Śpiewy religijne w wybranych drukach użytkowych. Idee cecylianizmu a żywa tradycja

• Authors: Pucia Mariusz

Title variants

Religious chants in selected utility publications. The ideas of cecilianism and the living tradition

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Idee cecyliańskie są dziś powszechnie znane. Najważniejszą jest postulat podnoszenia poziomu muzyki liturgicznej. Na gruncie założeń cecyliańskich dostępnych jest sporo publikacji użytkowych, ukazujących ich praktyczną realizację. Nie powstały one jednak w oderwaniu od innych źródeł, z funkcjonowaniem śpiewów religijnych w żywej tradycji Kościoła włącznie. Porównanie źródeł użytkowych i wykonawstwa na przykładzie znanych wątków pieśniowych ukazuje interesujący proces wzajemnego wpływu ludowego śpiewu i ważnych idei, wyrażanych poprzez charakterystyczne sposoby animacji, których odzwierciedleniem są zapisy nutowe w licznie wydawanych śpiewnikach i zbiorach śpiewów kościelnych. Myślą przewodnią jest dostrzeżenie tego procesu oraz bogatej, wielobarwnej spuścizny chrześcijańskiej kultury muzycznej.

EN

Cecilian ideas are widely known today. The most important is the postulate to raise the level of liturgical music. Quite a few useful publications are available based on Cecilian assumptions, showing their practical implementation. However, they were not created in isolation from other sources, including the functioning of religious chants in the Church’s living tradition. A comparison of utilitarian and performance sources, using the example of well-known hymn themes, reveals an interesting process of the mutual influence of folk singing and important ideas, expressed through characteristic modes of animation, reflected in the musical notations in numerous published songbooks and collections of church chants. The main idea is to recognize this process and the rich, multicolored legacy of Christian musical culture.

Keywords

PL

cecylianizm; śpiewnik; żywa tradycja; kultura muzyczna

EN

Cecilianism; songbook; living tradition; musical culture

• Publisher: Stowarzyszenie Polskich Muzyków Kościelnych
• Journal: Musica Ecclesiastica
• Year: 2023
• Volume: 18
• Pages: 69-90

