PL
W kulturze ludowej czas po śmierci człowieka, kiedy – wedle wierzeń – dusza przebywa jeszcze na świecie, wśród żywych, wypełniają rytualne czynności, lamenty i śpiewy. Czynności te wyłączają zmarłego ze społeczności żywych, wyposażają duszę na podróż w zaświaty. Lament jest wyrazem bólu. Śpiew przynosi ukojenie, wpisuje śmierć w ogólny wymiar religijny, pozwala pogodzić się ze śmiercią jako nieodwracalnym faktem biologicznym. Pieśni pogrzebowe przynoszą akceptację śmierci. Są śpiewane podczas czuwania nad zwłokami. Trzydniowe czuwanie i śpiewanie nosi nazwę pustych nocy. Prezentowany repertuar pieśniowy pustych nocy układa się w jednorodne cykle tematyczne: (1) pieśni maryjne, (2) psalmy, (3) pieśni do patronów konania (świętych), (4) pieśni o męce Pańskiej, (5) pieśni medytacyjne (refleksyjno-żałobne). Pieśni sytuacyjne (pożegnalne), związane z aktami obrzędu pogrzebowego takimi, jak wynoszenie trumny z domu, droga do kościoła, droga na cmentarz, inhumacja – tworzą cykl swoisty.