Konstytucyjna zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej a jej ustawowa realizacja w prawie polskim. Wybrane problemy

• Authors: Urbaniak Monika

Title variants

EN

The constitutional principle of equal access to health care services and its statutory implementation in Polish law. Selected problems

• Languages of publication: PL EN

Abstracts

PL

Prawo do ochrony zdrowia zawarte w art. 68 ust. 1 Konstytucji RP stanowi jedno z najważniejszych praw człowieka. Przepis ten konstytuuje tzw. publiczne prawo podmiotowe, które ma odpowiednik w konstytucyjnych zadaniach i obowiązkach władz publicznych, polegających na właściwym uregulowaniu zagadnienia w ustawach dotyczących ochrony zdrowia. Z kolei z art. 68 ust. 2 Konstytucji wynika, iż obywatelom, niezależnie od ich sytuacji materialnej, władze publiczne zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych. Realizacja tej zasady w publicznym systemie opieki zdrowotnej opiera na zasadzie zapewnienia równego dostępu wszystkim uprawnionym podmiotom do świadczeń zdrowotnych. Z konstytucyjnej zasady równości nie wynika obowiązek zapewnienia przez władzę publiczną bezpłatnej, a jedynie równej dla wszystkich obywateli opieki zdrowotnej, która musi być zagwarantowana ze środków publicznych. Realizacja równego dostępu do świadczeń doznaje ograniczeń związanych z niedoskonałością regulacji prawnych w sektorze ochrony zdrowia, spowodowanych przede wszystkich niewystarczającymi środkami finansowymi przeznaczanymi na opiekę zdrowotną.

EN

The right to health contained in art. 68 paragraph 1 of the Constitution is one of the most important human rights. This provision constitutes the so-called public subjective right, which has its equivalent in the constitutional roles and obligations of public authorities, involving the proper settlement of the issues in the laws relating to the protection of health. In turn, art. 68 paragraph 2 of the Constitution reads that citizens, regardless of their financial situation, public authorities provide equal access to health care services financed from public funds. The implementation of this principle in the public health care system is based on the principle of ensuring equal access for all qualified entities to health services. The constitutional principle of equality does not promise the obligation of public authorities to provide free but only equal health care for all citizens, which must be guaranteed by public funds. The implementation of equal access to benefits is limited with imperfect regulation in the health sector, primarily due to insuf- ficient funds allocated to healthcare.

Keywords

PL

ochrona zdrowia; zasada równości; konstytucja

• Publisher: Wydawnictwo Adam Marszałek
• Journal: Przegląd Prawa Konstytucyjnego
• Year: 2013
• Issue: 3 (15)
• Pages: 79-98

