Makroskopowe znaleziska roślinne z wczesnośredniowiecznych warstw kulturowych i osadów jeziornych w Gnieźnie. Rdzeń Gn 22/Xiii i Sw 3/91

• Authors: Koszałka Joanna

Title variants

DE

Die Malenopfalzfunde aus frühmittelalterlichen Kulturschichten und Seeablagerungen in Gnesen. Kerne Gn 22/XIII und Sw 3/91

• Languages of publication: PL

Abstracts

DE

1. Die Analyse der pflanzlichen Makroüberreste von beiden Kernen ermöglichte eine Rekonstruktion des Charakters der Pflanzendecke und ihrer Änderungen rundum der untersuchten Fundstellen, die sowohl von natürlicher als auch mit der Tätigkeit des Menschen verbundener Pflanzenwelt vertreten war. Unter den Naturpflanzengemeinschaften dominieren die Pflanzen der telmatischen und limnischen Biotopen. Die Anzeigepflanzen für die anthropogenische Tätigkeit sind dagegen Getreide und Unkräuter. 2. Die im Material freigelegten, wild wachsenden Kultur- und Nutzpflanzen gaben Grundlagen zu Schlußfolgerungen über die frühmittelalterliche Wirtschaft in Gnesen. 3. Ein Vergleich der erhaltenen Ergebnisse mit den Effekten früherer Untersuchungen hat die Anwesenheit von 30 bisher nicht freigelegten Pflanzenarten und -gattungen ausgewiesen und somit die taxonome Liste der fossilen Flora erweitert. 4. Eine Analyse der Makroüberreste in den aus der Seeprofundalzone entnommenen Kernen hat, im Vergleich mit der Staubanalyse, unvergleichbar niedrigeren repräsentativen Charakter der Pflanzenwelt mit Landherkunfi ausgewiesen, wodurch die Schlußfolgerungen betreffs Tätigkeit des Menschen eingeschränkt und die Nützlichkeit bei den Akzeleratuntersuchungen der Radiokarbondatierungen eher ausgeschlossen hat. 5. Die Untersuchungen der Holzkohle aus den Kulturschichten auf der Fst. 22 haben auf die Nutzung durch die Gemeinschaften Gnesens vor allem der Eiche (Quercus Sp.), Erle (Ainus sp.) und Kiefer (Pinus sp.) hingewiesen. 6. Die durchgeführte archäoichthyologische Analyse bestätigte das Auftreten und Verzehren der Hechte (Esox lucius), Fische aus der Familie der eigentlichen Barsche und Karpfenfamilie. Sie gab auch den ersten Beweis für den Import und Konsumtion der Heringe (Clupea harengus). 7. Die Untersuchungen beider Kerne haben nachgewiesen, daß das Volumen der entnommen Proben vergrößert werden soll, weil das erhaltene Material wenig repräsentativ ist und die Ergebnisse der Analyse des Kerns Sw 3/91 die Lokalisierung zukünftiger Profile in den Zonen mit kleineren Tiefen, näher des Ufers und der eventuellen archäologischen Fundstelle suggerieren.

• Publisher: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy
• Journal: Studia Lednickie
• Year: 2000
• Volume: 6
• Pages: 389-416

