The question concerning human action

• Authors: Bombała Bronisław

Title variants

PL

Pytanie o czyn ludzki

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The paper presents phenomenological and hermeneutical approach of human action in 20th century. There were two important cultural phenomena in the twentieth century. On the one hand, the growing expansion of technopoly, which based its operation on instrumental rationality and therefore affected destructively the spiritual realm of man, was growing, on the other hand, there were attempts to apply to the economy humanistic and personalistic vision of management, based on axiological rationality. Studies and projects belonging to humanistic stream are based on the assumption that at turning points of history human labour became deprived of its human nature. Hermeneutical and phenomenological analysis allows to indicate the sources of this dehumanization. Phenomenological analysis has discovered that in a technopoly human being has been deprived of her/his transcendental dimension and reduced to one of the factors of production. Hermeneutical analysis has discoverd eidos of human action: Norwid’s church of work, Brzozowski’s creation of will, Teilhard de Chardin’ a holy march of mankind, and Tymieniecka’s the human creative act. The essence of the phenomenological approach of human action is to build a “community of work” that allows personal development through work as well as cooperation.

PL

W artykule dokonano fenomenologicznej i hermeneutycznej analizy czynu ludzkiego. W XX wieku miały miejsce dwa ważne zjawiska kulturowe. Z jednej strony narastała ekspansja technopolu, która opierała swoją działalność na racjonalności instrumentalnej, a tym samym niszczyła duchową sferę człowieka, z drugiej podejmowano próby zastosowania w przedsiębiorstwach humanistycznej i personalistycznej wizji zarządzania, opartej na racjonalności aksjologicznej. Badania i projekty należące do nurtu humanistycznego opierają się na założeniu, że w pewnym momencie historii praca została pozbawiona ludzkiej natury. Analiza hermeneutyczna i fenomenologiczna pozwala wskazać źródła tej dehumanizacji. Analiza fenomenologiczna odkryła, że ​​w technopolu człowiek został pozbawiony swojego transcendentalnego wymiaru i zredukowany do jednego z czynników produkcji. Analiza hermeneutyczna odkryła eidos działania człowieka: „kościół pracy” Norwida, „kreację woli” Brzozowskiego, „święty marsz ludzkości” Teilharda de Chardin i Tymienieckiej – „ludzki akt twórczy”. Istotą fenomenologicznego podejścia do ludzkiego działania jest budowanie „wspólnoty pracy”, umożliwiającej osobisty rozwój poprzez pracę i współpracę.

Keywords

EN

phenomenology; human action; spirituality; community of work; church of work

PL

fenomenologia; czyn ludzki; duchowość; wspólnota pracy; kościół pracy

• Publisher: Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
• Journal: Seminare. Poszukiwania naukowe
• Year: 2018
• Volume: 39
• Issue: 4
• Pages: 117-128

Dates

printed

2018-12-31

Contributors

author

Bombała Bronisław

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

References

• Bartnik, Czesław. 1995. Personalizm. Lublin: Of. Wyd. Czas.
• Bombała, Bronisław. 2014. „Prakseologia fenomenologiczna.” Zagadnienia Naukoznawstwa 2:105-133.
• Brzozowski, Stanisław. 1990. Idee. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Capra, Fritjoj, David Steindl-Rast and Thomas Matus. 1991. Belonging to the Universe: Explorations on the Frontiers of Science and Spirituality. San Francisco: Harper.
• Chauhan, Raghubir S. and Ritupa Das. 2016. “Entrepreneurship Policy Framework: Understanding Cultural and Educational Determinants for Entrepreneurship.” In Global Perspectives on Development Administration and Cultural Change, edited by Gbenga E. Afolayan and Akeem Akinwale, 95-139. Hershey: IGI Global.
• Gill, Michael J. 2014. „The Possibilities of Phenomenology for Organizational Research.” Organizational Research Methods 17(2):118-137.
• Greenleaf, Robert. 1991. The Servant as Leader. Indianapolis, IN: Robert K. Greenleaf Center.
• Heidegger, Martin. 2002. Technika i zwrot. Translated by Janusz Mizera. Kraków: Wydawnictwo Baran i Suszczyński.
• Heil, Dominik. 2011. Ontological Fundamentals for Ethical Management. Heidegger and the Corporate World. Dordrecht: Springer.
• Husserl, Edmund. 1965. Phenomenology and the crisis of philosophy: Philosophy as rigorous science, and philosophy and the crisis of European man. Translated by Quentin Lauer. New York: Harper and Row.
• Mitroff, Ian I. and Elizabeth A. Denton. 1999. “A Study of Spirituality in the Workplace.” Sloan Management Review 40:83-92.
• Norwid, Cyprian Kamil. 1997. Promethidion. Kraków: Universitas.
• Ondrack, Dan and Stuart Timperley. 1982. Humanization of Work: A European Perspective. London: Armstrong Pub.
• Postman, Neil. 1993. Technopoly: the Surrender of Culture to Technology. New York: Vintage Books.
• Sedláček, Tomas. 2013. Economics of Good and Evil: The Quest for Economic Meaning from Gilgamesh to Wall Street. New York: Oxford university Press.
• Sen, Amartya. 2002. Rationality and Freedom. Cambridge MA: Harvard University Press.
• Szmyd, Jan. 2002. „Anny Teresy Tymienieckiej droga przez filozofię.” Edukacja Filozoficzna 33:237-245.
• Teilhard de Chardin, Pierre. 1984. Człowiek i inne pisma. Translated by Mieczysław Tazbir, Janina and Grzegorz Fedorowscy, and Wanda Sukiennicka. Warszawa: IW PAX.
• The Economy of Communion, edited by Luigino Bruni. 2002. New York: New City Press.
• Tymieniecka, Ana-Teresa. 2000. Impetus and Equipoise in the Life-Strategies of Reason: Logos and Life. Dordrecht, Boston: Kluwer Academic.
• Tymieniecka, Anna-Teresa. 1997. „The Great Plane of Life: The Phenomenology of Life’s Return to the Sources of Western Philosophy.” In Phenomenology of Life and the Human Creative Condition. Lying Down the Cornerstones of the Field. Book I, edited by Anna-Teresa Tymieniecka, 3-29. Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.
• Walicki, Andrzej. 1989. Stanislaw Brzozowski and the Polish Beginnings of 'Western Marxism.' Oxford: Clarendon Press.
• Węcławska-Lipowicz, Weronika. 2017. “Creator or author. Norwid’s concept of beauty, art and artist or the arts creating process.” Rocznik Teologii Katolickiej 16(3): 291-302.

Identifiers

DOI

10.21852/sem.2018.4.10