„Przyczyny melancholii” Barbary Iłłakowicz

Title variants

EN

Barbara Iłłakowicz’s “Przyczyny melancholii” (“Reasons of Melancholy”)

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł zawiera omówienie i edycję XIX-wiecznego autobiograficznego utworu w formie dialogu zatytułowanego „Przyczyny melancholii. (Rozmowa)”, którego autorką jest Barbara Iłłakowicz (1856–1893). Ten odnaleziony w archiwum prywatnym tekst jest istotny nie tylko jako dokument swoich czasów oraz z uwagi na wzbogacenie wiedzy o relacjach rodzinnych znanej poetki Kazimiery Iłłakowiczówny, której matką była autorka. Stanowi on przede wszystkim interesujący dokument herstory XIX-wiecznej Polski i Litwy: świadectwo dylematów osobistych i zawodowych kobiety wywodzącej się ze środowiska szlachecko-ziemiańskiego i utrzymującej się z własnej pracy. Mimo zależności emocjonalnej i, częściowo, ekonomicznej od mężczyzny Barbara Iłłakowicz nie rezygnuje z autonomii i podmiotowości. Tekst w otwarty sposób podejmuje m.in. problem aborcji i prawa kobiety do decydowania o sobie.

EN

The article contains a presentation and an edition of a 19th c. autobiographical piece in a dialogue form entitled “Przyczyny melancholii. (Rozmowa)” (“Reasons of Melancholy. ”) by Barbara Iłłakowicz (1856–1893). The piece, found in a private archive, is crucial not only as a document of its time and as a source that enriches the state of art about family relations of the poetess Kazimiera Iłłakowiczówna, the author’s daughter. It is first and foremost an interesting herstory document of the 19thc. Poland and Lithuania: a testimony of personal and professional dilemmas of a woman of noble-yeoman origin and earning her living by her own work. Regardless of emotional and partially financial dependency on a male, Barbara Iłłakowicz does not resign from subjective autonomy and agency. The text openly touches such issues as, e.g., abortion and a woman’s right to decide about herself.

Keywords

PL

Barbara Iłłakowicz (1856–1893); literatura polska XIX wieku; pisarstwo kobiet; dokument osobisty; aborcja

EN

Barbara Iłłakowicz (1856–1893); Polish 19th c. literature; woman writing; private document; abortion

• Publisher: Instytut Badań Literackich PAN
• Journal: Pamiętnik Literacki
• Year: 2022
• Volume: 113
• Issue: 1
• Pages: 227-240

Dates

printed

2022-03-24

Contributors

elaborated by

Wołk Marcin

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

elaborated by

Owczarz Ewa

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń

Identifiers

ISSN

0031-0514

EISSN

2719-5376

DOI

10.18318/pl.2022.1.18