Czy wartość „wolność” determinuje postawy wobec wolności politycznej i osobistej?

• Authors: Mirosława Czerniawska

Title variants

EN

Does value “freedom” determine attitudes towards political and personal freedom?

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

W niniejszym badaniu określono postawy wobec wolności politycznej i osobistej (posłużono się zestawem poglądów, które odnosiły się do wolności we wskazanym obszarze) oraz dokonano diagnozy systemu wartości (Skala Wartości Rokeacha). Założono, że postawy uzależnione są od preferencji wartości „wolność”. Sposób rozumienia wartości i postaw (jak również ich wzajemnych relacji) przejęty został z teorii M. Rokeacha. Uznawane są one za elementy systemu przekonań, pomiędzy którymi zachodzi formalny i funkcjonalny związek. W badaniu wzięło udział 704 studentów pedagogiki i zarządzania. Uzyskane wyniki pozwoliły stwierdzić, że akceptacja wolności politycznej i osobistej wiązała się z wyższą preferencją wartości „wolność”, chociaż zależności te były na granicy istotności statystycznej.

EN

In this research attitudes towards political and personal freedom (the set of views which referred to freedom in aspects mentioned above was used) were measured as well as value system (Rokeach Value Scale). It was assumed that the attitudes depend on preference of the value ‘freedom’. The way of understanding values and attitudes as well as their mutual relations ware adopted from M. Rokeach’s theory. They are regarded as elements of a system of beliefs, among which formal and functional relations take place. The sample of 704 students from department of pedagogy and department of management was examined. Analysis of data revealed that the acceptance of political and personal freedom was connected with higher preferences of the value of ‘freedom’ but dependences were in the edge of statistical relevance.

Keywords

PL

system wartości; postawy wobec wolności politycznej i osobistej

EN

value system; attitudes towards political and personal freedom

• Publisher: Pedagogium Wyższa Szkoła Nauk Społecznych w Warszawie
• Journal: Pedagogika Społeczna
• Year: 2012 (R. XI)
• Issue: 3(45)
• Pages: 89 – 104

