Strategie narracji i pamięć o terrorze w Dzieciach Kruka Julii Jakowlewej

• Authors: Kamińska-Maciąg Sylwia
• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

O wielkim terrorze we współczesnej rosyjskiej literaturze dla dzieci i młodzieży wciąż pisze się niewiele. Okres aresztowań obywateli ZSRR pod zarzutem zdrady narodu w latach 30. XX w. przez około 20 lat po upadku Związku Radzieckiego stał się tematem całkowicie przemilczanym, a niektórzy obywatele rosyjscy do dziś mają problem z nazwaniem go inaczej niż „trudny” bądź „smutny” okres w dziejach narodu. A jednak rosnący współcześnie pokoleniowy dystans do wspomnianych wydarzeń zdaje się otwierać furtkę do pamięci pisarzy, dzieci i wnuków świadków wielkiego terroru, którzy w skierowanych do najmłodszych czytelników książkach, starają się przekazać elementy prawdy o historii swojego kraju. Zadania takiego podjęła się również Julia Jakowlewa w książce Dzieci kruka, jednak zastosowane przez pisarkę elementy bajki magicznej oraz realizmu magicznego nie do końca pozwalają każdemu dziecku na spojrzenie na przygody bohaterów poprzez pryzmat ich tła historycznego. W niniejszym artykule podejmuję pytanie, czy zmiękczona pamięć Jakowlewej jest dobrym przykładem edukacyjnej książki o traumatycznych wydarzeniach w historii narodu.

Keywords

PL

wielki terror; represje; pamięć kulturowa; literatura dziecięca; realizm magiczny

• Publisher: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
• Journal: Filoteknos
• Year: 2021
• Issue: 11
• Pages: 315-326

Dates

published

2021-11-30

Contributors

author

Kamińska-Maciąg Sylwia

• Uniwersytet Wrocławski

References

• Assmann A. 2018. Między historią a pamięcią. Antologia. Tłum. K. Sidowska, Saryusz-Wolska, M. (red.). Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
• Bagdasaryan, O. 2018. „Deti vorona” Yu. Yakovlevoy: zhanrovaya logika vs. avtorskiy stsenariy. – Politicheskaya lingvistika, 4(70), 112–117.
• Balina, M. 2008. Creativity Through Restraint. The Beginning of Soviet Children’s Literature. – Balina, M. (red.), Rudova, L. (red.), Russian Children’s Literature and Culture. New York–London: Routledge, 3–17.
• Brzeska, A., Wieszaczewska A. 2018. Znaczenie przestrzeni w bajkach magicznych. – Przegląd Pedagogiczny, 2, 180–201.
• Buhina, O., Lanu, A. 2015. Geroi-siroty v detskoj literature: otraženie social'nogo krizisa načala i konca sovetskoj èpohi. – Detskie čteniâ, 7(1), 24–47.
• Ètkind, A. 2016. Krivoe Gore. Pamât' o nepogrebennyh, Moskva: Novoe Literaturnoe Obozrenie.
• Hirsh, M. 2010. Żałoba i postpamięć. Tłum. K. Bojarska,Domańska, E. (red.). Teoria wiedzy o przeszłości na tle współczesnej humanistyki. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 245–280.
• Kadykało, A. 2014. Dzieciństwo jako rosyjski temat kulturowy w XX wieku. Kraków: Księgarnia akademicka.
• Kostûhin, E. 1987. Tipy i formy životnogo èposa. Moskva: Nauka.
• Kotkiewicz, A. 2018. „Jedno imię, jedno życie, jeden znak”. Przywracanie pamięci o wielkim terrorze (1937–1938). – Przegląd Rusycystyczny, 3(163), 36–47.
• Kotkiewicz, A. 2018. Karnawalizacja śmierci w literaturze rosyjskiej lat trzydziestych XX wieku. – Slavica Wratislaviensia, CLXVII, DOI: 10.19195/0137–1150.167.29, 339– 348.
• Mamlyga, M. 2020. Detskie knigi na vzroslye temy: kniga pervaâ – «Deti vorona» Ûlii Âkovlevoj (cikl «Leningradskie skazki»). – Esquire. – https://esquire.ru/letters/156733- detskie-knigi-na-vzroslye-temy-kniga-pervaya-deti-vorona-yulii-yakovlevoy-cikl-leningradskie-skazki/#part3.
• Oziewicz, M. 1999. Co można znaleźć w szafie? Światy równolegle „Kronik narnijskich” C. S. Lewisa (cz. II). – Konteksty, 1/2, 91–102.
• Propp, W. 1968. Morfologia bajki. – Pamiętnik Literacki: czasopismo kwartalne poświęcone historii i krytyce literatury polskiej, 59(4), 203–242.
• Propp, W. 2003. Historyczne korzenie bajki magicznej. Warszawa: Wydawnictwo KR.
• Samsonova, S. 2009. K voprosu o ponâtii «detskaâ besprizornost'». – Vestnik TGU, 12(80), 358–363.
• Saryusz-Wolska, M., Traba, R. (red.) 2014. Modi memorandi: leksykon kultury pamięci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Tkachev, A. 2015. Yuliya Yakovleva o svoyey novoy knige „Deti vorona”. – https://www. youtube.com/watch?v=P6_cOSRjX5k.
• Vandenborre, K. 2012. „Baśń miejska”, czyli o tym, jak przestrzeń miasta zmieniła baśń. – Rocznik Komparatystyczny, 3, 97–114.
• Wójcik-Dudek, M. 2016. W(y)czytać Zagładę. Praktyki postpamięci w polskiej literaturze XXI wieku dla dzieci i młodzieży. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Wójcik-Dudek, M. 2020. Memory Boom and Imaginarium of Holocaust in Polish Literature for Young Readers. – Filoteknos, 10, 10–21.
• Wójcikowska-Wantuch, P. 2018. Rosyjska bajka literacka na przełomie XX i XXI. Nowy Sącz: Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu.
• Wrońska, A. 2011. Bajka w służbie ideologii komunistycznej. Przypadek Jewgienija Piermiaka. – Ex Nihilo: periodyk młodych religioznawców, 1, 87–99.
• Yakovleva, Y. 2019. Deti vorona: 1938 god. Moskva: Samokat.

Identifiers

DOI

10.23817/filotek.11-23