Od klasycznych papierów wartościowych do zdematerializowanych instrumentów finansowych – ewolucja i perspektywy

• Authors: Piotr Horosz

Title variants

EN

From Classic Securities to Dematerialised Financial Instruments – Evolution and Perspective

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W artykule skoncentrowano się głównie na problematyce historycznoprawnej, przedstawiając przebieg procesu, który od materialnych akcji i obligacji, poprzez tzw. odcinki zbiorowe, będące materialnym wyrazem istnienia papierów wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu w latach 90. ubiegłego wieku, doprowadził do w pełni zdematerializowanych papierów wartościowych, będących przedmiotem obrotu na współczesnym rynku regulowanym. Podjęto ponadto próbę wskazania tendencji, które doprowadzić mogą do pełnej dematerializacji wszystkich rodzajów papierów wartościowych, rezygnacji z pojęcia papieru wartościowego na rzecz pojęcia instrumentu finansowego, a także prowadzenia obrotu takimi zdematerializowanymi instrumentami finansowymi pomiędzy zainteresowanymi stronami za pośrednictwem portali internetowych, z pominięciem giełd i domów maklerskich.

EN

Focusing mainly on historical issues, the article presents the process by which securities admitted to public trading in the 1990s (with the total dematerialisation of public trade) led to fully dematerialised securities, which are one of the types of financial instruments sold on the regulated market. The author also identifies trends he believes could lead to the full dematerialisation of all types of securities, the abandonment of the notion of securities as a financial instrument, and the sale of such dematerialised financial instruments directly between interested parties via web portals, bypassing stock exchanges and brokerage houses.

Keywords

PL

papiery wartościowe,; instrumenty finansowe,; rynek finansowy,; dematerializacja papierów wartościowych

EN

securities,; financial instruments,; financial market,; dematerialisation of securities

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Journal: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
• Year: 2018
• Issue: 4(976)
• Pages: 201-217

Contributors

author

Piotr Horosz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Wydział Finansów i Prawa, Katedra Prawa Cywilnego i Gospodarczego, ul. Rakowicka 27, 31-510 Kraków, Poland

