Teorie nauk społecznych jako wizje świata [Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu, Latour]. Refleksje antropologiczne

• Authors: Stoczkowski Wiktor

Title variants

EN

Social Sciences Theories as Visions of the World [Durkheim, Lévi-Strauss, Bourdieu, Latour]. Anthropological Reflections

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Mamy zwyczaj nazywać wierzeniami koncepcje, w które nie wierzymy, podczas gdy rezerwujemy godność wiedzy dla koncepcji, w które wierzymy bez zastrzeżeń. Nie jesteśmy jednak w stanie udowodnić większości idei jakie uważamy za pozytywną wiedzę. Teorie nauk społecznych należą często do tej właśnie kategorii: stają się modnymi dogmatami, a ich autorzy − przedmiotem kultu. Antropologia kultury dostarcza narzędzi, które pozwalają wyjaśnić mechanizm tego zjawiska. Biorąc za przykład cztery znane teorie francuskich nauk społecznych (socjo-antropologia Émila Durkheima, antropologia strukturalna Clauda Lévi-Straussa, socjologia Pierra Bourdieu i antropologia symetryczna Bruno Latoura), artykuł proponuje zrozumieć je jako konstrukcje myślowe o sile atrakcji zależnej mniej od wiedzy naukowej, jaka jest w nich ewentualnie zawarta, a bardziej od wizji świata, które te teorie proponują. Artykuł jest uzupełnioną wersją wykładu wygłoszonego na Uniwersytecie Warszawskim w grudniu 2018 roku jako Ósmy Doroczny Wykład Antropologiczny pamięci Profesora Andrzeja Wiercińskiego.

EN

We are accustomed to describing as beliefs conceptions that we do not believe while preserving the dignity of knowledge for conceptions that we believe without reservations. We are incapable, however, of proving the majority of ideas that we consider to be positive knowledge. Social science theories often belong precisely to this category: they become fashionable dogmas, and their authors – the object of a cult. Anthropology of culture provides us with tools enabling to explain the mechanism of this phenomenon. Taking as an example four known theories of the French social sciences (socio-anthropology by Émil Durkheim, structural anthropology by Claude Lévi-Strauss, sociology by Pierre Bourdieu, and symmetric anthropology by Bruno Latour) this article attempts to understand them as intellectual constructions endowed with an attraction whose force depends less on the scientific knowledge eventually contained therein, and more on the vision of the world proposed by those theories. The article is a supplemented version of a lecture given at the University of Warsaw in December 2018 as the Eighth Annual Anthropological Lecture in Memory of Professor Wierciński.

Keywords

PL

nauki społeczne; teoria; antropologia

• Publisher: Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
• Journal: Konteksty - Polska Sztuka Ludowa
• Year: 2020
• Volume: 74
• Issue: 3 (330)
• Pages: 54-63

Contributors

author

Stoczkowski Wiktor