Zielona gospodarka w Polsce – stan obecny i perspektywy

• Authors: Paulina Szyja

Title variants

EN

Green Economy in Poland – Current State and Perspectives

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł podejmuje zagadnienie zielonej gospodarki. Pojęcie to jest rozpowszechnione w za-chodnich krajach Unii Europejskiej i podejmuje się konkretne działania na rzecz wdrażania zmian strukturalnych ukierunkowanych na nowy wymiar gospodarowania. Na gruncie polskim sytuacja wygląda zgoła odmiennie, mimo iż kwestia ta została zawarta m.in. w strategii Europa 2020, a jako członek UE jesteśmy zobligowani do kształtowania rozwoju gospodarczego zgodnie z działa-niami przyjętymi na szczeblu integracyjnym. W wielu dokumentach o charakterze planistycznym podkreśla się kwestie związane z działaniami ukierunkowanymi na tworzenie elementów zielonej gospodarki: zielone produkty i usługi, zielone inwestycje, zielone sektory gospodarki, zielone zamówienia publiczne, zielone miejsca pracy. Jednocześnie jednak nie wskazuje się na green economy jako cel rozwojowy. W tekście zarysowano stan wiedzy na temat zielonej gospodarki i jej powiązanie z koncepcją trwałego i zrównoważonego rozwoju. Obok rozważań teoretycznych podjęte zostały także kwestie praktyki gospodarczej, z uwzględnieniem elementów zielonej gospodarki w polityce gospodarczej kraju, a także praktyce działania biznesu. Szczególnie działania, w omówionym zakresie, podejmu-ją przedsiębiorstwa indywidualnie, jak i poprzez formy kooperacji. Państwo wspiera eksport zielonych technologii, zachęca do wykorzystywania unijnych środków na cele inwestycji proekologicznych. Jednocześnie jednak nie wprowadza instrumentów prawnych i fiskalnych ułatwiających oraz zachęcających do zielonych przedsięwzięć, zarówno przedsiębiorstwa, jak i konsumentów. Prezentowane są również pewne prognozy, co do powodzenia przekształceń strukturalnych związanych z zieloną gospodarką w najbliższej przyszłości.

EN

Subject of article is tackling the issue of the green economy. This concept is widespread in western EU countries and take concrete actions for the implementation of structural changes aimed at a new dimension of management. On the basis of Polish, situation is quite different, even though this issue has been concluded, inter alia, the Europe 2020 strategy, and as a member of the EU our country is obliged to shape economic development in line with the actions agreed at the level of integration. Many plan-ning policy documents emphasize the issues with actions aimed at creating elements of a green econo-my: green products and services, green investments, green sectors of the economy, green procurement, green space works. At the same time, however, they not show up on the green economy as a target for development. Important role in this regard should be assigned to the companies individually and through forms of cooperation. The state supports export of green technology, encourages the use of EU funds for environmental investments. At the same time, however, does not provide legal and fiscal instruments to facilitate and encourage green projects, both businesses and consumers. The text outlines the state of knowledge on the green economy and its relationship with the concept of sustainable development. In addition to theoretical considerations, it has been taken as issues of economic practice, including elements of a green economy in the economic policy of the country, as well as the practice of business activities. There are also presented some predictions as to the success of structural transformations related to the green economy in the near future.

Keywords

PL

zielona gospodarka; zmiany strukturalne; trwały i zrównoważony rozwój

EN

green economy; structural changes; sustainable development

• Publisher: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Journal: Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy
• Year: 2015
• Issue: 41
• Pages: 432-447

Contributors

author

Paulina Szyja

• Katedra Ekonomii i Polityki Gospodarczej Instytut Politologii Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie

