Teatr zaangażowany społecznie jako sposób odnowienia dialogu z polskim widzemTeatr zaangażowany społecznie jako sposób odnowienia dialogu z polskim widzem

• Authors: Kluzowicz Julia

Title variants

EN

Socially engaged theatre as a way to regain contact with the Polish audience

• Languages of publication: PL

Abstracts

PL

Artykuł porusza tematykę działań teatralnych o charakterze społeczno- -zaangażowanym, których nasilenie od kilku lat możemy obserwować w polskim teatrze. Poza oczywistym celem twórców, zmierzającym do zwrócenia uwagi publiczności na sprawy istotne dla społeczeństwa i państwa, poprzez teatr zaangażowany udaje im się również odnowić prawdziwy, szczery dialog z polskim widzem. Obok rozważań dotyczących zjawiska kształtowania opinii społecznej przez teatr zarówno w ujęciu ogólnym, jak i odnoszącym się bezpośrednio do teatru polskiego na przestrzeni dziejów, nakreślony zostaje obraz współczesnego teatru polskiego, uwypuklający elementy mające wpływ na możliwość podjęcia dialogu z odbiorcą. Tym, co cechuje współczesny polski teatr zaangażowany, jest komunikowanie się z widzem „wprost” (brak cenzury), otwartość dyskursu politycznego, nowe typy bohaterów teatralnych odnoszących się bezpośrednio do polskich realiów oraz specyficzny rodowód artystyczny współczesnych dramaturgów. Na podstawie analizy zebranych materiałów (książkowych, prasowych,archiwalnych), wywiadów z twórcami i teoretykami teatralnymi oraz własnej obserwacji, autorka wnioskuje o pozytywnym charakterze zachodzących zmian. Wskazuje również na problemy, z jakimi boryka się nurt teatru zaangażowanego w Polsce i potrzebę otoczenia go szczególną opieką ze strony organizacji odpowiedzialnych za kształt polskiego życia kulturalnego.

EN

The article covers the topic of theatrical performances influenced by the socially-involved current – a phenomenon that has become more and more common in Polish theatre over the past few years. Apart from the obvious aim to point the audience’s attention to the matters of vital importance for the society and the country, the socially-involved theatre endeavours to renew a true and honest dialogue with a Polish viewer. Apart from a discourse concerning the idea of influencing the public’s point of view through the theatre nowadays and in the past, the article sketches the picture of contemporary Polish theatre. The author emphasizes the elements which may impact the possibility of initiating a dialogue with the audience. It is to be observed that common factors and characteristics determining contemporary involved theatre in Poland are: “straight-forward” (noncensored) communication with the viewer, the openness of political discourse, new types of main characters related to the most recent Polish reality, as well as the very specific artistic background of the contemporary dramatists. Judging from the analysis of the gathered evidence (books, press articles, archive’s documents), interviews with both the artists and the theoreticians, and also basing on one’s own experiences and observations, the author of the article came to rather positive conclusions about the changes which are taking place in the socially-involved theatre in Poland. However, she also indicates some problems faced by the theatre.

Keywords

PL

teatr zaangażowany; dialog; widz; komunikacja

EN

involved theater; dialogue; viewer; communication

• Publisher: Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
• Journal: Rocznik Andragogiczny
• Year: 2007
• Volume: R. 2007
• Pages: 134-145

Contributors

author

Kluzowicz Julia

References

• Berthold M. (1980), Historia teatru, tłum. D. Żmij-Zielińska, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa
• Coltof L., Keulemans C. (2001), Stać po stronie społeczeństwa, tłum. E. Osuch, [w:] Dialog nr 4, Biblioteka Narodowa, Warszawa
• Drewniak Ł. (2005), Kosmonauci polskiego teatru, [w:] Notatnik teatralny nr 38/2005, Miejska Biblioteka Publiczna, Wrocław
• Drewniak Ł. (2006), Tsunami młodości, [w:] Plata T. (red.), Strategie publiczne, strategie prywatne, Świat Literacki, Warszawa
• Dziewulska M. (2006), Dziadkobójcy, [w:] Tygodnik Powszechny nr 25, 18 VI 2006, Kraków
• Gruszczyński P. (2006), Nowi niezadowoleni, [w:] Tygodnik Powszechny nr 24, 11 VI 2006, Kraków Puzyna K. (1970), Burzliwa pogoda, Państwowy Instytut Wydawniczy,
• Warszawa
• Jotterand F. (1976), Nowy teatr amerykański, tłum. Z. i K. Braun, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa
• Meissner K. (2004), Co zagraża współczesnemu teatrowi?, [w:] Notatnik Teatralny nr 32–33/2004, Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych, Wrocław
• Orzechowski K. (1995), Kilka lekcji o teatrze, Księgarnia Akademicka, Kraków
• Pawłowski R. (2004), Pokolenie porno i inne niesmaczne utwory teatralne, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków
• Pawłowski R. (2005), Głosujcie na Klatę!, [w:] Notatnik teatralny nr 38/2005, Miejska Biblioteka Publiczna, Wrocław
• Pawłowski R. (2006), Zadowoleni kontra niezadowoleni, [w:] Tygodnik Powszechny nr 28, 9.VII.2006, Kraków
• Pawłowski R. (2006), Dlaczego dramat?, [w:] Notatnik Teatralny nr 39– –40/2006, Miejska Biblioteka Publiczna, Wrocław
• Plata T. (2000), Szybko, coraz szybciej, z zamkniętymi oczami, [w:] Didaskalia nr 36, Towarzystwo Teatralne, Kraków
• Shakespeare W. (1978), Hamlet, tłum. J. Paszkowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
• Słobodzianek T. (2006), Statek płynie dalej, [w:] Notatnik Teatralny nr 39–40/2006, Miejska Biblioteka Publiczna, Wrocław
• Wyrypajew I. (2006), Zagubione pokolenie, tłum. A.L. Piotrowska, [w:] Notatnik Teatralny nr 39–40/2006, Miejska Biblioteka Publiczna, Wrocław
• Wywiad autorki z Piotrem Kruszczyńskim, Wałbrzych, 2.03.2007
• Wywiad autorki z Pawłem Łysakiem, Warszawa, 17.03.2007
• Wywiad autorki z Maciejem Nowakiem, Warszawa, 22.03.2007
• Wywiad autorki z Romanem Pawłowskim, Kraków, 25.02.2007
• Wywiad autorki z Bartoszem Szydłowskim, Kraków, 22.02.2007