Systemy kształcenia w zakresie kwalifikacji i kompetencji pracowników socjalnych w wybranych państwach europejskich

• Authors: Jerzy Koperek

Title variants

EN

Training systems in terms of qualifications and competencies of social workers in the selected European countries

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Kształcenie pracowników socjalnych, oparte na krajowych i unijnych standardach edukacyjnych, ma na celu zdobycie przez nich kwalifikacji i kompetencji zawodowych oraz taki rozwój tej profesji, aby sprostała ona społecznym wyzwaniom współczesnego społeczeństwa. Analizowane zagadnienie europejskiego systemu kształcenia pracowników socjalnych jest przedstawione w kontekście regulacji prawnych w wybranych państwach europejskich. W tym kontekście wydaje się wartościowe poznanie podstawowych kwalifikacji i kompetencji pracowników socjalnych uzyskanych w ramach kształcenia w wybranych państwach europejskich. Zaprezentowane studium analizuje tę problematykę z uwzględnieniem polskich standardów. Istnieje potrzeba z jednej strony implementacji ustawodawstwa unijnego do polskiego prawodawstwa, a z drugiej każde państwo ma prawo do stosowania właściwych dla swojego systemu kształcenia pracowników socjalnych własnych rozwiązań, określając standardy kwalifikacji tej grupy zawodowej. Istnieje więc potrzeba aktualizacji i rozwoju standardów kształcenia w zakresie przygotowania do zawodu pracownika socjalnego w Polsce korzystając ze standardów unijnych, państw członkowskich UE oraz państw europejskich nienależących do UE. Prezentowany artykuł zwraca uwagę na te uwarunkowania i stara się przedstawić powyższe standardy w kontekście europejskich i krajowych standardów edukacyjnych.

EN

Training of social workers, based on national and EU standards of education, aims to acquire by them the professional qualifications and competencies. It also aims to the development of the profession in order to cope with the social challenges of modern society. The analysed issue of the European training system of social workers is presented in the context of the legal regulations in the selected European countries. In this context, it is worthwhile to learn the basic qualifications and competencies of social workers obtained in the course of education in selected European countries. The presented study examines this issue with regard to Polish standards. There is a need on the one hand the implementation legislation to Polish legislation, on the other hand, every state has the right to apply the relevant education system for their own solutions to social workers defining qualification standards of the profession. There is therefore a need for updating and developing educational standards in preparation for the profession of social worker in Poland, using the standards of the EU, EU Member States and European states outside the EU. The article draws attention to these considerations, and tries to present these standards in the context of European and national educational standards.

Keywords

PL

europejskie systemy kształcenia; harmonizacja szkolnictwa wyższego; kwalifikacje i kompetencje pracowników socjalnych

EN

European training systems; harmonization of higher education; qualifications and competencies of social workers

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Teologiczne
• Year: 2016
• Volume: 63
• Issue: 1: Praca socjalna
• Pages: 47-68

Contributors

author

Jerzy Koperek

• Katedra Życia Społecznego Rodziny, Instytut Nauk o Rodzinie i Pracy Socjalnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II

