Wschodnia granica Polski i jej ochrona przez Wojska Ochrony Pogranicza w latach 1945-1991

• Authors: Grzegorz Zaremba

Title variants

EN

The Eastern Border of the Republic of Poland And Its Control Performed by the Border Guard in the Years 1945-1991

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Niniejszy artykuł dotyczy problematyki ochrony wschodniej granicy Polski przez Wojska Ochrony Pogranicza. Omówione w nim zostały losy trzech Brygad Ochrony Pogranicza, podlaskiej, nadbużańskiej i przemyskiej, na przełomie lat 1945-1991. Autor przedstawił struktury organizacyjne wschodnich brygad WOP oraz wskazał powody ich zmian w całym okresie funkcjonowania Wojsk Ochrony Pogranicza w Polsce. Ciekawym elementem artykułu jest opisywana przez autora koncepcja odejścia od bezpośredniej ochrony wschodniej granicy Polski w latach 1956-1957. Powołanie w miejsce brygad jedynie trzech kilkudziesięcioosobowych grup manewrowych powodowało, że polska granica wschodnia chroniona była w zasadzie jedynie przez Wojska Ochrony Pogranicza ZSSR. Problematyka dotycząca WOP i ochrony wschodniej granicy Polski po II wojnie światowej wymaga od historyków zajmujących się tymi zagadnieniami jeszcze wielu badań. Polska granica wschodnia w czasach PRL pozostała w cieniu zarówno wydarzeń politycznych, jak społecznych. Autor uważa, że artykuł ten pozwoli choć trochę przybliżyć i poznać to skomplikowane zagadnienie jakim była ochrona wschodniej granicy Polski w latach 1945-1991.

EN

The present article is concerned with the issue of controlling the eastern border of the Republic of Poland by the Border Guard. the history of three Border Guard Brigades is discussed in it: that of the Podlaska, Nadbużańska and Przemyska ones, in the years 1945-1991. the author presents the organizational structure of the eastern brigades of the BG and points to the reasons why it was changed in the period when the Border Guard performed its duties in Poland. the conception of departing from the direct control of the eastern border of Poland in the years 1956-1957 that the author describes, is an interesting element of the article. Establishing only three maneuver groups, each numbering several dozen men, instead of the brigades was the cause why the Polish border was in fact controlled by the Soviet Border Guard only. the issue of the Border Guard and of controlling the eastern border of Poland after World War II requires further research on the part of the historians studying the problem. the Polish eastern border at the time of the Polish People's Republic remained in the shadow of both political and social events. the author hopes that the article to some extent helps explain the complicated issue of controlling the Polish border in the years 1945-1991.

Keywords

PL

Wojska Ochrony Pogranicza; WOP; wschodnia granica Polski

EN

Border Guard; BG; eastern border of the Republic of Poland

• Publisher: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
• Journal: Roczniki Wydziału Nauk Prawnych i Ekonomicznych KUL
• Year: 2012-2013
• Volume: 8-9
• Issue: 1: Prawo
• Pages: 283-297

Contributors

author

Grzegorz Zaremba

• Straż Graniczna

References

• Dominiczak H.: Granice państwa i ich ochrona na przestrzeni dziejów 966-1996, Warszawa: Bellona 1997.
• Dominiczak H.: Powstanie i rozwój organizacyjny WOP w latach 1945-1991, w: WOP w 50-tą rocznicę objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945. Jednodniówka związku byłych zawodowych żołnierzy środowiska WOP, Warszawa 1995.
• Dominiczak H.: Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945-1985, Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1985.
• Filipek A., Janocińska B.: Edmund Edward Taraszkiewicz „Żelazny”, Trzy pamiętniki, Warszawa–Lublin: Instytut Pamięci Narodowej 2008, Relacje i wspomnienia, t. 12, s. 291.
• Goryński G.: Rola, miejsce i zadania WOP w strukturze MBP (1949-1954) i MSW (1955-1965), cz. II, w: Problemy Ochrony Granic, Kętrzyn: Wydawnictwo Centrum Szkolenia Straży Granicznej 2000, „Biuletyn” nr 12, s. 53.
• Grobelski W.: Historia i tradycje polskich formacji granicznych, Koszalin: Wydawnictwo Centralnego Ośrodka Straży Granicznej 2007.
• Herman H.: Polskie doktryny wojenne w latach 1945-1990, w: Dzieje – wojsko – społeczeństwo, red. H. Herman, S. Jaczyński, H. Królikowski, Siedlce: Wydawnictwo Akademii Podlaskiej w Siedlcach 2006.
• Jackiewicz Z.: Wojska Ochrony Pogranicza 1945-1991 – Krótki Informator Historyczny, Kętrzyn: Wydawnictwo Centrum Szkolenia Straży Granicznej 1998.
• Ławski J.: Ochrona granic Polski Ludowej, Warszawa: Wydawnictwo MON 1974.