Czy zbiór polskich frazeologizmów pochodzenia biblijnego jest zbiorem zamkniętym?

• Authors: Koziara Stanisław

Title variants

Is the collection of Polish idiomatic expressions of biblical origin a closed one?

• Languages of publication: PL

Abstracts

The paper is dedicated to some selected units of biblical origin in the Polish language, namely fixed word combinations (idiomatic expressions). The author is trying to answer the question whether the collection of such units has the qualities of a closed set, or demonstrates a contemporary tendency to multiply its resources. What is essential for this description is the division into primary and secondary units of biblical origin. Apart from historical data and conditions, which are linked with this issue of Polish phraseology, the paper also contains several examples of the processes, as a result of which the language acquired new phrases of biblical origin.

Keywords

PL

Biblia; frazeologia biblijna; neologizmy frazeologiczne; frazeografia

EN

the Bible; biblical phraseology; phraseological neologisms; phraseography

• Publisher: Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
• Journal: Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
• Year: 2019
• Issue: 14
• Pages: 108-116

Contributors

author

Koziara Stanisław

• Uniwersytet Pedagogiczny, Kraków

References

• Bąba S., 1971, Frazeologia biblijna i modlitewna w tytułach utworów literackich, „Język Polski” LXIV, s. 358–364.
• Bieńkowska D., 1992, Styl językowy przekładu Nowego Testamentu Jakuba Wujka (na materiale czterech Ewangelii), Łódź.
• Bieńkowska D., 2002, Polski styl biblijny, Łódź.
• Binek P., 2000, O współczesnych polskich przekładach biblijnych świadomie nawiązujących do tradycyjnego stylu biblijnego, [w:] Inspiracje chrześcijańskie w kulturze Europy, red. E. Woźniak, Łódź, s. 211–218.
• Chlebda W., 1997, Biblizmy języka polskiego i rosyjskiego. Koncepcja opisu leksykograficznego, [w:] Współczesny język polski i rosyjski. Konfrontacja przekładowa, praca zbiorowa pod redakcją A. Bogusławskiego i J. Mędelskiej, Warszawa, s. 23–66.
• Chlebda W., 2005, Biblizmy jako skrzydlate jednostki polszczyzny, [w:] tegoż, Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Opole, s. 209–251.
• Godyń J., 2006, Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, wyd. II, poprawione, uzupełnione i rozszerzone, Kraków–Warszawa.
• Dziamska-Lenart G., 2007, Frazeologizmy biblijne w nowych słownikach frazeologicznych języka polskiego, [w:] Język religijny dawniej i dziś III, red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak i M. Rybka, Poznań, 205–213.
• Komornicka A.M., 1994, Słownik zwrotów i aluzji biblijnych, Łódź.
• Koziara S., 1997, O frazeologizmach w polskich przekładach biblijnych. Od Biblii Wujka do Biblii Tysiąclecia, „Język Polski” LXXVII, s. 89–96.
• Koziara S., 2001, Frazeologia biblijna w języku polskim, Kraków (wyd. II, Łask 2009).
• Koziara S., 2009, Tradycyjne biblizmy a nowe polskie przekłady Pisma Świętego (ujęcie filologiczno-normatywne), Kraków.
• Koziara S., 2010, Biblizmy frazeologiczne w zasobach współczesnej polszczyzny, [w:] Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej, red. S. Bąba, K. Skibski, M. Szczyszek, Poznań, s. 99–119.
• Koziara S., 2013, Rola Biblii Jakuba Wujka w dziejach kultury polskiej, [w:] Biblia Jakuba Wujka w życiu i kulturze narodu polskiego, red. R. Słowiński, Poznań, s. 41–64.
• Koziara S., 2015, Od skrzyni do skarbnicy tradycji. Uwagi o biblizmie arka przymierza, [w:] tegoż, Szkice z polskiej frazeologii biblijnej, Łask, s. 169–178.
• Koziara S., 2016, Biblia Tysiąclecia wobec tradycji polszczyzny biblijnej – uwagi jubileuszowe, „Język Polski” XCVI, z. 4, s. 15–31.
• Koziara S., 2018, Miejsce i znaczenie protestanckich przekładów Pisma Świętego w historiipolszczyzny biblijnej (zarys opisu), „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, wol. 25 (45), nr 2, s. 149–172.
• Leszczyński Z., 1993, Perspektywy uchwycenia zasobu formalnych stereotypów językowych pochodzenia biblijnego w polszczyźnie, [w:] Język a chrześcijaństwo, red. I. Bajerowa, M. Karpluk, Z. Leszczyński, Lublin, s. 95–119.
• Lisowski T., 2010, Sola Scriptura. Leksyka Nowego Testamentu Biblii gdańskiej (1632) na tle porównawczym. Ujęcie kwantytatywno-dystrybucyjne, Poznań.
• Matuszczyk B., 2000, Biblia Tysiąclecia wobec tradycji Wujkowego przekładu Pisma Świętego, [w:] Inspiracje chrześcijańskie w kulturze Europy, red. E. Woźniak, Łódź, s. 201–210.
• Szczepińska B., 2005, Ewangelie tylekroć tłumaczone... Studia o przekładach i przekładaniu, Gdańsk.
• Szurek M.M., 2013, Z dziejów polszczyzny biblijnej. Biblia Wujka (1599) a Biblia gdańska (1632). Studium komparatywne, Kraków.
• Walczak B., 1985, Biblia a język. O warstwie biblijnej w polskiej frazeologii, „Życie i Myśl”, nr 11–12, s. 28–39.
• Walczak B., 2013, Rola przekładu Biblii autorstwa Jakuba Wujka w dziejach języka polskiego, [w:] Biblia Jakuba Wujka w życiu i kulturze narodu polskiego, red. R. Słowiński, Poznań, s. 65–81.
• Winiarska-Górska I., 2009, Język, styl i kulturowa rola szesnastowiecznych protestanckich przekładów Nowego Testamentu na język polski: między nowatorstwem a tradycją,[w:] Polszczyzna biblijna – między tradycją a współczesnością, t. II, red. S. Koziara, W. Przyczyna, Tarnów, s. 279–312.

Identifiers

DOI

10.24917/20831765.14.10