Zastosowanie metody AHP do tworzenia rankingu kryteriów oceny wiarygodności witryn internetowych

• Authors: Czerwiński Adam
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Wiedza w zakresie pozyskiwania, oceny i efektywnego wykorzystania informacji jest niezbędna nie tylko uczniom, studentom i nauczycielom (w tym akademickim), ale także projektantom i twórcom witryn oraz dostawcom treści internetowych. W szczególności dotyczy to możliwości oceny wiarygodności witryn internetowych. Problemem jest nie tylko wybór odpowiednich kategorii i kryteriów tej oceny, ale także uwzględnienie wszystkich tych kryteriów w końcowej ocenie. Celem artykułu jest ustalenie rankingu ważności kryteriów oceny wiarygodności witryn internetowych z punktu widzenia ekspertów. Wymagało to udzielenia odpowiedzi na następujące pytania: - Jak stworzyć ramy oceny wiarygodności witryn? - Którą z metod oceny wielokryterialnej wybrać do oceny ważności kryteriów? - Które z kryteriów oceny wiarygodności witryn należy uznać za najważniejsze? Do oceny ważności kryteriów zastosowano metodę AHP (Analytic Hierarchy Process) Saaty’ego. Wynikiem tych badań jest ustalenie rankingu ważności dla zestawu wybranych 21 kryteriów oceny wiarygodności witryn. Okazało się, że w ocenie ekspertów na czele rankingu znalazły się Jakość informacji oraz Autentyczność operatora. Natomiast takie kryteria jak Funkcjonalność, Wydajność i przejrzystość witryn oraz ich Wygląd i struktura mają drugorzędne znaczenie. Współczesna witryna internetowa musi bowiem reprezentować już pewien odpowiednio wysoki poziom swojej budowy i działa w ramach infrastruktury, a zatem z tej racji powinna być niezawodna, funkcjonalna, wydajna i przejrzysta. Dlatego wymienione kryteria w opinii ekspertów stają się obecnie mniej ważne.

Keywords

PL

wiarygodność; witryna internetowa; kryteria oceny; ważność; ranking

• Publisher: Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
• Journal: e-mentor
• Year: 2020
• Issue: 5 (87)
• Pages: 64-75