References

• Buchacz J. (1994), Zasady funkcjonowania giełdy, Ośrodek Szkolenia i Doradztwa „TUR”, Jaktorów.
• Chłopecki A. (1995a), Obrót papierami wartościowymi na rynku kapitałowym (I), „Przegląd Prawa Handlowego”, nr 8.
• Chłopecki A. (1995b), Obrót papierami wartościowymi na rynku kapitałowym (II), „Przegląd Prawa Handlowego”, nr 9.
• Czachórski W. (1995), Zobowiązania. Zarys wykładu, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa.
• Czerniawski R. (1994), Rachunek inwestycyjny, „Przegląd Podatkowy”, nr 6.
• Czerniawski R., Wierzbowski M. (2000), Ustawa prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi. Komentarz, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa.
• Dmowski A., Prokopowicz D. (2010), Rynki finansowe, Difin, Warszawa.
• Dubowski P. (1994), Publiczny obrót papierami wartościowymi, „Rejent”, nr 6.
• Dziuba D. T. (2004), Borsa Tradizionale contra Elettronico, Uniwersytet Warszawski, Warszawa.
• Gostomski E. (2015), Bitcoin – od sukcesu do kryzysu wirtualnej monety, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku”, nr 39.
• Grabowski J. (1996), Publiczny obrót papierami wartościowymi. Ustrój prawny i procedury, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa.
• Grzybowski S. (1976), Papiery wartościowe (w:) System prawa cywilnego, t. III, cz. 2: Prawo zobowiązań. Część szczegółowa, red. S. Grzybowski, Ossolineum, Wrocław.
• Kopyściański M. (2014), Alternatywne systemy obrotu instrumentami finansowymi w dyrektywie 2004/39/WE (w:) Instytucje prawnofinansowe w warunkach kryzysu gospodarczego, red. W. Miemiec, K. Sawicka, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Kosikowski C. (1994), Prawo gospodarcze publiczne, Wydawnictwa Prawnicze PWN, Warszawa.
• Kudła J. (2009), Instrumenty finansowe i ich zastosowanie, Wydawnictwo Key Text, Warszawa.
• Lochmaier L. (2014), Bitcoins: Zwischen Spekulationsblase und Hype, „Die Bank”, nr 3.
• Małecki W. (1989), Rynki finansowe w Szwecji, Instytut Finansów, Warszawa.
• Michalski M. (2000), Zastaw na papierach wartościowych w obrocie tradycyjnym oraz na papierach wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu, „Prawo Spółek”, nr 1.
• Mojak J. (1995), Prawo papierów wartościowych, Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, Lublin.
• Mojak J., Jakubek M. (1999), Prawo giełdowe. Papiery wartościowe. Wprowadzenie. Zbiór przepisów, wyd. 4 zm., Lubelskie Wydawnictwa Prawnicze, Lublin.
• Mojak J., Opolski D. M. (1991), Publiczny obrót papierami wartościowymi (analiza pojęcia), „Państwo i Prawo”, nr 12.
• Pietrzak E., Dzierżanowski M., Sowiński T. (1998), Rynek kapitałowy w procesie transformacji polskiej gospodarki do systemu rynkowego. Okres 1989–1997, „Transformacja Gospodarki”, nr 90.
• Płókarz R. (2013), Globalne rynki finansowe. Praktyka funkcjonowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Private asset & Wealth management. Nowe instrumenty i usługi finansowe (2009), red. K. Gabryelczyk, C.H. Beck, Warszawa.
• Przychocka I. (2010), Bankowość elektroniczna w Polsce (w:) Rynki finansowe wczoraj, dziś, jutro, red. J. Sikorski, E. Tokajuk, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
• Pyka I. (2012), Rynkowe instrumenty finansowe w alokacji kapitału bankowego, Difin, Warszawa.
• Raiffeld B. T, Kaira Z. (2016), Innovation Instruments of Financial Market: Features and Trends of Mutual Funds, „Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku”, nr 47.
• Romanowski M. (1998), Pojęcie publicznego obrotu papierami wartościowymi, „Przegląd Prawa Handlowego”, nr 5.
• Romanowski M. (2010), Zagadnienia ogólne papierów wartościowych (w:) System Prawa Prywatnego, t. 18: Prawo papierów wartościowych, red. A. Szumański, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa
• Rynki, instrumenty i instytucje finansowe (2008), red. J. Czekaj, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Sopoćko A. (1993), Giełda Papierów Wartościowych, AWiM Media Bank, Warszawa.
• Szpunar A. (1993), Akcje jako papiery wartościowe, „Państwo i Prawo”, nr 11–12.
• Szumański A. (1995), Akcje (w:) Prawo papierów wartościowych, red. S. Włodyka, Wydawnictwa IPSiIZ, Kraków.
• Świderska-Iwicka M. (1995), Depozyt papierów wartościowych, „Przegląd Prawa Handlowego”, nr 9.
• Tereszkiewicz P., Instrumenty pochodne (w:) System Prawa Handlowego, t. 4: Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, C.H. Beck, Warszawa.
• Thiel S. (2010), Rynek kapitałowy i terminowy, wyd. 2 zaktual., Komisja Nadzoru Finansowego CEDUR, Warszawa.
• Ustawa z dnia 22 marca 1991 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi i funduszach powierniczych, t.j. Dz.U. 1994, nr 58, poz. 239, z późń. zm.
• Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, t.j. Dz.U. 2005, nr 111, poz. 937, z późń. zm.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, t.j. Dz.U. 2016, poz. 1636, z późń. zm.
• Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych, t.j. Dz.U. 2016, poz. 1639, z późń. zm.
• Wiśniewski A. (1993), Prawo o spółkach. Podręcznik praktyczny, t. 3: Spółka akcyjna, Twigger, Warszawa.
• Zoll F. (2004), Część ogólna (w:) Prawo papierów wartościowych, red. S. Włodyka, C.H. Beck, Warszawa.
• Zoll F. (2016), Papiery wartościowe jako kategoria instrumentów finansowych (w:) System Prawa Handlowego, t. 4: Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, C.H. Beck, Warszawa.

Identifiers

DOI

10.15678/ZNUEK.2018.0976.0412