. J. Olaszek, Warszawa 2010, Seria Dokumenty, t. 47.
• Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988‑1990, Kraków 2004, Arkana Historii.
• Dudek A., Solidarność w poszukiwaniu metody walki, [w:] A. Dudek, Ślady PeeReLu. Ludzie, mechanizmy, wydarzenia, Kraków 2000, Arkana Historii.
• Friszke A., Formowanie podziemia w 1982 r. Dylematy organizacyjne i programowe, [w:] Wokół „mniejszego zła”. Stan wojenny w Polsce. Materiały pokonferencyjne, red. P. Piotrowski, Wrocław 2010.
• Friszke A., Porozumienie – mimo wszystko. Prymasowska Rada Społeczna w stanie wojennym, „Więź” 2004, nr 11.
• Friszke A., Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” (1982‑1987), [w:] Solidarność podziemna 1981‑1989, red. A. Friszke, Warszawa 2006.
• Garlicki A., Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole, Warszawa 2003.
• Głębocki H., Dzieje „Solidarności” w podziemiu, [w:] Droga do Niepodległości. Solidarność 1980‑2005, red. M. Łątkowska, Warszawa 2005.
• Głowacki A., Drogą tworzenia, nie destrukcji, „Żołnierz Wolności” 1982, 2 V.
• Kozłowski T., Droga do rejestracji, „Biuletyn IPN” 2010, nr 9‑10.
• Kozłowski T., Olaszek J., Niezależny ruch chłopski, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
• Król M., Nieco z boku. Autobiografia niepolityczna, Warszawa 2008.
• Kryptonim 333. Internowanie Lecha Wałęsy w raportach funkcjonariuszy Biura Ochrony Rządu, wstęp i oprac. T. Kozłowski, G. Majchrzak, Chorzów 2012.
• Kurpierz T., Neja J., NSZZ „Solidarność” Region Śląsko‑Dąbrowski, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 6: Polska południowa, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.
• Majchrzak G., Niebezpieczny dokument. Posłanie do ludzi pracy Europy Wschodniej, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2011, nr 2.
• Matyja R., Realizm polityczny lat osiemdziesiątych, [w:] Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kłoczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
• Olaszek J., „Nieliczni ekstremiści”. Podziemna „Solidarność” w propagandzie stanu wojennego, Gdańsk 2010, Biblioteka.
• Olaszek J., Program podziemnej Solidarności, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2013, nr 5.
• Olaszek J., „Solidarność” Rolników indywidualnych 1981‑1989, [w:] A. W. Kaczorowski, T. Kozłowski, J. Olaszek, „Solidarność” Rolników 1980‑1989, red. A. W. Kaczorowski, Warszawa 2010.
• Osiński K., Rybarczyk P., Kryzys bydgoski 1981. Przyczyny, przebieg, konsekwencje, t. 1: Monografia, Bydgoszcz–Gdańsk–Warszawa 2013.
• Paczkowski A., Wojna polsko‑jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981 – 22 VII 1983, Warszawa 2006.
• Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009.
• Staniszkis J., Samoograniczająca się rewolucja, red. J. T. Gross, przeł. M. Szopski, Gdańsk 2010, Historia Solidarności.
• Stocznia Gdańska ‘80 – robotnicy i doradcy, „Wolność i Solidarność. Studia z dziejów opozycji wobec komunizmu i dyktatury” 2010, nr 1.
• Terlecki R., Realizm i idealizm w czasach pierwszej „Solidarności”, [w:] Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, Polskie Tradycje Intelektualne, 5.
• Tezy Prymasowskiej Rady Społecznej (5 IV 1982), [w:] Kościół w PRL. Kościół katolicki a państwo w świetle dokumentów 1945‑1989, t. 3: Lata 1975‑89, oprac. P. Raina, Pelplin 1996.
• Toeplitz K. T., Diagnozy i prognozy, „Polityka” 1983, 22 I. Większość Polaków pragnie ładu siły i porządku. Skrót wywiadu wicepremiera Mieczysława F. Rakowskiego dla „Życia Warszawy”, „Trybuna Ludu” 1982, 21‑22 VII.
• Zwiernik P., NSZZ „Solidarność” Region Wielkopolska, [w:] NSZZ „Solidarność” 1980‑1989, t. 4, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Identifiers

DOI

10.12797/Politeja.10.2013.25.09