References

• Burchard-Dziubińska M., 2013, Zielona gospodarka jako nowy obszar zainteresowania ekonomii, referat na IX Kongres Ekonomistów Polskich.
• Deklaracja z Rio de Janeiro w sprawie środowiska i rozwoju. Preambuła. Konferencja Narodów Zjednoczonych „Środowisko i rozwój”, www.mipe.oswiata.org.pl/rozwoj/ doc/deklaracja_z_rio.pdf (dostęp: 22.06.2014 r.).
• Declaration on Green Growth, Adopted at the Meeting of the Council at Ministerial Level on 25 June 2009 [C/MIN(2009)5/ADD1/FINAL], www.oecd.org/env/440 77822.pdf (dostęp: 23.06.2014 r.).
• Elliot L., Hines C., Juniper T., Leggett J., Lucas C., Murphy R., Pettifor A., Secrett C., Simms C., A Green New Deal. Joined-up policies to solve the triple crunch of the
• credit crisis, climate change and high oil prices, http://b.3cdn.net/nefoundation/ 8f737ea195fe56db2f_xbm6ihwb1.pdf (dostęp: 23.06.2014 r.).
• Energy Policy for Europe. Presidency Conclusions. Brussels European Council, 8/9 March 2007, www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/ec/93 135.pdf (dostęp: 24.06.2014 r.).
• Europejski plan naprawy gospodarczej, Komunikat Komisji do Rady Europejskiej z dn. 26.11.2008, COM (2008) 800, www.mg.gov.pl/NR/rdenlyres/44675D54-78A64 F6B -A8FE-C7D7ACC99674/49869/Europejskiplannaprawy gospodarczej.pdf (dostęp: 23.06.2014 r.).
• Jeżowski P., 2007, Kategoria rozwoju zrównoważonego w naukach ekonomicznych [w:] Ekonomiczne problemy ochrony środowiska i rozwoju zrównoważonego w XXI wie-ku, red. P. Jeżowski, SGH, Warszawa. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju 2030, Uchwała nr 239 Rady mini-strów z dnia 13 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Koncepcji Przestrzennego Zago-spodarowania Kraju 2030, Monitor Polski, Warszawa 27 kwietnia 2012 r., poz. 239.
• Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 2010, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• Krajowy Plan Działań w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych na lata 2010-2012, UZP, Warszawa 2010, www.zielonezamowienia.gov.pl/pliki/Krajowy_Plan_ Dzialan_w_zakresie_zrownowazonych_ zamowien_publicznych_2010-2012.pdf. (do-stęp: 26.06.2014 r.). Krajowy Plan Działań w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych 2013–2016, 2013, Urząd Zamówień Publicznych, Warszawa. Kryk B., 2014, Czas na zielone kołnierzyki, „Ekonomia i Środowisko” nr 50.
• „Mapa drogowa” wdrażania planu działań na rzecz technologii środowiskowych, 2006, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Ochrona środowiska 2013 r., 2013, Główny Urząd Statystyczny.
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie instrumentów rynkowych na rzecz niskoemisyjnej, efektywnie wykorzystującej zasoby gospodarki w UE, Dz. Urz. UE, 2014/C 226/01.
• Pearce D., Markandya A., Barbier E.B., 1989, Blueprint for a Green Economy, Earthscan, Londyn.
• Plan stabilności i rozwoju, 2008, www.textiles.pl/g2/2009_03/539_fileot.pdf. Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016., 2008, Ministerstwo Środowiska, Warszawa. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009. Pollin R., 2012, Economic Prospects. Getting Real on Jobs and the Environment: Pipe-lines, Fracking, or Clean Energy?, “New Labour Forum”, No. 21, 2012
• Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, 2013, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. Warszawa.
• Program wykonawczy do Krajowego Planu Działań na rzecz Technologii Środowisko-wych na lata 2007–2009 z uwzględnieniem perspektywy 2010-2012, 2007, Minister-stwo Środowiska, Warszawa, www.mos.gov.pl/g2/big/2009_06/41bc0291315b598 3e41eb935982f6df6.pdf (dostęp: 24.06.2014 r.).
• Public procurement for a better environment. Communication from Commission to The European Parliament, The Council, The European Economic and Social Committee and The Committee of the Regions, Brussels, 16.7.2008, COM (2008)400 final.
• Rifkin J., 2011, The third industrial resolution. How lateral power is transforming ener-gy, the economy, and the world. Palgrave Macmillan, New York.
• Rifkin J., The industrial revolution, povered by oil and other fossil fuels is spiraling into a dangerous endgame, www.thethirdindustrialrevolution.com/ (dostęp: 22.06.2014 r.).
• Rogall H., 2010, Ekonomia zrównoważonego rozwoju. Teoria i praktyka, Zysk i s-ka, Warszawa.
• Rynek polskich technologii środowiskowych. Raport na zlecenie Ministerstwa Środowi-ska, 2010, www.pi.gov.pl/PARPFiles/file/Raport_tech_srod_final_word.pdf (do-stęp: 26.06.2014 r.).
• Rynek pracy w sferze ochrony środowiska w Polsce, 2008, Raport opracowany na podstawie umowy nr II/179/P/75001/08/DRG na zlecenie Ministerstwa Gospodarki, Warszawa.
• Ryszawska B., 2013, Zielona gospodarka – teoretyczne podstawy koncepcji i pomiar jej wdrażania w Unii Europejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław.
• Stodulski W. (red.), 2001, Ekologiczna reforma podatkowa. System podatkowy jako instrument zrównoważonego rozwoju w Polsce w pierwszej dekadzie XXI wieku. Raport 2/2001, Instytut na rzecz Ekorozwoju, Warszawa 2001, www.ine-isd.org.pl/ theme/UploadFiles/File/publikacje/raporty/rap_ine_2001_2 _ekolrefpodatk.pdf
• Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 r., 2013, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Środowiska, Warszawa.
• Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki – „Dynamiczna Polska 2020”, 2013, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa.
• Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałe-go, zrównoważonego rozwoju, 2003, Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, Warszawa.
• Szyja P., 2013, Tworzenie zielonych miejsc pracy w sytuacji kryzysu gospodarki realnej, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• Szyja P., 2014, Model współpracy sieciowej w zakresie wdrażania rozwiązań przyja-znych dla środowiska naturalnego w gospodarce [w:] Meandry współpracy siecio-wej w Europie Środkowej i Wschodniej, red. S. Partycki, Wydawnictwo KUL, Lublin.
• The American Recovery and Reinvestment Act. 8 January 2009, http://frwebgate.access. gpo.gov/cgi_bin/getdoc.cgi?dbname=111_ang_bills&dovid=f:h1enr.pdf (dostęp: 23.06. 2014 r.).
• UNEP, 2011, Towards a Green economy. Pathways to Sustainable Development and Poverty Eradication.
• What is the „Green economy”?, www.unep.org/greeneconomy/AboutGEI/WhatisGEI/ tabid/29784/Default.aspx.
• Żylicz T., 2014, Cena przyrody. Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok.
• II Polityka ekologiczna państwa, 2000, Rada Ministrów, Warszawa, www.mos.gov.pl/ artykul/329_polityka_ekologiczna/339_II_polityka_ekologiczna.html (dostęp: 25.06. 2014 r.).