Three-subject Model of the Educational Relationship

• Authors: Jeziorański Marek

Title variants

PL

Trójpodmiotowy model relacji wychowawczej

• Languages of publication: EN

Abstracts

EN

The relationship between the educator and the pupil is of fundamental importance in the optimal education of the young person. Therefore, the very process of education and its effectiveness depends on its understanding and structure. In this article, two previous basic models of the educational relationship (single-subject and two-subject) are discussed and a three-subject model is proposed. Its presentation is the primary aim of this article. Based on the study of the sources and our own findings, it was assumed that the following subjects can be distinguished in the proposed model of educational relationship: 1) the external educator “You,” i.e., the educator in the traditional sense; 2) the “I-caller,” i.e., the normative self-image internalised in the pupil; and 3) the “I-(re)called,” i.e., the pupil present ‘here and now’ with all the contexts (biological, psychological, cultural, spiritual, historical and future) that led him to the ‘here and now.’ It is assumed that this particular dialogue which takes place in the space of the pupil’s inner world is by far the most significant in terms of upbringing; hence, the importance of the inner upbringing relationship is highlighted in the three-subject model.

PL

Relacja wychowawcy z wychowankiem odgrywa zasadniczą rolę w optymalnym kształceniu młodego człowieka. Dlatego od jej rozumienia i struktury zależny jest sam proces wychowania oraz jego efektywność. W artykule zasygnalizowano dwa dotychczasowe, podstawowe modele relacji wychowawczej (jednopodmiotowy i dwupodmiotowy) oraz zaproponowano model trójpodmiotowy. Jego prezentacja była zasadniczym celem artykułu. Na podstawie badania źródeł oraz własnych ustaleń przyjęto, że w proponowanym modelu relacji wychowawczej można wyróżnić następujące podmioty: 1) zewnętrzny wychowawca „Ty”, czyli wychowawca w jego tradycyjnym rozumieniu; 2) „Ja-wołające”, czyli zinterioryzowany w wychowanku normatywny obraz samego siebie; oraz 3) „Ja-(po)wołane”, czyli wychowanek „tu i teraz” obecny ze wszystkimi kontekstami (biologicznymi, psychicznymi, kulturowymi, duchowymi oraz historycznymi i przyszłościowymi), które doprowadziły go do „tu i teraz”. Przyjmuje się, że ten szczególny dialog dokonujący się w przestrzeni wewnętrznego świata wychowanka ma zdecydowanie największe znaczenie wychowawcze, stąd też w modelu trójpodmiotowym wyeksponowano znaczenie wewnętrznej relacji wychowawczej.

Keywords

EN

upbringing; educational relationship; models; educational theory; pedagogical anthropology

PL

wychowanie; relacja wychowawcza; modele; teoria wychowania; antropologia pedagogiczna

• Publisher: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
• Journal: Paedagogia Christiana
• Year: 2022
• Volume: 2/50
• Pages: 11-35