Dates

published

2012-09

Contributors

author

Mirosława Czerniawska

• Politechnika Białostocka

References

• Ball-Rokeach S.J., Tallman I. (1979), Social movements as moral confrontation: With special reference to civil right, [w:] M. Rokeach (red.), Understanding human values, Free Press, New York.
• Barnea M.F., Schwartz S.H. (1998), Values and voting, „Political Psychology”, t. 19.
• Brzozowski P. (1989), Skala Wartości (SW). Polska adaptacja Value Survey M. Rokeacha, Polskie Towarzystwo Psychologiczne, Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Cochrane R., Billing M., Hogg M. (1979), Politics and values in Britain: A test of Rokeach’s two-value model, „British Journal of Social and Clinical Psychology”, t. 18.
• Czerniawska M. (1995), Inteligencja a system wartości, Trans Humana, Białystok.
• Dahl R.A. (1995), Demokracja i jej krytycy, Znak, Kraków.
• Feather N.T. (1979), Value correlates of conservatism, „Journal of Personality and Social Psychology”, t. 37.
• Feather N.T. (1994), Attitudes toward high achievers and reactions to their fall: Theory and research concerning tall poppies, [w:] M.P. Zanna (red.), Advances in experimental social psychology (t. 26), Academic Press, San Diego, CA.
• Feather N.T. (1996), Values, deservingness, and achievers: Research on tall poppies, [w:] C. Seligman, J.M. Olson, M.P. Zanna (red.), The psychology of values: The Ontario Symposium, (t. 8, Lawrence Erlbaum Associate, Mahwah, NJ.
• Harvey D. (2008), Neoliberalizm. Historia katastrofy, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
• Heaven P.C.L. (1991), Voting intention and the two-value model: A further investigation, „Australian Journal of Psychology”, t. 43.
• Jakubowska U. (2002), Ekstremizm polityczny, [w:] K. Skarżyńska (red.), Podstawy psychologii politycznej, Zysk i S-ka, Poznań.
• Jakubowska U. (2005), Ekstremizm polityczny. Studium psychologiczne, GWP, Gdańsk.
• Kristiansen C.M., Hotte A.M. (1996), Morality and the self: Implications for the when and how of value-attitude-behavior relations, [w:] C. Seligman, J.M. Olson, M.P. Zanna (red.), The psychology of values: The Ontario Symposium, t. 8, Lawrence Erlbaum Associate, Mahwah, NJ.
• Kristiansen C.M., Zanna M.P. (1988), Justifying attitudes by appealing to values: A functional perspective, „British Journal of Social Psychology”, t. 27.
• Kristiansen C.M., Zanna M.P. (1994), The rhetorical use of values to justify social and intergroup attitudes, „Journal of Social Issues”, t. 4.
• Krzemiński I. (2005), Społeczeństwo obywatelskie i symbole wspólnoty, [w:] M. Drogosz (red), Jak Polacy przegrywają. Jak Polacy wygrywają, GWP, Gdańsk.
• Maio G.R., Olsen J.M. (1998), Values as truisms: Evidence and implications, „Journal of Personality and Social Psychology”, t. 74.
• Mayton II D.M., Furnham A. (1994), Values, world peace, and political activism, „Journal of Social Issues”, t. 50.
• Raaijmakers Q.A.W., Verbogt T.F.M.A., Vollebergh, W.A.M. (1998), Moral reasoning and political beliefs of Dutch adolescents and young adults, „Journal of Social Issues”, t. 54.
• Radziewicz-Winnicki A. (2008), Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
• Reykowski J. (1993) (red.), Wartości i postawy Polaków a zmiany systemowe. Szkice z psychologii politycznej, Wydawnictwo Instytutu Psychologii PAN, Warszawa.
• Rohan M.J. (2000), A rose by any name? The values construct, „Personality and Social Psychology Review”, t. 4, s. 255–277.
• Rokeach M. (1973), The nature of human values. Free Press, New York.
• Rokeach M. (1979), Two-value model of political ideology and British politics, [w:] M. Rokeach (red.), Understanding human values, Free Press, New York.
• Rokeach M. (1980), Some unresolved issues in theories of beliefs, attitudes, and values, [w:] H.E. Howe, Jr., Page M.M. (red.), Nebraska Symposium on Motivations, University of Nebraska Press, Lincoln.
• Sagiv L., Schwartz S.H. (1995), Value priorities and readiness for out-group social contact, „Journal of Personality and Social Psychology”, t. 69.
• Schrum L.J., McCarty J.A. (1992), Individual differences in differentiation in rating of personal values: The role of private self-consciousness, „Personality and Social Psychology Bulletin”, t. 18.
• Schwartz S.H. (1994), Beyond individualism/collectivism: New cultural dimensions of values, [w:] U. Kim, H.C. Triandis, C. Kağitçibaşi, S-C. Choi, G. Yoon (red.), Individualism and collectivism. Theory, method, and applications, t. 18, Sage Publication, Thousand Oaks, London, New Delhi.
• Schwartz S.H. (1996), Value priorities and behavior: Applying a theory of integrated value systems, [w:] C. Seligman, J.M. Olson, M.P. Zanna (red.), The psychology of values: The Ontario Symposium, t. 8, Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Mahwah, New Jersey.
• Schwartz S.H. (2003), Mapping and interpreting cultural differences around the world, [w:] H. Vinken, J. Soeters, P. Ester (red.), Comparing culture, dimensions of culture in comparative perspective, Brill, Leiden.
• Searing D.D. (1979), A study of values in the British House of Commons, [w:] M. Rokeach (red.), Understanding human values, Free Press, New York.
• Seligman C., Katz A.N. (1996), The dynamics of value systems, [w:] C. Seligman, J.M. Olson, M.P. Zanna (red.), The psychology of values: The Ontario Symposium, t. 8, Lawrence Erlbaum Associate, Mahwah, NJ.
• Skarżyńska K. (2005), Człowiek a polityka. Zarys psychologii politycznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Skitka L., Tetlock P.E. (1993), Providing public assistance: Cognitive and motivational processes underlying liberal and conservative policy preferences, „Journal of Personality and Social Psychology”, t. 65.
• Suedfeld P., Bluck S., Loewen L., Elkins D.J. (1994), Sociopolitical values and integrative complexity of members of student political groups, „Canadian Journal of Behavioural Science”, t. 26.
• Thannhauser D., Caird D. (1990), Politics and values in Australia: Testing Rokeach’s two-values model of politics – a research note, „Australian Journal of Psychology”, t. 42.
• Wasilewski J. (2005), Ideał demokracji i jego wcielenia, [w:] U. Jakubowska, K. Skarżyńska (red.), Demokracja w Polsce – doświadczenie zmian, Wydawnictwo SWPS Academica, Warszawa.
• Wojciszke B. (1986), Struktura „ja”, wartości osobiste i zachowanie, Ossolineum, Wrocław.
• Wojciszke B. (1989), Zgodność zachowania z dyspozycyjnymi strukturami psychicznymi, [w:] M. Cielecki (red.), Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.

Identifiers

ISSN

1642-672X