References

• Campanini A., Frost E. (red.), European social work-commonalities and differences, Carocci Publishing, Rome 2004.
• Centralna Rada ds. Edukacji i Kształcenia w Pracy Socjalnej [Central Council for Education and Training in Social Work (CCETSW)], http://en.wikipedia.org/wiki/Central_Council_ for_Education_and_Training_in_Social_Work [dostęp: 25.01.2016].
• Centralna Rada ds. Kształcenia w Pracy Socjalnej [Council for Training in Social Work (CTSW)], http://archiveshub.ac.uk/data/gb152422col [dostęp: 25.01.2016].
• Dokument CDPS(97)21: The initial and further training of social workers taking into account their changing role. Co-ordinated research programme in the social field (1994-1995), Rada Europy 1997.
• Dyrektywa 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz.U. UE L 255 z 30.09.2005, s. 22, ze zm.).
• http://europa.eu/youreurope/citizens/work/professional-qualifications/regulated-professions /index_pl.htm [dostęp: 25.01.2016].
• http://psz.praca.gov.pl/rynek-pracy/bazy-danych/klasyfikacja-zawodow-i-specjalnosci [dostęp: 25.01.2016].
• http://www.mpips.gov.pl/pomoc-spoleczna/interpretacje-wybranych-przepisow/kwalifikacje-pracownika-socjalnego/ [dostęp: 25.01.2016].
• http://www.mpips.gov.pl/praca/bazy-danych-mpips-dla-potrzeb-edukacji-i-pracy/klasyfikacja -zawodow-i-specjalnosci/ [dostęp: 25.01.2016].
• http://www.nauka.gov.pl/ogolne-informacje-o-systemie-uznawania-kwalifikacji-zawodowych-zgodnie-z-dyrektywa-2005-36-we/co-to-jest-zawod-regulowany-dzialalnosc-regulowana. html [dostęp: 25.01.2016].
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Zawód_regulowany [dostęp: 25.01.2016].
• Kantowicz E., Koncepcje kształcenia do pracy społecznej w ujęciu Aleksandra Kamińskiego, w: E. Marynowicz-Hetka, H. Kubicka, M. Granosik (red.), Aleksander Kamiński i jego twórczość pedagogiczna. Dyskusja o przeszłości wobec teraźniejszości i przyszłości, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego 2004, s. 359-367.
• Kantowicz E., Praca socjalna w Europie. Inspiracje teoretyczne i standardy kształcenia, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie 2005.
• Kantowicz E., Edukacyjne wymiary profesjonalizacji pracy socjalnej, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio J, 26 (2013), s. 133-146.
• Kantowicz E., Olubiński A. (red.), Działanie społeczne w pracy socjalnej na progu XXI wieku, Toruń: Wydawnictwo Akapit 2003.
• Karvinen S., Poso T., Satka M. (red.), Reconstructing social work research. Finish Methodological Adaptations, Jakaskyla: SoPhi 1999.
• Kodeks Etyczny Polskiego Towarzystwa Pracowników Socjalnych, http://ptps.ops.pl/kodeks_ etyczny.htm [dostęp: 25.01.2016].
• Koperek A., Wychowanie prospołeczne jako warunek uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, Warszawa 2007.
• Koperek A., Zaangażowanie społeczne obywateli, Łódź: Wydawca Adam Koperek 2008.
• Koperek A., Człowiek – Państwo – Świat. Edukacja społeczna obywateli, Łódź–Gachenbach: Adam Koperek, Kazimierz Piotrowski 2008.
• Koperek A., Edukacja patriotyczna w kontekście polskiej kultury narodowej, „Saeculum Christianum. Pismo Historyczno-Społeczne” 16 (2009), nr 1, s. 257-267.
• Koperek A., Socjalizacja jako proces wychowania do uczestnictwa w życiu społecznym, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 11 (2010), z. 4, s. 139-154.
• Koperek A., Wpływ kultury na wychowanie społeczne w procesie socjalizacji, „Pedagogika Katolicka” 2010, nr 7, s. 96-101.
• Koperek A., Wychowanie do pojednania. Formatio Catholica, Łódź–Gachenbach: Adam Koperek, Kazimierz Piotrowski 2010.
• Koperek A., Socjalizacja jako społeczno-wychowawczy proces integracji jednostki ze społeczeństwem, „Pedagogika Katolicka” 2011, nr 8, s. 261-265.
• Koperek A., Edukacja patriotyczna w podstawowych środowiskach wychowawczych: w rodzinie, szkole i społeczności lokalnej, w: A. Koperek, J. Koperek (red.), Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012, s. 63-89.
• Koperek A. (red.), Polityka międzynarodowa a globalizacja – wybrane aspekty, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie”13 (2012) z. 3.
• Koperek A., Koperek J., Możliwości dostępu polskich obywateli do rynków pracy w wybranych krajach Unii Europejskiej, w: S. Dolata (red.), Gospodarka Polski po wejściu do Unii Europejskiej, Częstochowa: Wydawnictwo „Educator” 2007, s. 285-310.
• Koperek A., Koperek J., Perspektywy rozwoju polskiej gospodarki w kontekście uczestnictwa w procesie światowej globalizacji, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 8 (2007), z. 1, s. 65-76.
• Koperek A., Koperek J., Dobro wspólne państwa w kontekście światowej globalizacji z perspektywy doświadczeń ordo-liberałów niemieckich, „Europejski Przegląd Naukowy” 2008, t. 1: Współczesne problemy Europy, s. 115-130.
• Koperek A., Koperek J., Warsztat pracownika socjalnego w Polsce. Aspekty społeczne, w: M.Z. Stepulak, J. Gorbaniuk (red.), Wybrane aspekty pracy socjalnej w warsztacie pracownika socjalnego – doświadczenia polsko-niemieckie, (Centrum Badań nad Rodziną, t 8, Instytut Nauk o Rodzinie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II), Lublin–Eichstätt–Ingolstadt: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium” 2010, s. 59-69.
