Intensywność treści w paratekstach prozy Pavla Rankova

• Authors: Sojda Sylwia

Title variants

EN

The intensity in Paratexts of Pavol Rankov’s Prose

SK

Intenzifikácia obsahu v paratextoch prózy Pavla Rankova

• Languages of publication: PL BG HR MK SK SL SR CS EN

Abstracts

SK

Príspevok sa zameriava na lingvistickú kategóriu intenzívností v recenziách prozy Pavla Rankova v Poľsku a na Slovensku. Recenzia, ako forma sprevádzajúci hlavný text, je považovaná za paratext. jazyková kategória intenzity môže byť vyjadrená v texte s rôznymi jazykovými prostriedkami: slovotvornými, morfologickými, lexikálnymi a štylistickými, ktoré boli citované a analyzované v štúdii. intenzifikácia obsahu je upútaním pozorností odoberateľa na určenú časť frázy, čo je možné získať pomocou rozličných prostriedkov. Sú medzi nimi prostriedky intenzifikácie (v širsšom zmysle) a fungovanie intenzifikátorov (v užšom zmysle). Pre uvedenú analýzu je metodologicky dôležité vyčleniť osobitný druh intenzifikátorov, ktorý je v poľskej klasifikácii považovaný za nový slovný druh. intenzifikátor (zosilňovač) je modifikátorom, ktorý mení význam lexikalnej jednotky tým, že jej pridáva moc, silu na rozdiel od prostriedkov intenzifikácie, ktorými sú slovotvorné, morfologické, lexikálne, frazeologické, syntaktické a štylistické javy. v slovenskej lingvistike sa intenzifikácia vlastností (prídavných mien) z hľadiska expresívnosti javi, popri deminutívnosti, ako jedná z najvýraznejších a najdiferencovanejších onomaziologických kategórií.

EN

The article concerns the issue of intensification in Polish and Slovak reviews of Pavol Rankov’s prose. The review, as a form accompanying the main text, is treated as paratext. The linguistic category of intensification can be expressed in the text by the variety of linguistic means: derivational, morphological, lexical, and stylistic. These structures, with the collateral “intensifiers”, were cited and analysed in this study. The main role of intensification is to attract the language users’ attention to the part of a phrase. it can be obtained by a variety of linguistic means. There should be a distinction between exponents of intensity (in context) and the function of intensifiers (in narrow view). That is why there is an important methodological new proposal to isolate intensifiers as the other part of speech in the contemporary Polish. intensifier is a modifier, which converts the meaning of another lexical unit by giving it more power, force, in contrast to the (wider) exponent of intensity, which can be a derivational, morphological, lexical, phraseological or syntactic and stylistic phenomenon. in the Slovak linguistics, the intensification of properties (for adjectives) is next to deminutiveness, one of the clearest and most diversified, according to expressiveness, onomasiological categories.

Keywords

SK

intenzifikácia; intenzifikátor; recenzia; príslovka; modifikátor; stupňovanie; slovenský jazyk

EN

intensity; review; intensifiers; adverbs; modifiers; gradation; Slovak language

• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
• Journal: Przekłady Literatur Słowiańskich
• Year: 2017
• Volume: 8
• Issue: 1
• Pages: 141-158

Dates

published

2017.12.31

Contributors

author

Sojda Sylwia

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bałabaniak D., 2013: Polskie intensyfikatory leksykalne na tle wyrażeń gradacyjnych. Opole, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
• Bałabaniak D., Mitrenga B., 2015: Polskie intensyfikatory w ujęciu historycznym. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Bortnowski S., 2007: Warsztaty dziennikarskie.Warszawa, Stentor.
• Buczek M., 2014: Słowacki klimat Europy Środkowej w Polsce. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, t. 6, cz. 2, s. 155—166.
• Danielewiczowa M., 2012: W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne. Warszawa, Bel Studio.
• Górska E., 2015: Intensyfikacja treści we współczesnym arabskim języku literackim. Kraków, Księgarnia Akademicka.
• Grzegorczykowa R., 1975: Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków. Wrocław—Warszawa—Kraków—Gdańsk, Ossolineum.
• Grzegorczykowa R., Laskowski R., Wróbel H., red., 1998: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia. Warszawa, PWN.
• Hansmanová J., 2010: Intenzifikácia. W: J. Dolník, red.: Morfologické aspekty súčasnej slovenčiy. Bratislava, Veda, s. 408—416.
• Kisiel A., [online]: Czy istnieją przysłówki o postaci głównie i szczególnie? Dostępne w Internecie: https://www.academia.edu/5267508/A._Kisiel_czy_istniej%C4%85_przys%C5%82%C3%B3wki_o_postaci_glownie_i_szczegolnie [dostęp: 12.01.2017].
• Krauz M., 2004: Recenzja — gatunek naukowy, krytycznoliteracki czy publicystyczny? W: M. Ruszkowski, red.: Wielojęzyczność w perspektywie stylistyki i poetyki. Kielce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, s. 135—151.
• Loewe I., 2007: Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Ološtiak M., 2015: Slovotvorná motivácia a expresívna motivácia. W: M. Ološtiak, red.: Kvalitatívne a kvantitatívne aspekty tvorenia slov v slovenčine. Prešov, Prešovská univerzita, s. 778—790.
• Pytel-Pandey D., 2011: Dyrektywne akty mowy — klasyfikacja ze względu na siłę oddziaływania do ich realizacji. „Slavica Wratislavensia”, 154.
• Searle J.R., 1999: Umysł, język, społeczeństwo. Warszawa, WAB.
• Sivčová S., 2015: Poznámky k súčasnej kritike. W: M. Ološtiak, red.: 10. Študentská vedecká a umelecká konferencia. Prešov, Prešovská univerzita, s. 364—368.
• Straś E., 2008: Kategoria intensywności we frazeologii języka polskiego i rosyjskiego. Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• Šikra J., 1991: Sémantiká slovenských prísloviek. Bratislava.
• Šimková M., [w druku]: Častice v slovenčine a v češtnie. Systémová a korpusovolingvistická analýza. [Praca doktorska].
• Turanskij I.I., 1990: Semantičeskaja kategoria intensivnosti v anglijskom jazyke. Moskwa, Vysšaja škola.
• Wajszczuk J., 2005: O metatekście. Warszawa, Katedra Lingwistyki Formalnej Uniwersytetu Warszawskiego.
• Węgiel M., 1995: Jakie są ograniczenia w łączliwości składniowej przysłówków (na przykładzie łączliwości leksemu bardzo)? „Studia Gramatyczne”, t. 11, s. 107—112.
• Wolny-Zmorzyński K., Kaliszewski A., Furman W., 2006: Gatunki dziennikarskie. Teoria, praktyka, język. Warszawa, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Identifiers

ISSN

1899-9417