Dates

published

2000

Contributors

author

Koszałka Joanna

References

• Bertsch K. 1941. Frűchte und Samen. Ein Bestimmungschbuch zur Pflanzenkunde der vorgeschichtlichen Zeit, Ravensburg.
• Bonenberg K. 1988. Rośliny użyteczne człowiekowi. Warszawa
• Dzieduszycki W., Kupczyk M. 1993. Gopło. Przyroda i człowiek. Poznań.
• Filbrandt A., Makohonienko M. 1989. Wstępne informacje o przemianach szaty roślinnej w okolicach Gniezna we wczesnym średniowieczu, [w] K. Tobolski (red.), Wstęp do paleoekologii Lednickiego Parku Krajobrazowego, 151-157. Poznań
• Filbrandt A., Tobolski K. 1988. Badania palinologiczne laminowanych osadów Jeziora Świętokrzyskiego w Gnieźnie. Sprawozdania PTPN nr 106 za rok 1987. 52-54. Poznań
• Gluza I., Tomczyńska Z., Wasylikowa K. 1988. Uwagi o użytkowaniu drewna w neolicie na podstawie analizy węgli drzewnych ze stanowisk archeologicznych w Krakowie - Nowej Hucie, Materiały Archeologiczne Nowej Huty 12: 7-25.
• Hensel W. 1987. Słowiańszczyzna wczesnośredniowieczna, PWN. Warszawa.
• Jacomet S. 1987. Prähistorische Getreidefunde, Botanisches Institut der Universität Abteilung Pflanzensistematik und Geobotanik, Basel.
• Jaroń В. 1939. Średniowieczne szczątki roślinne z wykopalisk w Gnieźnie, [w:] J.Kostrzewski (red.), Gniezno w zaraniu dziejów (od VIII do XIII w.) w świetle wykopalisk, 273 - 316. Poznań
• Kadrow S., Lityńska-Zając M. 1994. Analiza materiałów roślinnych ze stanowisk wczesnej epoki brązu w Iwanowicach, Polisch Botanical Studies, Guidebook Series 11: 31-54.
• Katz N.J., Katz S.V., Kipiani M.G. 1965. Atlas and keys of fruits and seed occuring in the quartemary deposits of the USSR, Moscow.
• Klichowska M. 1961. Znaleziska zbóż na terenie ziem polskich od neolitu do XIII wieku n.e., KHKM 9: 675-701.
• Kőrber-Grohne U. 1964. Bestimmungsschi ssel fűr subfosille Juncus-Samen und Gramineen-Frűchte, Hildesheim.
• Kőrber-Grohne U. 1991. Bestimmungsschi ssel fűr subfosille Juncus-Samen und Gramineen-Frűchte, Wiesensteig.
• Kostrzewski J. (Red.) 1939. Gniezno w zaraniu dziejów (od VIII do XIII w.) w świetle wykopalisk, Gniezno.
• Kowal T. 1951. Klucz do oznaczania nasion rodzajów Chenopodium L. i Atriplex L., Monographiae Botanicae 1: 87-163.
• Książkiewicz T. 1995. Ziołolecznictwo Ojców Bonifratrów. Warszawa.
• Kulpa W. 1973. Nasionoznawstwo chwastów, PWRiL. Warszawa.
• Latałowa M., Badura M. 1996. Szczątki roślinne, [w:] M. Rębkowski (red.), Archeologia średniowiecznego Kołobrzegu, t. I, Badania przy ul. Ratuszowej 9-13, 385-410. Kołobrzeg
• Leciejewicz L. 1976. Słowiańszczyzna Zachodnia, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
• Lityńska-Zając M. 1997. Roślinność i gospodarka rolna w okresie rzymskim. Studium archeologiczne. Kraków.
• Lubicz-Niezabitowski E. 1939. Materiał kostny zwierząt domowych i dzikich z wieku VIII-XIII w. w Gnieźnie, [w:] J. Kostrzewski (red.), Gniezno w zaraniu dziejów (od VIII do XIII w.) w świetle wykopalisk: 201-248.
• Makohonienko M. 1998. Młodoholoceńska działalność antropogeniczna rejestrowana w osadach limnicznych w rejonie Gniezna, Poznań [mpis rozprawy doktorskiej]
• Makowiecki D. 1998. Niektóre aspekty średniowiecznego rybołóstwa na Niżu Polskim, w: H. Kóčka-Krenz (red.), Kraje słowiańskie w wiekach średnich. Profanum i sacrum, Poznań: 322-331.
• Marek S. 1955. Cechy morfologiczne i anatomiczne owoców rodzaju Polzgonum L. I Rumex L. Oraz klucze do ich oznaczania. Monographiae Botanicae 2: 77-161.
• Mikołajczyk G. 1972. Początki Gniezna. Studia nad źródłami archeologicznymi, Warszawa - Poznań.
• Mirek Z., Piękoś-Mirek H., Zając A., Zając M. 1995. Vascular plants of Poland a checklist, Polsch Botanical Studies, Guidebook series 15.
• Moldenhawer K. 1952. Uprawa gryki i prosa, PWRL. Warszawa.
• Mowszowicz J. 1988. Dziko rosnące rośliny użytkowe, WSiP. Warszawa.
• Nowiński M. 1957 Dzieje upraw i roślin uprawnych, PWN. Warszawa.
• Nowiński M. 1959 Rośliny lecznicze flory polskiej. Poznań.
• Pańczak J. 1994. Jeziora gnieźnieńskie jako przykład presji aglomeracji miejskiej na zbiorniki wodne, (w:) R. Pawuła-Piwowarczyk (red.), Gniezno u progu XXI wieku, Gniezno: 217-230.
• Podbielkowski Z., Tomaszewicz H. 1979. Zarys hydrobotaniki, PWN. Warszawa.
• Schoch W., Pawlik B., Schweingruber F. 1988. Botanical macro-remains, Berne and Stuttgart
• Starnach K., Wróbel S., Pasternak K. 1976. Hydrobiologia. Limnologia, PWN. Warszawa.
• Szafran В. 1957 Mchy, T. I., PWN. Warszawa.
• Szafran В. 1961 Mchy, T. II. Warszawa.
• Tobolski K., Polcyn M. 1993. Tymczasowa lista florystyczna roślin kopalnych, (w:) Tymczasowy wykaz współczesnych i kopalnych roślin oraz awifauny Lednickiego Parku Krajobrazowego, Poznań.

Identifiers

ISBN

83-903072-5-1