• Koperek A., Koperek J., Rada Europy i Unia Europejska podmiotami kształtującymi europejską politykę społeczną, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 12 (2011), z. 8, s. 9-30.
• Koperek A., Koperek J. (red.), Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012.
• Koperek J., Warsztat pracownika socjalnego w Polsce. Aspekty prawne, w: M.Z. Stepulak, J. Gorbaniuk (red.), Wybrane aspekty pracy socjalnej w warsztacie pracownika socjalnego – doświadczenia polsko-niemieckie, (Centrum Badań nad Rodziną, t. 8, Instytut Nauk o Rodzinie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II), Lublin–Eichstätt–Ingolstadt: Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium” 2010, s. 23-38.
• Koperek J., Kwalifikacje pracowników socjalnych podstawą ich warsztatu pracy, w: A. Koperek, J. Koperek, Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012, s. 15-31.
• Koperek J., Rychlewska-Szczepańczyk K., Proces harmonizacji szkolnictwa wyższego w Unii Europejskiej, w: A. Koperek, J. Koperek, Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012, s. 153-171.
• Koperek J., Rychlewska-Szczepańczyk K., Polityka edukacyjna między dwoma modelami: polskim i francuskim – szkolnictwo wyższe, w: A. Koperek, J. Koperek, Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012, s. 205-218.
• Koperek J., Waligórska K., Znaczenie Procesu Bolońskiego dla rozwoju europejskiej polityki edukacyjnej, w: A. Koperek, J. Koperek, Polityka edukacyjna. Rozwój kwalifikacji pracowników socjalnych – konteksty i perspektywy, Łódź 2012, s. 173-204.
• Kornbeck J., Postgraduate degrees in social work: report from a European Symposium in Paris 1-2 June 1999, „Social Work in Europe” 6 (1999), nr 2.
• Kornbeck J., Reflection on the Exportability of Social Pedagogy and its Possible Limits, „Social Work in Europe” 9 (2002), nr 2.
• Kornbeck J., Researching social work professionalisation in the context of European integration, „Social Work in Europe” 5 (1999), nr 3.
• Kotlarska-Michalska A. (red.), Obszary pracy socjalnej w teorii i praktyce, Poznań: Wydawnictwo UAM 2002.
• Kotlarska-Michalska A., Przykłady dysfunkcji w kształceniu pracowników socjalnych, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Sectio J, 26 (2013), s. 147-165.
• Kowalik B., Stefańska A., Krajowy standard kwalifikacji zawodowych. Specjalista pracy socjalnej (244502), Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Departament Rynku Pracy. Europejski Fundusz Społeczny. Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, Radom: Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji (PIB) 2007.
• Kramer D., Brauns H.J., Europe, w: T.D. Watts, D. Eliott, N.S. Mayadaw (red.), International handbook on social work education, Westport, Connecticut–London: Greenwood Press 1995.
• Labonte-Roset Ch., The European Higher Education Area and Research Orientated Social Work Training, referat wygłoszony na Międzynarodowym Seminarium Social Work Education in Europe – Towards a Stronger Research-Orientation, 31 March – 4 April, Hohschule Magdeburg 2004.
• Lorenz W., Social work and Bologna process, „Social Work & Society” 3 (2005), 2.
• Marynowicz-Hetka E., Badanie – działanie – kształcenie. Wybrane problemy analizy i przygotowania do działania, w: A. Kotlarska-Michalska (red.), Obszary pracy socjalnej w teorii i praktyce, Poznań: Wydawnictwo UAM 2002.
• Melosik Z., Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy, Poznań: Wydawnictwo Wolumin 2002.
• Mielczarek A., Dokąd zmierza praca socjalna w XXI wieku?, „Vladislavia” 2002, nr 13.
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny (Dz.U. Nr 154, poz. 1288, 1289).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 stycznia 2008 r. w sprawie specjalności przygotowującej do zawodu pracownika socjalnego realizowanej w szkołach wyższych (Dz.U. z 2008 r., Nr 27, poz. 158).
• Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. z 2014 r., poz. 1145).
• Sałustowicz P., Wyższe kształcenie zawodowe pracowników socjalnych w Niemczech, „Praca Socjalna” 1993, nr 4.
• Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 roku o zatrudnieniu socjalnym (Dz.U. z 2003 r., Nr 122, poz. 1143).
• Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2004 r., Nr 64, poz. 593; tekst jedn.: Dz.U. z 2009 r., Nr 175, poz. 1362; Dz.U. z 2015 r., poz. 163).
• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2013 r., poz. 674 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. z 2007 r., Nr 48, poz. 320).
• Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz.U. z 2008 r., Nr 63, poz. 394).
• Ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2010 r., Nr 40, poz. 229).
• Ustawa z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej (Dz.U. z 2015 r., poz. 1310).
• Zalecenie Komisji Wspólnot Europejskich z dnia 29 października 2009 r. w sprawie stosowania Międzynarodowego Standardu Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 (Dz.U. L 292, 10/11/2009 P. 0031-0047).
• Zawód regulowany – definicja zawodu regulowanego w rozumieniu dyrektywy 2005/36 – czasopisma.beck.pl [dostęp: 25.01.2016].

Identifiers

DOI

10.18290/rt.2016.63.1-4