Contributors

author

Jeziorański Marek

• John Paul II Catholic University of Lublin

• https://orcid.org/0000-0002-9770-835X

References

• Ablewicz, K. (2007). Antropologiczna podstawa wychowania, czyli sytuacja wychowawcza jako szczególne spotkanie dwóch osób. In A. Hajduk & J. Mółka (eds.), Pedagogika wiary: książka dedykowana księdzu profesorowi Zbigniewowi Markowi w 60. rocznicę urodzin i 35. rocznicę kapłaństwa (pp. 27–44). Kraków: Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna “Ignatianum” & Wydawnictwo WAM.
• Arystoteles (1990). Kategorie. In Arystoteles, Dzieła wszystkie (pp. 32–63). Warszawa: PWN.
• Arystoteles (2008). Etyka nikomachejska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Arystoteles (2010). Polityka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Böhm, W. (2007). Zur Pädagogik Marian Heitgers – einige Einführende Gedanken. In M. Heitger (ed.), Bildung als Selbstbestimmung (pp. 7–18). Paderborn: Schöningh.
• Braun, K. (2017). Prospołeczny wymiar działalności Edmunda Bojanowskiego. Roczniki Pedagogiczne, 9(45), 155–165.
• Braunmühl, E. von (1975). Antipädagogik: Studien zur Abschaffung der Erziehung. Weinheim–Basel: Beltz.
• Dawid, J. W. (2002). O duszy nauczycielstwa. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Domagała-Zyśk, E. (ed.) (2020). Zdalne uczenie się i nauczanie a specjalne potrzeby edukacyjne. Z doświadczeń pandemii COVID-19. Lublin: Wydawnictwo Episteme.
• Duma, T. (2017). Metafizyka relacji. U podstaw rozumienia relacji bytowych. Lublin: Wydawnictwo KUL, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Dziaczkowska, L. (2012). Z dyskusji o istocie, potrzebie i granicach podmiotowości uczestników rzeczywistości wychowawczej. Paedagogia Christiana, 29(1), 31–48.
• Fontana, U. (2002). Relacja sekretem wszelkiego wychowania. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Górska, L. (2008). Podmiot i podmiotowość w wychowaniu. Studium w perspektywie poznawczej pedagogiki integralnej. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
• Gutek, G. L. (2007). Filozofia dla pedagogów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
• Hałas, E. (2007). Herbert Blumer – socjolog negocjowanego ładu w społeczeństwie demokratycznym. In H. Blumer, Interakcjonizm symboliczny: perspektywa i metoda (pp. VII–XX). Kraków: Zakład Wydawniczy “NOMOS.”
• Heidegger, M. (1978). Metaphysische Anfangsgründe der Logik im Ausgang von Leibniz. Frankfurt am Main: Klostermann.
• Herzog, W. (2001). In Beziehung zu sich selbst. Relationales Denken in der Pädagogik. Schweizerische Zeitschrift für Bildungswissenschaften, 3, 529–545.
• Jaeger, W. (1962). Paideia, vol. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
• Jeziorański, M. (2022). Relacja wychowawcza. Rozumienie, modele, propozycja. Lublin: Wydawnictwo KUL.
• Kalka, K. (1997). Bytowa struktura relacji osobowych. In W. Wołoszyn, Aksjodeontologiczne aspekty relacji osobowych w procesach edukacyjnych (pp. 171–175). Bydgoszcz: Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Bydgoszczy.
• Kot, S. (2010). Historia wychowania, vol. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
• Kotłowski, K. (1964). Podstawowe prawidłowości pedagogiki. Wrocław–Warszawa–Kraków: Ossolineum.
• Krąpiec, M. (2007). Relacja. In A. Maryniarczyk (ed.), Powszechna encyklopedia filozofii, vol. 8 (pp. 712–716). Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
• Kron, F. W. (1971). Theorie des erzieherischen Verhältnisses. Bad Heilbrunn/Obb: Klinkhardt.
• Kunowski, S. (2004). Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie.
• Magier, P. (2010). Koncepcja pedagogiki klasycznej. Roczniki Pedagogiczne, 2(38), 41–52.
• Magier, P. (2017). Pedagogiczne podstawy wychowania. In M. Marczewski, R. Gawrych, D. Opozda, T. Sakowicz, & P. Skrzydlewski (ed.), Pedagogika rodziny: podejście systemowe, vol. 2: Wychowanie rodzinne (pp. 131–148). Gdańsk: Wyższa Szkoła Społeczno-Ekonomiczna.
• März, F. (1965). Einführung in die Pädagogik. Sechs Kapitel zur Orientierung in der pädagogischen Wirklichkeit. München: Kösel-Verlag.
• Milerski, B. & Śliwerski, B. (eds.) (2000). Leksykon PWN. Pedagogika. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nohl, H. (1988). Die pädagogische Bewegung in Deutschland und ihre Theorie. Frankfurt am Main: Klostermann.
• Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• Nowak, M. (2005). Pedagogika personalistyczna. In Z. Kwieciński & B. Śliwerski (eds.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, vol. 1 (pp. 232–347). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
• Ostrowska, U. (2006). Relacje interpersonalne w edukacji. In T. Pilch (ed.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, vol. 5 (pp. 179–193). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie “Żak.”
• Pindar (1987). Ody zwycięskie: olimpijskie, pytyjskie, nemejskie, istmijskie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
• Platon (1995). Protagoras. In S. Wołoszyn (ed.), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, vol. 1 (pp. 29–37). Kielce: Strzelec.
• Pyżalski, J. (2020a). Czy możliwe jest budowanie relacji w edukacji zdalnej? Meritum, 58(3), 7–12.
• Pyżalski, J. (red.) (2020b). Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele. Warszawa: EduAkcja.
• Reber, A. S. & Reber E. S. (2000). Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe “Scholar.”
• Rousseau, J. J. (1995). Emil czyli o wychowaniu. In S. Wołoszyn (ed.), Źródła do dziejów wychowania i myśli pedagogicznej, vol. 1 (pp. 467–483). Kielce: Strzelec.
• Schoenebeck, H. von (2009). Antypedagogika w dialogu. Kraków: Impuls.
• Schütz, A. (2012). O wielości światów. Szkice z socjologii fenomenologicznej. Kraków: Zakład Wydawniczy “Nomos.”
• Twardowski, K. (1992). Wybór pism psychologicznych i pedagogicznych. R. Jadczak (ed.). Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Identifiers

DOI

10.12775/PCh.2022.013