Contributors

author

Czerwiński Adam

• Uniwersytet Opolski

References

• Aggarwal, S., Van Oostendorp, H., Reddy, Y. R. i Indurkhya, B. (2014). Providing web credibility assessment support. W Proceedings of the 2014 European Conference on Cognitive Ergonomics (s. 1-8). ACM. https://doi.org/10.1145/2637248.2637260
• Banayoun, R., Roy, B., Sussman, N. (1966). Manual de référence du programme Electre. Note de Synthése et Formation, 25. Direction Scientifique SEMA.
• Brans, J. P. (1982). L'ingenierie de la decision. Elaboration d'instruments d'aide a la decision. La methode PROMETHEE. W R. Nadeau i M. Landry (red.), L'aide a la decision: nature, instruments et perspectives d'avenir. Presses de l'Universite Laval.
• Brans, J. P. i Vincke, Ph. (1985). A preference ranking organization method: (The PROMETHEÉ method for multiple criteria decision-making). Management Science, 31(6), 647-656. http://dx.doi.org/10.1287/mnsc.31.6.647
• Brans, J. P. i Mareschal, B. (2005). PROMETHEE methods. W J. Figueira, S. Greco i M. Ehrgott (red.), Multiple criteria decision analysis: state of the art surveys (s. 163-195). Springer.
• Choi, W. i Stvilia, B. (2015). Web credibility assessment: conceptualization, operationalization, variability, and models. Journal of the Association for Information Science and Technology, 66(12), 2399-2414. https://doi.org/10.1002/asi.23543
• Czerwiński, A. (2016). Ocena wiarygodności serwisów www polskich uniwersytetów. Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej, 24(2-3), 44-55.
• Czerwiński, A. (2019a). Identyfikacja i porównanie kryteriów oceny wiarygodności witryn internetowych. Przegląd Organizacji, 8, 50-58. http://doi.org/10.33141/po.2019.08.07
• Czerwiński, A. (2019b). Ważność kryteriów oceny wiarygodności witryn internetowych na podstawie badań. e-mentor, 4(81), 39-46. https://doi.org/10.15219/em81.1433
• Fogg, B. (2003). Persuasive technology: Using computers to change what we think and do. Morgan Kaufmann.
• Fogg, B., Soohoo, C., Danielson, D. R., Marable, L., Stanford, J. i Tauber, E. R. (2003). How do users evaluate the credibility of Web sites?: a study with over 2,500 participants. W Proceedings of the 2003 conference on Designing for user experiences (s. 1-15). ACM. https://doi.org/10.1145/997078.997097
• Goepel, K. D. (2013). Implementing the analytic hierarchy process as a standard method for multi-criteria decision making in corporate enterprises - a new AHP Excel template with multiple inputs. W Proceedings of the International Symposium on the Analytic Hierarchy Process 2013 (s. 1-10). https://doi.org/10.13033/isahp.y2013.047
• Golbeck, J. (2006). Trust on the World Wide Web: A survey. Foundation and Trends in Web Science, 1(2), 131-197. https://doi.org/10.1561/1800000006
• Hinloopen, E., Nijkamp, P. i Rietveld, P. (1983). The REGIME method: a new multicriteria technique. W P. Hansen (red.), Essays and surveys on multiple criteria decision making (s. 146-155). Springer.
• Hwang, C. L. i Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making. Methods and applications. Springer.
• Jacquet-Lagréze, E. i Siskos, J. (1982). Assessing a set of additive utility functions for multicriteria decision making: the UTA method. European Journal of Operational Research, 10(2), 151-164. https://doi.org/10.1016/0377-2217(82)90155-2
• Kąkol, M. i Nielek, R. (2015). What affects web credibility perception? An analysis of textual justifications. Computer Science, 16(3), 295-310. https://doi.org/10.7494/csci.2015.16.3.295
• Keeney, R. L. i Raiffa, H. (1993). Decisions with multiple objectives-preferences and value tradeoffs. Cambridge University Press.
• Malczewski, J. (1999). GIS and multicriteria decision analysis. JohnWiley & Sons.
• Metzger, M. J. (2007). Making sense of credibility on the Web: Models for evaluating online information and recommendations for future research. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 58(13), 2078-2091. https://doi.org/10.1002/asi.20672
• Metzger, M. J., Flanagin, A. J., Eyal, K., Lemus, D. R. i McCann, R. M. (2003). Credibility for the 21st century: Integrating perspectives on source, message, and media credibility in the contemporary media environment. Annals of the International Communication Associaton, 27, 293-336. https://doi.org/10.1080/23808985.2003.11679029
• Oltenau, A., Peshterliev, S., Liu, X. i Aberer, K. (2013). Web credibility: features exploration and credibility prediction. W P. Serdyukov, P. Braslavski, S. O. Kuznetsov, J. Kamps, S. Rüger, E. Agichtein, I. Segalovich i E. Yilmaz (red.), Advances in information retrieval (s. 557-568). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-36973-5_47
• Piwowarski, M. (2009). Wielokryterialna analiza decyzyjna w systemach GIS. Studia i Materiały Polskiego Stowarzyszenia Zarządzania Wiedzą, 18, 123-134.
• Rieh, S. Y. i Danielson, D. R. (2007). Credibility: A multidisciplinary framework. Annual Review of Information Science and Technology, 41(1), 307-364. https://doi.org/10.1002/aris.2007.1440410114
• Roubens, M. (1982). Preference relation in actions and criteria in multicriteria decision making. European Journal of Operational Research, 10(1), 51-55. https://doi.org/10.1016/0377-2217(82)90131-X
• Roy, B. (1990). Wielokryterialne wspomaganie decyzji. WNT.
• Roy, B. i Bouyssou, D. (1993). Aide multicritere a la decision: methodes at cas. Economica.
• Saaty, T. L. (1980). Multicriteria decision making: the analytic hierarchy process. McGraw-Hill.
• Saaty, T. L. (1990). How to make a decision: The analytic hierarchy process. European Journal of Operational Research, 48(1), 9-26. https://doi.org/10.1016/0377-2217(90)90057-I
• Saaty, T. L. (1994a). How to make a decision: the analytic hierarchy process. INFORMS Journal on Applied Analytics, 24(6), 19-43. https://doi.org/10.1287/inte.24.6.19
• Saaty, T. L. (1994b). Mathematical principles of decisions making: the complete theory of the analytical hierarchy process. RWS Publications.
• Saaty, T. L. (2004). Decision making - the Analytic Hierarchy and Network Processes (AHP/ANP). Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1-34. https://doi.org/10.1007/s11518-006-0151-5
• Trzaskalik, T. (red.). (2014). Wielokryterialne wspomaganie decyzji. Metody i zastosowanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Vansnick, J. C. (1986). On the problem of weights in multiple criteria decision making (the noncompensatory approach). European Journal of Operational Research, 24(2), 288-294. https://doi.org/10.1016/0377-2217(86)90051-2
• Von Winterfeldt, D. i Edwards, W. (1986). Decision analysis and behavioural research. Cambridge University Press.