„Zielony Drogowskazie, na rozstajach niepewności czekająca…” – o nazwaniach Matki Bożej w „125 litaniach maryjnych” (w oprac. ks. Janusza Kumali MIC). Cz. I. Imię Matki Bożej i formacje odimienne

• Authors: Rutkowska Joanna

Title variants

EN

„O, Green Beacon, at the crossroads of hesitation awaiting…” On the denominations of Mother of God in “125 litanies of Mary” (ed. J. Kumala) Part I. The name of Mother of God and denominal forms

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Z wezwań litanijnych i przywoływanych w nich Maryjnych imion wybrzmiewa podziw wobec wyjątkowej roli Matki Bożej w historii zbawienia oraz wdzięczność za Jej współuczestnictwo w życiu i misji Chrystusa. Różnorodność wezwań – jak zaznacza autor zbioru – ukazuje duchowe piękno Maryi, relację do Trójcy Świętej i do Kościoła, przede wszystkim zaś kreuje Maryję jako bliską każdemu człowiekowi i wszelkiemu stworzeniu pośredniczkę, opiekunkę, wstawienniczkę i pocieszycielkę oraz jako wzorzec kobiety i matki. W analizowanym zbiorze litanii odnajdujemy łącznie 655 nazwań Matki Bożej w 873 użyciach, do których zaliczamy: imię Maryja, formy Maria oraz Madonna oraz konstrukcje, których komponentem są wyżej wymienione imiona.

EN

Invocations in litanies and Mary’s names called upon therein resound with an admiration of the exceptional role of Mother of God in the history of salvation and gratitude for her co‑participation in the life and mission of Christ. The diversity of invocations – as it is pointed out by the author of the collection – reveals Mary’s spiritual beauty, the relationship with the Holy Trinity and the Church, but most of all it creates Mary as being close to each human and each living creature, a guardian, who has intercession for our salvation, comforter and as a paragon of woman and mother. This collection of litanies presents a total of 655 invocations of Mother of God in 873 uses which comprise: the name of Mary, forms of Mary and Madonna as well as structures that have hese names as their constituents.

Keywords

PL

nazwania Maryi; językowy obraz świata; leksyka

EN

Denominations of Mary; a linguistic image of the world; lexis

• Publisher: Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
• Journal: Język. Religia. Tożsamość
• Year: 2018
• Issue: 2(18)2018
• Pages: 107-133

Contributors

author

Rutkowska Joanna

• Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim

References

• 1. 125 litanii maryjnych, wyb. i oprac. J. Kumala MIC, Licheń Stary 2010, ss. 393.
• 2. Bartmiński J., Językowe podstawy obrazu świata, Lublin 2009.
• 3. Bartmiński J., S. Niebrzegowska S., Profile a podmiotowa interpretacja świata, [w:] Profilowanie w języku i tekście, red. J. Bartmiński, R. Tokarski, Lublin 1998.
• 4. Chenel A.P., Simarro S., Słownik symboli, przekł. M. Boberska, Warszawa 2008.
• 5. Długosz K., O historii tekstu pozdrowienia anielskiego i imieniu Maryja, [w:] idem, Język – Religia – Kultura, Szczecin 2001.
• 6. Dobrzyńska T., Tekst w perspektywie stylistycznej, [w:] eadem, Tekst – styl – poetyka, Kraków 2003.
• 7. Drozd J., Maryja matka Boga i matka nasza, Warszawa 1989.
• 8. Forstner D., Świat symboliki chrześcijańskiej, Warszawa 1990.
• 9. Fouilloux D. i in., Kultura biblijna. Słownik, Warszawa 1997.
• 10. Grzenia J., Uniwersalny słownik języka polskiego, Chorzów 2009.
• 11. Inny słownik języka polskiego, pod red. M. Bańki, t. I, Warszawa 2000.
• 12. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny sakramentów ,,Wskazania i propozycje obchodu Roku Maryjnego, nr 67. Tekst instrukcji opublikowany w „Notitiae” 1987, nr 23; został przetłumaczony na język polski staraniem Komisji Episkopatu do spraw Liturgii i Duszpasterstwa Liturgicznego, Wrocław 1987.
• 13. Kopaliński W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych (z almanachem), Warszawa 2001.
• 14. Kosyl C., Forma i funkcja nazw własnych, Lublin 1983.
• 15. Mały słownik maryjny, Wyd. Ojców Franciszkanów, red. M. Wiśniewska, Niepokalanów 1987. Maryja, Matka narodu polskiego, red. S. Grzybek, Częstochowa 1983.
• 16. Nicolas A., Dąbrowski E., Życie Maryi Matki Bożej, Warszawa 1954.
• 17. Podręcznik teologii dogmatycznej, red. W. Beinert, przekł. W. Szymon, Kraków 1999.
• 18. Rutkowska J., Językowy obraz Bożej Matki w XIX‑ i XX‑wiecznych czytankach i kazaniach majowych, Gorzów Wielkopolski 2014, ss. 239.
• 19. Scheffczyk L. K., Maryja Matka i Towarzyszka Chrystusa. Podręcznik mariologii, Kraków 2004, tłum. J. Tumielewicz.
• 20. Słownik języka Adama Mickiewicza, red. K. Górski, S. Hrabec, t. IV: L‑M, Wrocław– Warszawa–Kraków 1965.
• 21. Słownik języka polskiego PWN, red. M. Szymczak, Warszawa 2002.
• 22. Słownik języka polskiego, pod red. W. Doroszewskiego, t. IV, Warszawa 1961.
• 23. Słownik wyrazów obcych, red. E. Sobol, Warszawa 2000.
• 24. Stasiak S.J., Zawiła R., ABC teologii dogmatycznej, notatki z wykładów ks. prof. Romana E. Rogowskiego, Oleśnica‑Wrocła 1993.
• 25. Ukleja R., Poradnik życia religijnego, Warszawa 1999,.
• 26. Zaleski W., Rok kościelny, Warszawa 1993, t. II.