Internetowa madka jako wariant stereotypu współczesnej matki

• Authors: Bańczyk Emilia

Title variants

EN

Internet madka ‘mudda’ as a variant of the stereotype of a modern mother

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób popularne w sieci pojęcie madki może wpłynąć na stereotyp matki i społeczny obraz rodziny. Autorka podejmuje aktualny temat dotyczący współczesnych przemian w postrzeganiu macierzyństwa, wykorzystuje przy tym metody lingwistyki antropologiczno-kulturowej, swoje rozważania umieszcza dodatkowo w kontekście socjologicznym i socjolingwistycznym. Rekonstrukcja znaczenia nowego pojęcia pokazuje, że zawarte w nim silne nacechowanie negatywne oddziałuje na społeczny wizerunek matek i prowadzi do piętnowania rodzin.

EN

The paper is trying to answer the question of how the popular concept of madka can affect the stereotype of a mother and the social perception of the family. The author takes up the current topic regarding contemporary changes in the perception of motherhood using anthropological and cultural linguistics methods, and the considerations are put in the sociological and sociolinguistic context. Reconstruction of the meaning of the new concept leads to the conclusion that its strong negative markings affect the social image of mothers and leads to stigmatizing families.

Keywords

PL

matka; madka; językowy obraz świata; stereotyp

EN

mother; madka ‘mudda'; linguistic picture of the world; stereotype

• Publisher: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• Journal: Język Polski
• Year: 2021
• Volume: 101
• Issue: 2
• Pages: 71-86

Contributors

author

Bańczyk Emilia

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

References

• Bartmiński J. 1998: Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu matki, [w:] J. Anusiewicz, J. Bartmiński (red.), Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław, s. 63–83.
• Bartmiński J. 2001: O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Elipsa, Warszawa, s. 27–53.
• Bartmiński J. 2008: Polski stereotyp matki, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1, s. 33–53.
• Bartmiński J., Niebrzegowska S. 1998: Profile a podmiotowa interpretacja świata, [w:] J. Bartmiński, J. Tokarski (red.), Profilowanie w języku i tekście, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 211–224.
• Bielińska-Gardziel I. 2009: Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
• Brzozowska M. 2006: O przebiegu badań nad zmianami w rozumieniu nazw wartości w latach 1990–2000, [w:] J. Bartmiński (red.), Język – wartości – polityka: zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce: raport z badań empirycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 36–43.
• Donaldson S., Kymlicka W. 2018: Zoopolis. Teoria polityczna praw zwierząt, przekł. M. Wańkowicz, M. Stefański, Oficyna, Warszawa.
• Fish S. 2002: Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, przeł. K. Abriszewski, Universitas, Kraków.
• Jędrzejko E. 1994: Kobieta w przysłowiach, aforyzmach i anegdotach polskich. Konotacje i stereotypy, „Język a Kultura”, z. 9, s. 159–172.
• Karwatowska M. 1997: Semantyczny obraz matki w wypowiedziach uczniów: autor, intencja tekstu i gatunkowe wyznaczniki charakterystyki, [w:] J. Porayski-Pomsta, J. Podracki (red.), Tekst – wypowiedź – dyskurs w dydaktyce szkolnej: materiały z III Konferencji „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”, Elipsa, Warszawa, s. 70–78.
• Legomska J. 2014: (Nie)stosownie (nie)dosłowni rodzice. Czarny humor a konwencja mówienia o dziecku: intencje a odbiór, „Conversatoria Linguistica” VIII, s. 63–77.
• Legomska J. 2016: Od czarów nad kołyską do magii językowej usieciowionej matki – ciągłość i zmienność charakteru magii języka matek, „Język a Kultura”, z. 26, s. 245–257.
• Niebrzegowska-Bartmińska S. 2013: Projekt badawczy (ETNO)EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej, „Etnolingwistyka”, z. 25, s. 267–281.
• Niebrzegowska-Bartmińska S. 2014: Od separacyjnego do holistycznego opisu językowego obrazu świata. Na marginesie dyskusji nad kształtem artykułów w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów, [w:] I. Bielińska-Gardziel, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura (red.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 3: Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 71–102.
• Olcoń-Kubicka M. 2009: Indywidualizacja a nowe formy wspólnotowości, Scholar, Warszawa.
• Raport ROPS 2015: Społeczna rola matki – wyzwania współczesnego macierzyństwa. Raport z badania 2015, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego (online: https://rops-katowice.pl/dopobrania/2015.07.31-raport.pdf, dostęp: 10 lutego 2020).
• Scollon R., Scollon S.W. 1995: Intercultural Communication. A Discourse Approach, Basil Blackwell, Oxford.
• Titkow A. 2012: Figura Matki Polski. Próba demitologizacji, [w:] R.E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Tokarski R. 2014: Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
• Tracewicz J. 2019: Roszczeniowe matki [org. Madka Polka], „Polityka”, nr 48, s. 73 (online: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1932996,1,roszczeniowe-matki.read, dostęp: 12 lutego 2020).
• Urbańska S. 2009: Profesjonalizacja macierzyństwa jako proces odpodmiotowienia matki. Analiza dyskursów poradnika „Twoje Dziecko” z 2003 i 1975 roku, [w:] B. Budrowska (red.), Kobiety. Feminizm. Demokracja. Wybrane zagadnienia z seminarium IFiS PAN z lat 2001–2009, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
• Żydek-Bednarczuk U. 2005: Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Universitas, Kraków.

Identifiers

DOI

https://doi.org/10.31286/JP.101.2.6