Behawioralne aspekty decyzji inwestycyjnych samorządów lokalnych – na przykładzie gmin województwa małopolskiego

• Authors: Tomal Mateusz

Title variants

EN

Behavioral Aspects of Investment Decisions of Local Government – Case Study of Districts in Malopolskie Voivodeship

RU

Поведенческие аспекты инвестиционных решений в единицах территориального самоуправления на примере гмин Малопольского воеводства

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Współczesna ekonomia uznaje, że podejmowane decyzje inwestycyjne nie zawsze są w pełni racjonalne. Przyczyn nieracjonalności można szukać w inklinacjach o podłożu psychologicznym, które towarzyszą procesowi podejmowania decyzji. Inklinacje te, nazywane czynnikami behawioralnymi, występują w postaci heurystyk, czyli intuicyjnych opinii formułowanych pospiesznie, jak również w postaci skłonności o charakterze motywacyjnym. Celem artykułu było zbadanie inklinacji psychologicznych wpływających na decyzje inwestycyjne podejmowane przez samorządy gminne. Podstawą badań empirycznych było badanie ankietowe przeprowadzone wśród gmin województwa małopolskiego. Wyniki badania ukazały, że najsilniej oddziałującymi czynnikami behawioralnymi przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych w gminach były następujące inklinacje: heurystyka reprezentatywności, nadmierna pewność siebie oraz nadmierny optymizm. Intensywność oddziaływania czynników behawioralnych była zróżnicowana i zależała wyłącznie od stanowiska zajmowanego przez decydenta.

EN

Contemporary economics recognizes that investment decisions are not always fully rational. The source of irrationality may be psychological inclinations involved in the decisionmaking process. These inclinations, called ‘behavioral factors’, take the form of heuristics, or intuitive opinions formulated quickly, and motivating factors. The aim of the paper was to analyse psychological inclinations influencing investment decisions taken by local governments. The empirical study was based on a survey made among the districts of Malopolskie Voivodship in Poland. The results show that most important behavioral factors affecting investment decisions taken by local governments include the following: representativeness heuristic, excessive self-confidence, and superfluous optimism. The intensity of the impact of behavioral factors was differentiated depending on the post held by the decision maker.

RU

Современная экономика признает, что предпринимаемые инвестиционные решения не всегда являются вполне рациональными. Причин нерационального поведения можно искать в склонностях психологического характера, которые сопровождают процесс принятия решений. Эти склонности, называемые поведенческими факторами, проявляются в виде геуристик, т.е. интуитивных поспешно формулируемых мнений, а также виде склонностей мотивационного характера. Целью статьи является исследование психологических склонностей, влияющих на инвестиционные решения, предпринимаемые гминным самоуправлением. Основой эмпирических исследований было анкетный опрос, проведенный в гминах Малопольского воеводства. Результаты показали, что наиболее сильно воздействующими поведенческими факторами при принятии инвестиционных решений в гминах были следующие: геуристика репрезентативности, чрезмерная уверенность в себе, а также чрезмерный оптимизм. Интенсивность воздействия поведенческих факторов была различной в зависимости от должности, занимаемой лицом, принимающим решения.

Keywords

EN

behavioral economics; behavioral factors; investment decisions; local government

• Publisher: Komitet Nauk Ekonomicznych PAN, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
• Journal: Ekonomista
• Year: 2019
• Issue: 2
• Pages: 226-242

Contributors

author

Tomal Mateusz

• Mgr Mateusz Tomal – doktorant w Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie, Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych

References

• Camerer C.F., Malmendier U., Behavioral Economics of Organizations, w: Behavioral Economics and Its Applications, red. P. Diamond, H. Vartiainen, Princeton University Press, Princeton 2007.
• Czerwonka L., Behawioralne aspekty decyzji inwestycyjnych przedsiębiorstw, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2015.
• Gajdka J., Behawioralne finanse przedsiębiorstw. Podstawowe podejścia i koncepcje, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2013.
• Godłów-Legiędź J., Ekonomia behawioralna: od koncepcji racjonalności do wizji ustroju ekonomicznego, „Ekonomia” 2013, nr 4(25).
• Grynbaum M., Health Panel Approves Restriction on Sale of Large Sugary Drinks, „The New York Times” 2012, http://www.nytimes.com/2012/09/14/nyregion/health-board-approves-bloombergs-soda-ban.html (dostęp: 28.02.2018).
• Hood C., A Public Management for all Seasons, „Public Administration” 1991, nr 69 (1).
• Kahneman D., Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Media Rodzina, Poznań 2012.
• Kahneman D., Tversky A., Prospect Theory: An Analysis of Decision under Risk, „Econometrica” 1979, nr 47 (2).
• Kik I., Źródła finansowania inwestycji gmin i uwarunkowania ich wyboru na przykładzie gmin województwa małopolskiego, niepublikowana rozprawa doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2016.
• Mitchell G., Libertarian Paternalism Is an Oxymoron, „Northwestern University Law Review” 2005, nr 3.
• Nalepka A., Czynniki behawioralne doboru źródeł finansowania inwestycji infrastrukturalnych w gminach województwa małopolskiego, w: Książka abstraktów. Konferencja naukowa. Nieruchomości i inwestycje. Aspekty lokalne i globalne, Fundacja Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2017.
• Shefrin H., Behavioral Corporate Finance. Decision that Create Value, McGraw Hill/Irwin, Boston 2007.
• Simon H., Models of Man, Social and Rational: Mathematical Essays on Rational Human Behavior in a Social Setting, John Wiley and Sons, New York 1957.
• Solek A., Ekonomia behawioralna a ekonomia neoklasyczna, „Zeszyty Naukowe. Polskie Towarzystwo Ekonomiczne” 2010, nr 8.
• Szczepankowski R., Pozanormatywne uwarunkowania procesu decyzyjnego w administracji publicznej, w: Struktury administracji publicznej: metody, ogniwa, więzi, red. A. Mezglewski, TNOiK, Rzeszów 2016.
• Thaler R., Sunstein C.R., Libertarian Paternalism is not an Oxymoron, „The University of Chicago Law Review” 2003a, nr 70 (4).
• Thaler R., Sunstein C.R., Libertarian Paternalism, „The American Economic Review” 2003b, nr 93 (2).
• Tuzimek R., Czynniki behawioralne a decyzje zarządcze i inwestycyjne na publicznym rynku kapitałowym, w: O nowy ład finansowy w Polsce: rekomendacje dla animatorów życia gospodarczego, red. J. Ostaszewski, Szkoła Główna Handlowa, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2015.
• Tversky A., Kahneman D., Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases, „Science. New Series” 1974, nr 185 (4157).
• von Neumann J., Morgenstern O., Theory of Games and Economic Behavior, Princeton University Press, Princeton 1953.
• Weinstein N., Unrealistic Optimism About Future Life Events, „Journal of Personality and Social Psychology” 1980, nr 39 (5).
• Zaleśkiewicz T., Psychologia inwestora giełdowego. Wprowadzenie do behawioralnych finansów, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.
• Zielińska E., Ostrowska E., Uwarunkowania behawioralne decyzji inwestycyjnych, „Zarządzanie i Finanse” 2013, nr 2, cz. 4.
• Zielonka P., Giełda i Psychologia. Behawioralne aspekty inwestowania na rynku papierów wartościowych, CeDeWu, Warszawa 2017.
• Żurek M., Inklinacje behawioralne na rynkach kapitałowych w świetle modeli SEM, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2016.