Dates

published

2013-09-30

Contributors

author

Urbaniak Monika

• Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznnaiu

References

• Balicki M., „Koszyk” świadczeń gwarantowanych - nowe regulacje, „Prawo i Medycyna” 2009, nr 3,
• Balicki M., Koronkiewicz Z., System organizacji i finansowania opieki zdrowotnej, [w:] Prawo medyczne, red. L. Kubicki, Wrocław 2003,
• Banaszak B., Jabłoński M., Komentarz do art. 68, [w:] Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, red. J. Boć, Wrocław 1998,
• Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2009,
• Bosek L., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia, [w:] Prawo wobec medycyny i biotech-nologii. Zbiór orzeczeń z komentarzami, red. M. Safjan, Warszawa 2011,
• Bosek L., Opinia prawna na temat zgodności z Konstytucją RP art.19 projektu ustawy o pod-stawowych prawach i wolnościach człowieka w dziedzinie zastosowań biologii i medy-cyny oraz o utworzeniu Polskiej Rady Bioetycznej, "Zeszyty Prawnicze" 2011, nr 4,
• Bujny J., Prawa pacjenta między autonomią a paternalizmem, Warszawa 2007,
• Chawła M., Kawiorska D., Kulis M., Wyrównanie finansowe jako mechanizm realizacji zasady solidaryzmu społecznego, „Zdrowie i zarządzanie”, t. I, nr 2/1999,
• Dercz M., Samorząd terytorialny w systemie ochrony zdrowia, Warszawa 2005,
• Frąckowiak U., Prawo do świadczeń opieki zdrowotnej, „Medyczna Wokanda” 2010, nr 2,
• Grabowski R., Prawo do ochrony życia w polskim prawie konstytucyjnym, Rzeszów 2006,
• Holly R., Dodatkowe ubezpieczenia zdrowotne we współczesnej polskiej polityce zdrowotnej i reformowanym systemie ochrony zdrowia, „Polityka Zdrowotna” 2006, nr 6,
• Janoś - Kresło M., Opinia społeczna o publicznej i prywatnej opiece zdrowotnej w Polsce, [w:] System ochrony zdrowia. Problemy i możliwości ich rozwiązań, red. E. Nojszewska, Warszawa 2011,
• Jończyk J., Zasady i modele ochrony zdrowia, „Państwo i Prawo” 2010, z. 8,
• Karkowska D., Analiza uwarunkowań opieki okołoporodowej w Polsce, http://www.rodzicpoludzku.pl/images/stories/publikacje/ekspertyza.pdf, s. 14, (4.06.2013),
• Karp J., Prawa socjalne we współczesnym konstytucjonalizmie. Prolegomena, [w:] Ustroje, doktryny, instytucje polityczne. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Mariana Grzybowskiego, red. J. Czajowski, J. Karp, G. Kuca, A. Kulig, P. Mikuli, A. Opałek, Kraków 2007,
• Kolasa K., Zasada równości i sprawiedliwości społecznej w aspekcie finansowania służby zdrowia w Polsce i Szwecji, [w:] Ochrona zdrowia i gospodarka. Sposoby finansowa-nia, red. K. Ryć, Z. Skrzypczak, Warszawa 2010,
• Krakowińska E., Analiza wydatków na ochronę zdrowia w Polsce i w wybranych krajach Unii Europejskiej, „Studia i Materiały” 2006, nr 1,
• Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2010,
• Kulesza M., Matczak M., Opinia prawna dla polskiej Izby Ubezpieczeń w sprawie możliwości wprowadzenia dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego w świetle Konstytucji RP, http://www.piu.org.pl/public/upload/ibrowser/Opinia_Prawna_dla_PIU2.pdf, (5.06.2013),
• Lach D. E., Zasada równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej, Warszawa 2011,
• Nesterowicz M., Prawo medyczne. Komentarze i glosy do orzeczeń sądowych, Warszawa 2012,
• Oniszczuk J., Wolności i prawa socjalne oraz orzecznictwo konstytucyjne, Warszawa 2005,
• Ostrzyżek A., Prawo do ochrony zdrowia w świetle artykułu 68 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku, „Prawo i Medycyna” 2005, nr 4,
• Prokop K., Prawo do ochrony zdrowia w świetle art. 68 Konstytucji RP, [w:] Uwarunkowania prawne, ekonomiczne i socjologiczne funkcjonowania wybranych systemów ochrony zdrowia, red. T. Mróz, Białystok 2011,
• Siwińska V., Brożyniak J., Iłżecka J., Jarosz M.J., Orzeł Z., Modele systemów opieki zdro-wotnej w Polsce i wybranych państwach europejskich, „Zdrowie Publiczne” 2008, 118 (3),
• Sowada C., Mokrzycka A., Panteli D., Poznański D., Wiktorzak K., Finansowanie, [w:] Pol-ska. Zarys systemu ochrony zdrowia, red. S. Golinowska, Warszawa 2013,
• Staszewski R., Ośrodki badawcze w procesie realizacji badań klinicznych - uwarunkowania prawno - organizacyjne, [w:] Prawo badań klinicznych w zarysie, red. M. Śliwka, Toruń 2013,
• Stornaiuolo G., L'equità e l'intervento pubblico nel campo della salute, “Economia pubblica” 2005, nr 35,
• Suchecka J., Nierównomierności w finansowaniu i dostępności do świadczeń medycznych, www.stat.gov.pl, (4.06.2013),
• Surówka A., Miejsce konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia w systemie praw i wolności człowieka i obywatela, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2012, nr 3,
• Śliwka M., Prawa pacjenta w prawie polskim na tle prawnoporównawczym, Toruń 2010,
• Trzciński J., Konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia na tle art. 35 Karty Praw Podstawo-wych Unii Europejskiej, [w:] Sześć lat Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Do-świadczenia i inspiracje, red. L. Garlicki, A. Szmyt, Warszawa 2003,
• Urbaniak M., Nowe zasady finansowania świadczeń w badaniach klinicznych, [w:] Zdrowie publiczne. Aktualne uwarunkowania i zmiany, red. M.D. Głowacka, J. Zdanowska, Poznań 2011,
• Urbaniak M., Prawo do ochrony zdrowia w Konstytucji Republiki Włoskiej, „Prawo i Medy-cyna” 2009, nr 1,
• Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000,
• Zawadzka B., Prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne, Warszawa 1996,

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.15804/ppk.2013.03.04