Dates

published

2023-06-10

Contributors

author

Pucia Mariusz

• Uniwersytet Opolski

References

• Bartkowski Bolesław, Polskie śpiewy religijne społeczności katolickich Studia i materiały, t. 1, Lublin 1990.
• Bodzioch Beata, Polskie pieśni nabożne w kancjonałach kościelnych oraz ich znaczenie w kształtowaniu współczesnego repertuaru liturgicznego, „Musica Ecclesiastica” 10 (2015), s. 79-84.
• Bodzioch Beata, Redaktorzy Cantionale ecclesiasticum jako kontynuatorzy ksiąg piotrkowskich, „Liturgia Sacra” 20 (2014), nr 1, s. 113-142.
• Chorał Opolski, t. 1, Adwent, Boże Narodzenie, Wielki Post, Wielkanoc, Opole 1985; t. 2, Śpiewy mszalne, Opole 1987; t. 3, Uświęcenie dnia. Święta i nabożeństwa Pańskie, Opole 1989; t. 4, Śpiewy ku czci Najświętszej Maryi Panny i Świętych Pańskich, Opole 1993.
• Drewniak Janusz, Ks. Michał Marcin Mioduszewski (1787-1868) – prekursor naukowego gromadzenia pieśni religijnych, „Liturgia Sacra” 14 (2008), nr 1, s. 107-126.
• Droga do Nieba. Katolicki modlitewnik i śpiewnik, Opole 2001.
• Feicht Hieronim, Przedmowa do jubileuszowego wydania z r. 1928, w: Ks. Jan Siedlecki Śpiewnik Kościelny, red. K. Mrowiec, Opole 1985, s. V-VIII.
• Filaber Andrzej, Początki ruchu cecyliańskiego i jego wpływ na życie muzyczne w archidiecezji warszawskiej, „Warszawskie Studia Teologiczne” 26 (2013), nr 1, s. 127-144.
• Gillar Ryszard, Zbiór melodyi dla użytku kościelnego i prywatnego zebrał i za pomocą szanownych współpracowników wydał Richard Gillar, Rektor śpiewu i organista przy kościele N. M. Panny w Bytomiu G./Śl., Bytom 1903.
• Hoppe Karol, Chorał czyli towarzyszenie organ do książki parafialnej „Droga do Nieba” wydania ks. radcy duchownego Ludwika Skowronka proboszcza w Bogucicach na Górnym Śląsku. Opracował Karol Hoppe, organista i rektor chóru kościelnego, Racibórz 1920.
• Kaszycki Jan, Kantyczki z nutami zebrał Jan Kaszycki, kierownik szkoły ludowej w Krakowie – muzykę przejrzał Feliks Nowowiejski, dyrektor towarzystwa muzyczn. W Krakowie – wydał X. Melchior Kądzioła, redaktor „Prawdy”, Kraków 1911.
• Keller Szczepan, Zbiór pieśni nabożnych katolickich do użytku kościelnego i domowego, Pelplin 1871.
• Klonowski Teofil, Szczeble do nieba czyli zbiór pieśni z melodyami w kościele rzymsko-katolickim od najdawniejszych czasów używanych; uskuteczniony przez Teofila Klonowskiego, Nauczyciela przy Król. Katol. Naucz. Seminaryum w Poznaniu, t. 1., Poznań 1867.
• Kolberg Oskar, Dzieła wszystkie, t. 1, Wrocław-Poznań 1961.
• Kolberg Oskar, Dzieła wszystkie, t. 84, Wrocław-Poznań 2002.
• Lewkowicz Wojciech, Śpiewnik parafialny czyli zbiór pieśni sakralnych polskich i łacińskich oraz modlitw dla użytku Wiernych w kościołach rzymsko-katolickich, Olsztyn 1961.
• Mazurowski Józef, Melodye do zbioru pieśni nabożnych katolickich dla użytku kościelnego. Ułożone do grania na organach na cztery głosy, Pelplin 1871.
• Mazurowski Józef, Melodye do zbioru pieśni nabożnych katolickich dla użytku kościelnego ułożone do grania na organach i śpiewania na cztery głosy, Pelplin 1907.
• Mioduszewski Michał, Śpiewnik kościelny czyli pieśni nabożne z melodyjami w Kościele katolickim używane a dla wygody kościołów parafijalnych przez X. M. M. Mioduszewskiego zgom. Xx. Miss. Zebrane, Kraków 1838.
• Pośpiech Remigiusz, Towarzyszenia organowe do pieśni z „Drogi do Nieba” / „Weg zum Himmel” Ks. Ludwika Skowronka, w: Stulecie „Drogi do Nieba” ks. Ludwika Skowronka, red. R. Pierskała, Opole 2003.
• Prasał Andrzej, Cecylianizm na ziemi kłodzkiej, „Biuletyn Stowarzyszenia Polskich Muzyków Kościelnych” 7 (2012), s. 27-35.
• Rączkowski Feliks, Wielbij duszo moja Pana, Warszawa 1956.
• Referat Duszpasterstwa Mniejszości Narodowych Diecezji Opolskiej, Weg zum Himmel Katholisches Gebet- und Gesangbuch, Opole 2003.
• Reginek Antoni, Recepcja twórczości Franciszka Karpińskiego w cieszyńskich drukach religijnych – katolickich i ewangelickich w XIX wieku, w: Pieśń religijna na Śląsku. Stan zachowania i funkcje w kulturze, red. K. Turek, B. Mika, Katowice 2004, s. 32-50.
• Rondomańska Zofia, Ksiądz Józef Mazurowski i jego „Melodye do Zbioru pieśni nabożnych”, w: Musica ecclesiastica, red. A. Kłaput-Wiśniewska, A. Filaber, Bydgoszcz 2009, s. 153-173.
• Siedlecki Jan, Śpiewniczek zawierający pieśni kościelne z melodyami dla użytku młodzieży szkolnej, Kraków 1915.
• Siedlecki Jan, Śpiewnik kościelny, red. K. Mrowiec, M. Michalec, T. Sinka, Kraków 2006.
• Siedlecki Jan, Śpiewnik Kościelny, red. K. Mrowiec, Opole 1985.
• Surzyński Józef, Cantionale ecclesiasticum ad normam ritualis sacramentorum potricoviensis nec non aliorum antiquorum librorum gradualis scilicet, antiphonarii, procesionalis et psalterii cura synodorum provinciae gnesnensis editorum et juxta novissima ss. Congregationum rituum ac indulg. Decreta emendatorum cum praecipius intonationibus missae et officii divini edidit Jos. Surzyński s. theol. Magister, Poznań 1905.
• Śpiewnik Archidiecezji Katowickiej, red. A. Reginek, Katowice 2000.
• Śpiewnik ewangelicki, Bielsko-Biała 2002.
• Śpiewnik liturgiczny Niepojęta Trójco, t. 2, Kraków 2010.
• Reginek Antoni, Perła wśród polskich kolęd, https://liturgia.wiara.pl/doc/419514.Perla-wsrod-polskich-koled/2, dostęp: 2022. 11.28.
• http://www.oskarkolberg.pl/pl-PL/Page/64, dostęp 2022. 11. 28.
• https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/1770/edition/6624/content, dostęp 10. 09. 2022.
• https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/1770/edition/6624/content, dostęp 10. 09. 2022.
• https://www.youtube.com/watch?v=bl8PJHwM1J8, dostęp 12. 09. 2022.
• https://www.youtube.com/watch?v=M0E0pXPsw_Q, dostęp 12. 09. 2022.